Genel

İnşaattan gelen net döviz girişi geriledi

Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri  inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi 2009"un Ocak-Kasım döneminde 903 milyon  dolardan 669 milyon dolara geriledi

Merkez Bankası, Türkiye"nin 2010 Kasım ve Ocak-Kasım dönemine ilişkin  Ödemeler Dengesi bilançosunu açıkladı. Buna göre, 2009 Kasım ayında 1 milyar 825 milyon dolar olan cari işlemler  açığı, 2010 Kasım ayında 5 milyar 933 milyon dolara çıktı. 2009"un Ocak-Kasım döneminde 11 milyar 38 milyon dolar açık veren cari  işlemler hesabı, 2010"un aynı döneminde 41 milyar 630 milyon dolara yükseldi,  açıktaki artış yüzde 277,1"i buldu.

2009"un Ocak-Kasım döneminde 21 milyar 424 milyon dolar olan dış ticaret  dengesi açığı, 2010"un aynı döneminde yüzde 128,6 artarak, 48 milyar 984 milyon  dolara çıktı. Dış ticaretteki bu artış, cari açığın yükselişinde belirleyici  oldu. Bu dönemde, 2009"un aynı dönemine göre ihracat (FOB) gelirleri yüzde 12,4  artarak 106 milyar 74 milyon dolara, bavul ticareti gelirleri de yüzde 6,7  artarak 4 milyar 671 milyon dolara yükseldi. Altın dahil ithalat (CIF)  harcamaları yüzde 30,9 artarak 164 milyar 921 milyon dolara ulaştı. Parasal olmayan altın kaleminde, 2009"un Ocak-Kasım döneminde 2 milyar  553 milyon dolar net giriş sağlanmışken, 2010"un aynı döneminde 434 milyon dolar  çıkış gerçekleşti.

NET TURİZM GELİRİ AZALDI-

Türkiye"nin 2009"un Ocak-Kasım dönemindeki net turizm gelirleri, geçen  yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 azalarak 15 milyar 203 milyon dolar oldu. Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde,  geçen yılın Ocak-Kasım döneminde 1 milyar 122 milyon dolar net giriş  kaydedilirken, bu yılın aynı döneminde sadece 150 milyon dolar giriş sağlandı. Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri  inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi de aynı dönemde 903 milyon  dolardan 669 milyon dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans  işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış da  434 milyon dolar oldu. Böylece, 2009"un Ocak-Kasım döneminde toplam 15 milyar 961 milyon dolar  olan Hizmetler Dengesinin fazlası, bu yılın aynı döneminde yüzde 17,9 azalarak,  13 milyar 91 milyon dolara geriledi.

FAİZ GİDERİ AZALMAYA DEVAM EDİYOR-
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi  kaleminde, 2009"un Ocak-Kasım döneminde 7 milyar 432 milyon dolar olan net çıkış,  2010"un aynı döneminde yüzde 6,6 azalarak 6 milyar 940 milyon dolar olarak  gerçekleşti. Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar kaleminde 2  milyar 483 milyon dolar, portföy yatırımlarında 534 milyon dolar net çıkış oldu,  faizlerde ise 968 milyon dolar gelir kaydedildi.

Ocak-Kasım döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz  giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 27,3 azalarak 4 milyar 774  milyon dolar olarak gerçekleşti. 2009"un Ocak-Kasım döneminde 1 milyar 857 milyon dolar olan cari  transferler kalemindeki net giriş, geçen yılın 11 ayında 1 milyar 203 milyon  dolara düştü. Alt kalemler itibariyle bu dönemde, Genel Hükümet kaleminde 442 milyon  dolar, diğer sektörler kalemi altında yer alan işçi gelirlerinde 766 milyon dolar  giriş kaydedildi.

SERMAYE GİRİşžİNDE BÜYÜK ARTIşž

Bir önceki yılın Ocak-Kasım döneminde 7 milyar 260 milyon dolar olan net  sermaye girişi, özellikle portföy yatırımlarındaki ve 'ticari ve nakit krediler  ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar' kalemindeki yüksek düzeyli artışın  etkisiyle yüzde 424,7 artarak, 2010"nun aynı döneminde 38 milyar 100 milyon  dolara yükseldi.

