İran ikinci bir uranyum zenginleştirme tesisi inşa etti

Nükleer programı yüzünden Batı'yla kriz yaşayan İran'ın, gizlice ikinci bir uranyum zenginleştirme tesisi inşa ettiği ortaya çıktı. İran'ın nükleer programının, iddia ettiği gibi barışçıl olmadığı yolundaki endişeleri artıran gelişme, uluslararası camianın sert tepkisiyle karşılandı. ABD Başkanı Barack Obama, İngiltere Başbakanı Gordon Brown ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, ortak bir açıklama yaparak, İran'a yaptırımları artırma tehdidinde bulundu.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan (UAEA) dün yapılan açıklamaya göre, İran geçen pazartesi günü Ajans'a gönderdiği mektupta, yeni bir uranyum zenginleştirme tesisinin inşasının sürdüğünü bildirdi. Tahran yönetimi, söz konusu tesiste, uranyumun yüzde 5 oranında zenginleştirileceğini, bu seviyenin de nükleer silah geliştirmek için yetersiz olduğunu kaydetti. Yabancı diplomatlar ise, İran'ın bu mektubu, Batılı istihbarat birimlerinin tesis hakkında bilgi edindiğini öğrenmesinin ardından yazdığını söyledi.
Kum kenti yakınında Devrim Muhafızları'nın eski füze üssünün bulunduğu bir dağın altında ve tüneller kompleksi halinde olan tesinin inşasının birkaç yıldır ABD istihbaratınca izlendiği Washington tarafından dün bildirildi. 3 bin santrifüjlük kapasiteye sahip olduğu tahmin edilen tesiste yılda bir nükleer bomba yapmaya yetecek kadar nükleer malzeme üretilebilir.

Rusya da Tahran'a sertleşti
İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya) ve Almanya'nın Cenevre'de yapacakları görüşmeye bir haftadan kısa süre kala yaşanan bu gelişme dünyada endişe yarattı. G-20 zirvesi için ABD'nin Pittsburgh kentinde bir araya gelen ABD Başkanı Barack Obama, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve İngiltere Başbakanı Gordon Brown, dün ortak bir açıklama yaparak, İran'ı UAEA ile işbirliği yapmaya çağırdı, aksi takdirde yeni yaptırımların uygulanacağını bildirdi. Obama, "Bu tesisin boyutu ve yapısı, barışçıl bir programla bağdaşmıyor" dedi. Sarkozy, İran'ın aralık ayına kadar nükleer politikasında gerçek bir değişikliğe gitmemesi halinde yeni yaptırımların uygulanacağını söyledi. Brown ise, yeni gelişmenin uluslararası topluluğu "şoke ettiğini ve öfkelendirdiğini" belirterek, İran'ı dünyayı "seri şekilde aldatmakla" suçladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel de, ABD, İngiltere ve Fransa'nın endişelerini paylaştığını bildirdi. Düne kadar Tahran'a destek çıkan Rusya ve Çin de rahatsızlıklarını dile getirdiler. Rusya lideri Dmitriy Medvedev, 2. tesisin derin kaygı uyandırdığını ve UAEA tarafından acilen incelenmesi gerektiğini söyledi. Medvedev'in sözcüsü Natalya Timakova da, İran'a yaptırımların ağırlaştırılmasını kabul edebileceklerini söyledi. Çin Dışişleri Sözcüsü, Tahran'ı, UAEA ile tam bir işbirliği yapmaya çağırdı.

Tahran, Natanz'ı da gizlemişti
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, 2007 başında Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisini denetlerken... İran bugüne dek yalnızca başkent Tahran'ın 250 km güneyindeki Natanz santralında uranyum zenginleştirdiğini söylüyordu. Natanz'ın varlığı da uzun süre gizli tutulmuş ve İranlı muhalifler tarafından 2002'de ifşa edilmişti. İran, uranyumu nükleer elektrik üretimi için yakıt elde etmek amacıyla zenginleştirdiğini önü sürse de Batılı ülkeler, zenginleştirilmiş uranyumun nükleer silah yapımında kullanılmasından endişe ediyor. İran'ın gizlice yeni bir uranyum zenginleştirme tesisi inşa ettiğinin ortaya çıkmasıyla bu kuşkular artacak. BM Güvenlik Konseyi, geçen yıl İran'dan uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurmasını istemişti. Bu talebi reddeden İran'a yeni yaptırımlar uygulanmaya başlamıştı.
Milliyet

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

İran'dan ikinci uranyum tesisi

İran'da, Natanz'daki tartışmalı uranyum zenginleştirme tesisi dışında bir uranyum zenginleştirme tesisinin daha bulunduğu bildirildi. Diplomatik kaynaklar, İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El Baradey'ye pazartesi günü gönderdiği bir mektupta, bu ikinci tesisin varlığı hakkında bilgi verdiğini söylediler. Natanz'da bir uranyum zenginleştirme tesisi bulunduğu bilinen İran'a, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmadığı gerekçesiyle BM yaptırımları uygulanıyor.
Türkiye