İnşaat sektöründe yapılan en büyük hata! Her beton türü her inşatta kullanılmaz!

İnşaat sektöründe yapılan en büyük hatalardan biri betonların yalnızca dayanım sınıfarına göre değerlendirilmesi. Fakat her beton türü her inşaatta kullanılmıyor.

C35 BETON HER İNŞAATTA KULLANILABİLİR ALGISI YANLIŞ!

Emsal.com'dan Ahmet Kayabaş'ın haberine göre; her beton her inşaatta kullanılması yanlış.  Örneğin “C35 beton her yerde kullanılabilir” gibi yaygın bir algı, inşaat projelerinde ciddi sorunlara yol açabilir.

Çünkü beton sadece mekanik dayanım kriterlerine göre değil, çevresel etkiler de göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır. Bu makalede, betonun çevresel etkilere göre dizayn edilmesinin gerekliliğine ve bu konuda yapılan hatalara dikkat çekilecektir.

BETON VE ÇEVRESEL ETKİLER!

Betonlar, genellikle basınç dayanım sınıfına göre sınıandırılır. Örneğin, C35 sınıfı beton, 28 günlük kür süresi
sonunda 35 MPa basınç dayanımına sahip olduğunu ifade eder.

Ancak bu sınıflandırma, betonun çevresel dayanıklılığı hakkında hiçbir bilgi vermez. Oysa betonun hizmet ömrü boyunca maruz kalacağı çevresel koşullar, malzeme performansı üzerinde belirleyici bir rol oynar.

Deniz kenarında, karasal bir bölgede ya da çevresel etkilerden izole edilmiş bir yapıda kullanılan beton, aynı
dayanım sınıfına ait olsa bile farklı özelliklere sahip olmalıdır.

Örneğin; deniz suyu, beton üzerinde kimyasal saldırılara neden olabilir ve donatının korozyonunu hızlandırabilir. Bu tür durumlarda; çimento içeriği, su /çimento oranı, agrega özellikleri ve katkı malzemelerinin seçimi kritik hâle gelir. Aksi bir durumda, betonun dayanıklılığı ciddi şekilde azalabilir ve erken yaşta bozulma meydana gelebilir.

Beton tasarımında, dayanım sınıfı haricindeki kriterlerin dikkate alınması, uluslararası standartlarla da
desteklenmektedir. Örneğin: TS EN 206 ve ACI 318 gibi standartlar, çevresel etkilere göre betonun tasarlanmasını zorunlu kılar.

Standartlar, betonun dayanıklılığı için minimum çimento içeriği, maksimum su / çimento oranı ve katkı maddesi kullanımı gibi kriterleri belirtir. Aşağıdaki tabloda aynı basınç dayanımına sahip C30 / 37 betonu için çevresel etki sınıfına göre çimento, su / çimento oranlarının ve ilave katkıların nasıl değiştiğini görebilirsiniz.

En basit tabir ile en düşük ve en yüksek çimento miktarları arasında 60 kilogram gibi ciddi bir fark bulunmaktadır. Betondaki en büyük maliyetin çimento olduğunu düşünürsek; sadece C30 betonu talep edildiğinde, üretici size en maliyetsiz olanı, yani en az çevresel etki sınıfına maruz olanı gönderecektir.

Bu konuda 2018 tarihli Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY), artık statik projelerin üzerine beton çevresel etki sınıfının yazılmasını şart koşmuştur.

HER BETON HER YERE DÖKÜLMEZ

Beton tasarımında yalnızca dayanım sınıfına odaklanmak, yapıların uzun vadeli dayanıklılığını riske atar.

Çevresel etkiler, beton tasarımında en az dayanım kadar önemlidir ve dikkate alınmalıdır. Unutulmamalıdır ki
her beton her yere dökülemez.

Bu nedenle, beton karışım tasarımında çevresel faktörler dikkatlice değerlendirilmelidir. Doğru bir tasarım ve uygulama, hem yapı güvenliğini artırır hem de uzun vadede bakım ve onarım maliyetlerini azaltır.