İnşaattan gelen net döviz girişi geriledi
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi 2009"un Ocak-Kasım döneminde 903 milyon dolardan 669 milyon dolara geriledi
Merkez Bankası, Türkiye"nin 2010 Kasım ve Ocak-Kasım dönemine ilişkin Ödemeler Dengesi bilançosunu açıkladı. Buna göre, 2009 Kasım ayında 1 milyar 825 milyon dolar olan cari işlemler açığı, 2010 Kasım ayında 5 milyar 933 milyon dolara çıktı. 2009"un Ocak-Kasım döneminde 11 milyar 38 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2010"un aynı döneminde 41 milyar 630 milyon dolara yükseldi, açıktaki artış yüzde 277,1"i buldu.
2009"un Ocak-Kasım döneminde 21 milyar 424 milyon dolar olan dış ticaret dengesi açığı, 2010"un aynı döneminde yüzde 128,6 artarak, 48 milyar 984 milyon dolara çıktı. Dış ticaretteki bu artış, cari açığın yükselişinde belirleyici oldu. Bu dönemde, 2009"un aynı dönemine göre ihracat (FOB) gelirleri yüzde 12,4 artarak 106 milyar 74 milyon dolara, bavul ticareti gelirleri de yüzde 6,7 artarak 4 milyar 671 milyon dolara yükseldi. Altın dahil ithalat (CIF) harcamaları yüzde 30,9 artarak 164 milyar 921 milyon dolara ulaştı. Parasal olmayan altın kaleminde, 2009"un Ocak-Kasım döneminde 2 milyar 553 milyon dolar net giriş sağlanmışken, 2010"un aynı döneminde 434 milyon dolar çıkış gerçekleşti.
NET TURİZM GELİRİ AZALDI-
Türkiye"nin 2009"un Ocak-Kasım dönemindeki net turizm gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 azalarak 15 milyar 203 milyon dolar oldu. Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde, geçen yılın Ocak-Kasım döneminde 1 milyar 122 milyon dolar net giriş kaydedilirken, bu yılın aynı döneminde sadece 150 milyon dolar giriş sağlandı. Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi de aynı dönemde 903 milyon dolardan 669 milyon dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış da 434 milyon dolar oldu. Böylece, 2009"un Ocak-Kasım döneminde toplam 15 milyar 961 milyon dolar olan Hizmetler Dengesinin fazlası, bu yılın aynı döneminde yüzde 17,9 azalarak, 13 milyar 91 milyon dolara geriledi.
FAİZ GİDERİ AZALMAYA DEVAM EDİYOR-
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kaleminde, 2009"un Ocak-Kasım döneminde 7 milyar 432 milyon dolar olan net çıkış, 2010"un aynı döneminde yüzde 6,6 azalarak 6 milyar 940 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar kaleminde 2 milyar 483 milyon dolar, portföy yatırımlarında 534 milyon dolar net çıkış oldu, faizlerde ise 968 milyon dolar gelir kaydedildi.
Ocak-Kasım döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 27,3 azalarak 4 milyar 774 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2009"un Ocak-Kasım döneminde 1 milyar 857 milyon dolar olan cari transferler kalemindeki net giriş, geçen yılın 11 ayında 1 milyar 203 milyon dolara düştü. Alt kalemler itibariyle bu dönemde, Genel Hükümet kaleminde 442 milyon dolar, diğer sektörler kalemi altında yer alan işçi gelirlerinde 766 milyon dolar giriş kaydedildi.
SERMAYE GİRİşİNDE BÜYÜK ARTIş
Bir önceki yılın Ocak-Kasım döneminde 7 milyar 260 milyon dolar olan net sermaye girişi, özellikle portföy yatırımlarındaki ve 'ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar' kalemindeki yüksek düzeyli artışın etkisiyle yüzde 424,7 artarak, 2010"nun aynı döneminde 38 milyar 100 milyon dolara yükseldi.
2009 Ocak-Kasım döneminde 6 milyar 550 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar, 2010"nun aynı dönemde 4 milyar 889 milyon dolara geriledi. Bu dönemde portföy yatırımlarındaki yüzde 1.840 düzeyindeki artış dikkati çekti. 2009"un Ocak-Kasım döneminde 851 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımları, 2010"nun 11 aylık döneminde 16 milyar 514 milyon dolara ulaştı. Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan 'diğer yatırımlar' kaleminde önceki yılın Ocak-Kasım döneminde 1 milyar 302 milyon dolar net çıkış gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 28 milyar 48 milyon dolar net giriş oldu.
Net hata noksan kaleminde, 2009"un Ocak-Kasım döneminde 3 milyar 778 milyon dolar olan döviz fazlası, bu yıl 3 milyar 530 milyon dolar oldu. Net hata ve noksan kaleminde Kasım ayında gerçekleşen artış dikkati çekti. Kasım ayında hesap, 2 milyar 132 milyon dolar olarak belirlendi. Ekim ayında bu rakam, -701 milyon dolar düzeyindeydi.
TABLO
Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye"nin cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler, 2010 yılı Kasım, Ocak-Kasım dönemi verileri ve bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırması şöyle:
(Milyon Dolar)
. 2010 2010 2009
. Kasım Ocak-Kasım Ocak-Kasım
. ------- ---------- -----------
CARİ İşLEMLER HESABI -5.933 -41.630 -11.038
-DIş TİCARET DENGESİ -6.368 -48.984 -21.424
. TOPLAM MAL İHRACATI 9.859 108.493 98.927
. TOPLAM MAL İTHALATI -16.227 -157.477 -120.351
. GENEL MAL TİCARETİ -6.200 -48.159 -23.642
. İHRACAT FOB 9.745 106.074 94.404
. BAVUL TİCARETİ 419 4.671 4.379
. İTHALAT CIF -17.121 -164.921 -125.910
. PARASAL OLMAYAN ALTIN (NET) -147 -434 2.553
-HİZMET DENGESİ (NET) 803 13.091 15.961
. TAşIMACILIK -48 150 1.122
. TURİZM 1.021 15.203 16.445
. İNşAAT HİZMETLERİ 48 669 903
. SİGORTA HİZMETLERİ -38 -434 -454
. FİNANSAL HİZMETLER -11 -226 -317
-GELİR DENGESİ (NET) -468 -6.940 -7.432
. YATIRIM GELİRİ DENGESİ -455 -6.823 -7.337
. Doğrudan Yatırımlar -217 -2.483 -2.594
. Portföy Yatırımları -34 -534 254
. Diğer Yatırımlar -204 -3.806 -4.997
-CARİ TRANSFERLER 100 1.203 1.857
. GENEL HÜKÜMET 21 442 865
. DİÄER SEKTÖRLER 79 761 992
. İşçi Gelirleri 74 766 859
SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI 3.801 38.100 7.260
-SERMAYE HESABI 0 0 0
-FİNANS HESAPLARI 3.801 38.100 7.260
. DOÄRUDAN YATIRIMLAR 553 4.889 6.550
. PORTFÖY YATIRIMLARI 1.059 16.514 851
. DİÄER YATIRIMLAR 4.137 28.048 -1.302
NET HATA NOKSAN 2.132 3.530 3.778
(Bitti)
AA