İnşaat sektörünün son 100 yılına yön veren gelişmeler!
TÜRKİYE ekonomisinin lokomotifleri arasında ilk sıralarda yer alan inşaat sektörü, 200'den fazla alt sektörü harekete geçiren ve büyümeyi tetikleyen en önemli itici güçlerden biri.
TÜRKİYE ekonomisinin lokomotifleri arasında ilk sıralarda yer alan inşaat sektörü, 200'den fazla alt sektörü harekete geçiren ve büyümeyi tetikleyen en önemli itici güçlerden biri. 2000'li yıllardan itibaren atağa kalkan sektör, geçtiğimiz 5 yılda ise devrim diye nitelendirilebilecek önemli gelişmelere şahitlik etti. 2012'de çıkan 'kentsel dönüşüm yasası' ve 'mütekabiliyet yasası' adeta sektörün dönüm noktası sayılabilir. Yabancılara satışın önünü açan mütekabiliyet yasası ile 2015 yılında ülkeye 5 milyar dolar gelir sağlandığı, 2016'de bu rakamın 10 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Kentsel dönüşümle ise Türkiye'de bugüne kadar yapılan 6.5 milyon sağlıksız konutun dönüştürülmesi planlanıyor. Şu anda dünyanın en büyük müteahhitleri listesinde Türkiye'den 43 firma yer alıyor. Sıralamada ise dünyada Çin'den sonra ikinci konumdayız. Türk müteahhitler Türkiye'de son teknolojiyle yaptıkları lüks, akıllı binaların yanı sıra dünyada da en çok tercih edilen üstleniri konumunda. Ancak inşaat sektörünün geçmişi bu kadar parlak değil... İşte sektörün son 100 yılına yön veren gelişmeler...
AHŞAR KERPİÇ, YONTMA TAŞ...
Cumhuriyet dönemindeki gelişim sürecinde inşaat alanında ilk önemli adımlar 1920'li yıllarda, ileride başkent olacak Ankara'da başladı. Ankara'da tüm, zorluklara, ulaşım ve ime yetersizliğine rağmen çeviri geleneksel yapı tarzına uygun bir imar faaliyetine girildi. Kullanılan malzemeler ahşap, kerpiç, kaba yontma taş gibi ilkel malzemelerdi, bunlar bile yeterli düzeyde sağlanamıyordu. Cumhuriyetle birlikte ise hızlı ve planlı kalkınma için sanayi, tarım ve ulaşım alanlarında yatırımlara verilen önem, Türk inşaat sanayinin temelinin atılmasını sağladı. Ancak yetişmiş teknik eleman yetersizliği, çalışmaların bir süre yabancı firma, uzman ve müşavirliğinde yürümesine neden oldu.
1950'lerde ağırlık altyapıdaydı...
CUMHURİYET döneminin başlangıcından 1950'li hatta 1960'lı yıllara kadar, inşaat sektöründe en büyük ağırlık altyapı ve bayındırlık inşaatlarındaydı. Yine bu dönemde DSİ, T.C. Karayolları gibi teknik gücü bünyesinde toplayan büyük çapta, devlet desteği ile yatırımlar yapan teşkilatlar kuruldu ve bunların yaptığı yatırımlar inşaat sektörüne bir ivme kazandırdı. 1970'li yıllarda yetişmiş teknik işgücü özel kesime kaydı ve kamuda önemli bir teknik eleman açığı ortaya çıktı. Diğer taraftan bu yıllarda fabrika tipi bina yapımında artış oldu. Bu durum da yapım teknolojisinde prefabrikasyon sisteminin gelişmesini sağladı.
ÇOK KATLI YAPILAŞMA
1980 sonrasında yaşanan değişimlerden birisi, gecekondulaşmamn niteliği oldu. Tek ya da az gecekonduların yerini, kullanıcı dışındaki gruplarca üretilen çok katlı yapılaşma aldı. Kooperatiflerin konut üretimindeki payı arttı. Bunun nedeni de Toplu Konut İdaresi'nin kooperatiflere açtığı krediler oldu. Konut üretiminin kent dışma taşınmasında Emlak Bankası ve Toplu Konut İdaresi uygulamalarının da etkisi oldu.
2002'te canlanma başladı
TÜRKİYE'DE 1980'li yıllardan itibaren ciddi gelişim gösteren inşaat sektörünün büyüme eğilimi, 1988'den sonra yavaşladı. Ayrıca artan faizlerle yükseliş gösteren yatırım maliyetleri sonucu, inşaat talebi düştü. 1993-2003 döneminde Türkiye Ekonomisi yüzde 26,13 oranında büyürken, inşaat, kamu inşaat sektöründeki yatırımların azalmasıyla ana sektörler arasında küçülen tek sektör oldu ve yüzde 22,4 daralma gösterdi. 2001'de neredeyse dibe vuran sektör verileri 2002'den itibaren uygulanan istikrar programı ile toparlanma sürecine girdi.
Akşam Ek