2009 Ocak-Kasım döneminde 6 milyar 550 milyon dolar olan doğrudan  yatırımlar, 2010"nun aynı dönemde 4 milyar 889 milyon dolara geriledi.   Bu dönemde portföy yatırımlarındaki yüzde 1.840 düzeyindeki artış dikkati  çekti. 2009"un Ocak-Kasım döneminde 851 milyon dolar net sermaye girişi olan  portföy yatırımları, 2010"nun 11 aylık döneminde 16 milyar 514 milyon dolara  ulaştı.   Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan 'diğer yatırımlar'  kaleminde önceki yılın Ocak-Kasım döneminde 1 milyar 302 milyon dolar net çıkış  gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 28 milyar 48 milyon dolar net giriş  oldu.

Net hata noksan kaleminde, 2009"un Ocak-Kasım döneminde 3 milyar 778  milyon dolar olan döviz fazlası, bu yıl 3 milyar 530 milyon dolar oldu. Net hata ve noksan kaleminde Kasım ayında gerçekleşen artış dikkati  çekti. Kasım ayında hesap, 2 milyar 132 milyon dolar olarak belirlendi. Ekim  ayında bu rakam, -701 milyon dolar düzeyindeydi.

TABLO

Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye"nin cari işlemler  dengesindeki gerçekleşmeler, 2010 yılı Kasım, Ocak-Kasım dönemi verileri ve bir  önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırması şöyle:

                (Milyon Dolar)
                .                                                             2010             2010               2009
                .                                                             Kasım   Ocak-Kasım   Ocak-Kasım
                .                                                           ------- ----------   -----------
                CARİ İşžLEMLER HESABI                     -5.933         -41.630       -11.038
                -DIşž TİCARET DENGESİ                     -6.368         -48.984       -21.424
                . TOPLAM MAL İHRACATI                     9.859         108.493         98.927
                . TOPLAM MAL İTHALATI                 -16.227       -157.477     -120.351
                . GENEL MAL TİCARETİ                     -6.200         -48.159       -23.642
                . İHRACAT FOB                                     9.745         106.074         94.404
                . BAVUL TİCARETİ                                   419             4.671           4.379
                . İTHALAT CIF                                 -17.121       -164.921     -125.910
                . PARASAL OLMAYAN ALTIN (NET)       -147               -434           2.553
                -HİZMET DENGESİ (NET)                         803           13.091         15.961
                . TAşžIMACILIK                                         -48                 150           1.122
                . TURİZM                                               1.021           15.203         16.445
                . İNşžAAT HİZMETLERİ                               48                 669               903
                . SİGORTA HİZMETLERİ                           -38               -434             -454
                . FİNANSAL HİZMETLER                           -11               -226             -317
                -GELİR DENGESİ (NET)                         -468           -6.940         -7.432
                . YATIRIM GELİRİ DENGESİ                 -455           -6.823         -7.337
                .   Doğrudan Yatırımlar                     -217           -2.483         -2.594
                .   Portföy Yatırımları                       -34               -534               254
                .   Diğer Yatırımlar                           -204           -3.806         -4.997
                -CARİ TRANSFERLER                                 100             1.203           1.857
                . GENEL HÜKÜMET                                       21                 442               865
                . DİĞER SEKTÖRLER                                   79                 761               992
                . İşçi Gelirleri                                     74                 766               859
                SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI         3.801           38.100           7.260
                -SERMAYE HESABI                                       0                       0                   0
                -FİNANS HESAPLARI                             3.801           38.100           7.260
                . DOĞRUDAN YATIRIMLAR                         553             4.889           6.550
                . PORTFÖY YATIRIMLARI                     1.059           16.514               851
                . DİĞER YATIRIMLAR                           4.137           28.048         -1.302
                NET HATA NOKSAN                                 2.132             3.530           3.778
                (Bitti)
AA