İstanbul A sınıfı ofis arzı 3,59 milyon metrekareye ulaştı!
Pamir & Soyuer Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2018 2. Çeyrek Raporu yayınlandı. Rapora göre; 2018 ikinci çeyrekte İstanbul ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzı, 3,59 milyon metrekareye ulaştı.
Gayrisafi yurtiçi hasıla, 2018 birinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 arttı. Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler bazında katma değerler, 2017 ilk çeyreğine göre; hizmet sektöründe yüzde 10, sanayide yüzde 8,8, inşaat sektöründe yüzde 6,9 ve tarım sektöründe yüzde 4,6 arttı.
OECD Türkiye 2018 Ekonomik Anket Raporu’nda Türkiye için 2018 ve 2019’da yüzde 5 civarı bir büyüme öngörülüyor.
Türkiye Ekonomisi: seçilmiş göstergeler
Ekonomik Gelişmeler
Enflasyon
Tüketici enflasyonu, 2018 Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2,61, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,39 arttı. En yüksek artış, aylık yüzde 5,98 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görülürken; bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 24,26 ile ulaştırma grubunda kaydedildi.
Politika Faizi
TCMB, Haziran 2018 Para Politikası Kurulu toplantısında, politika faizini yüzde 16,5’ten yüzde 17,75’e yükseltti. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun korunması öngörülüyor.
Politika faizi ve enflasyon
İstanbul Ofis Pazarı
Arz ve Talep
2018 ikinci çeyrekte İstanbul ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzı, Asya Yakası’na eklenen yeni ofis binalarıyla 3,59 milyon metrekareye ulaştı. İstanbul ana ofis bölgelerinde tüm işlemlerin yüzde 82’sini oluşturan, 39.474 metrekare yeni kiralama işlemi gerçekleşti. İşlemlerin alan bazında yüzde 38’i Levent-Etiler, yüzde 30’u Maslak, yüzde 13’ü Şişli-Zincirlikuyu-Beşiktaş, yüzde 17’si Kozyatağı ve yüzde 2’si Ümraniye ofis bölgelerinde kaydedildi. 2018 ikinci çeyrekte öne çıkan kiralama işlemleri ise McKinsey’nin Ferko Signature’da (2.287 metrekare) ve Multinet’in Süzer Plaza’da (2.000 metrekare) gerçekleştirdiği kiralamalar oldu.
Yatırımlar
2018 ikinci çeyrekte öne çıkan yatırım Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ)’nin Maslak 1453’ten 12.000 metrekarelik ofis bloğu satın alma işlemi oldu.
Gelecek Arz
İstanbul ana ofis bölgelerinde, planlama ya da inşaat aşamasında yaklaşık 1,38 milyon yüzde yeni ofis alanı bulunuyor. Gelecekteki ofis arzının yüzde 43’lük kısmını, finansal sistem düzenleyici ve denetleyici kurumları ile kamu bankaları yönetim merkezinin yerleşeceği Asya Yakasındaki İstanbul Finans Merkezi’nin oluşturması bekleniyor.
İstanbul Ofis Pazarı
Kiralar ve Boşluk Oranları
İstanbul A sınıfı ofis pazarında, yüksek seyirli enflasyon, kur dalgalanmaları ve arz fazlası sebebiyle ortalama kira rakamlarındaki düşüş trendi devam etti. İstanbul ana ofis bölgelerinde boşluk oranı, Asya Yakası’na eklenen yeni ofis binalarıyla yüzde 12,9’dan yüzde17,1’e yükselirken, Avrupa Yakası’nda gerçekleşen işlemlerle yüzde 20,3’ten yüzde 18,9’a geriledi ve toplam boşluk oranı yüzde 18,2 oldu. Kozyatağı’nda boşluk oranı yüzde 25,2’ye, Ümraniye’de ise yüzde 9,4’e yükselirken; birincil kira değerinin 32 dolar/metrekare/ay olarak kaydedildiği Levent Etiler’de yüzde 19,1’e, Maslak’ta yüzde 19,4’e ve Şişli-ZincirlikuyuBeşiktaş’ta yüzde 17,9’a geriledi.
İstanbul A sınıfı ofis doluluk, boşluk ve birincil kira değeri
Türkiye Perakende Pazarı
Talep
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Araştırma verilerine göre, 2018 Haziran ayında perakende ciro endeksi, 2017 Haziran ayına göre %23,3 artarak 291 puana yükseldi. Haziran 2018’de ziyaret sayısı endeksi, geçen yılın aynı ayına göre %10 arttı. Haziran 2018’de kiralanabilir alan başına düşen ciro İstanbul’da 1.252 TL, Anadolu’da 1.015 TL ve Türkiye genelinde 1.110 TL olarak gerçekleşti.
Arz
2018 ikinci çeyrekte Türkiye’deki alışveriş merkezi arzı, yeni açılan 4 AVM ile 11,89 milyon metrekareye ulaştı. Kişi başına düşen kiralanabilir AVM alanı, Türkiye genelinde 150,82 metrekare/1000 kişi’ye yükseldi. İstanbul 311,09 metrekare/1000 kişi ile en büyük piyasa olurken onu 294,48 metrekare/1000 kişi ile Ankara ve 289,16 metrekare/1000 kişi ile Bolu izledi.
Türkiye Perakende Pazarı
Yeni Arz
2018 ikinci çeyrekte 208.000 metrekare AVM alanı piyasaya girdi. İstanbul’da Anatolium Marmara AVM (60.000 metrekare) ve Maltepe Piazza AVM (55.000 metrekare) ile İzmir’de Westpark Outlet (65.000 metrekare) ve Kırklareli’nde 39 Burda AVM (28.000 metrekare) olmak üzere dört yeni AVM açılışı gerçekleşti.
Devam Eden Projeler ve Beklentiler
2020 sonunda toplam arzın 14 milyon metrekare olması bekleniyor. Gelecek arzın yüzde 80’ini İstanbul, Ankara ve Bursa’ daki AVM projeleri oluşturacak.
1000 kişiye düşen kiralanabilir AVM alanı - En büyük 20 pazar