İstanbul, ofis kiralarında en ucuz 35'inci şehir
DTZ'nin Küresel Ofis Kullanım Maliyetleri Araştırması 2010'a göre, İstanbul, dünya ofis maliyetinde en ucuz 35'inci şehir
Araştırma şirketi DTZ'nin Küresel Ofis Kullanım Maliyetleri Araştırması 2010'a göre, İstanbul, dünya ofis pazarlarındaki kullanım maliyetleri sıralamasında en ucuz 35'inci şehir oldu. İstanbul'un 2009 yılında ofislerdeki kullanıcı maliyetlerinde yüzde 17 gerileme oldu. Metrekare ortalama maliyet ise 7 bin 200 dolar olarak gerçekleşti. Şirketin raporu, araştırma yapılan 66 ülkenin hemen hepsinin ofis maliyetlerinde dramatik düşüşler olduğunu ortaya koyuyor.
DTZ'nin değerlendirmesine göre, bu, küresel ofis pazarında 2008 yılının ikinci yarısında başlayan yeniden fiyatlandırma eğiliminin 2009 yılında devam etmesinden kaynaklanıyor. Bu durum ise, son bir kaç yıldır arz fazlalığının gecikmeli etkisiyle artan boşluk oranı ve düşük talebin tetiklemesiyle gelişti. DTZ'nin, 66 ülkede ofis maliyetlerindeki ortalama düşüş için bulduğu rakam ise yüzde yüzde 4.
En çarpıcı düşüşlerden biri de Avrupa pazarlarında oldu. Kullanım maliyetlerinin yüzde 11 azaldığı Avrupa coğrafyasında Kiev yüzde 51, Moskova ise yüzde 42 düşüşle maliyetlerin en çarpıcı şekilde azaldığı şehirler olarak kayıtlara girdi.
DTZ'nin belirlemelerine göre, Avrupa coğrafyasında Kiev'de yeni alan kiralamaları yüzde 50 düşerken, Moskova'da yeni arz girişi yeni alan kiralamalarını geride bıraktı. Avrupa genelinde kullanım maliyetlerindeki düşüşle birlikte, kullanıcılar özellikle kiralama teşvikleriyle maliyet düşüşü avantajından yararlandı.
Dubai de ucuzladı
Ortadoğu ve Afrika bölgesinde ofis maliyetlerindeki düşüşün yüzdesi ise 12'yi gösterdi. En büyük düşüşün adresi ise yüzde 34 ile Dubai oldu. Dubai en fazla düşüş yaşanan 10 pazardan biri olarak küresel sıralamada 3. sıradan 11. sıraya gerilemesine rağmen, bu bölgede en pahalı pazar konumunu korudu. Bölgede gelecek yıllarda da düşüşün sürmesi bekleniyor.
Kuzey Amerika'nın gözdeleri
Kuzey Amerika bölgesi de yine talep daralmasının kurbanı oldu. Ofislerin ortalama yüzde 14 ucuzladığı bölgede, en büyük düşüşlerin yaşandığı şehirler ise yüzde 47 ile San Fransisco ve yüzde 44 ile Los Angeles oldu. New York'ta kullanım maliyetlerinin düşüşü ile, Washinton D.C.'de güçlü talep ve düşük boşluk oranıyla ofis pazarı gücünü korudu ve bölgede en pahalı pazar olarak ilk sıraya yükseldi. Gelecek dört yıl içinde bölgede kullanım maliyetlerinin artması bekleniyor.Ortalama yüzde 13'lük düşüşün yaşandığı Asya Pasifik bölgesinde Şanghay yüzde 27 ve Hong Kong yüzde 22 azalmayla en dikkat çekici şehirler oldu. DTZ, pazardaki bu düşüşü yüksek arzla açıklıyor. Buna rağmen, Hong Kong, Çin'in en pahalısı konumunu korudu. Pazardaki gelecek beklentisi ise talebin artması ve özellikle Pekin ile Guangzhou'da ortalamanın da üzerinde maliyet artışı olması yönünde.
Güney Amerika düşmedi
DTZ'nin hazırladığı listede Orta ve Güney Amerika, ofislerin yükselişe geçtiği tek bölge oldu. Yüzde 25'lik artışın yaşandığı bölgede en fazla yükseliş yüzde 48 ile Guadalajara da gerçekleşti. İkinci büyük artışın adresi ise yüzde 30 ile Meksika'da Kankun oldu. Bölgenin en pahalı ofis pazarları olan San Paulo ve Rio De Janerio, yüzde 2 ve yüzde 5'lik düşüşlerine rağmen, zirvedeki yerlerini korudalar.
LİDER LONDRA'NIN YANINA YENİ İSİMLER
- Tüm zamanların en pahalı ofislerinin olduğu Londra, küresel sıralamada yine aynı konumunu korudu. Onu Tokyo, Washington DC, Hong Kong ve Cenova izledi. Pazar koşullarının değişmesinin yanı sıra döviz fiyatlarındaki dalgalanma küresel sıralamanın değişmesine neden oldu. En pahalı 10 pazar sıralamasına Zürih, Boston ve Frankfurt yeni giren pazarlar oldu.
2010'DA KISMİ ARTIŞ, 2011'DEN UMUT YOK
- 2010 küresel kullanım maliyetlerinin kiralara paralel olarak sabit kalacağı öngörülürken, Avrupa'da yüzde 0.8 azalma, Amerika ve Asya Pasifik bölgesi için yüzde 0.2 artış bekleniyor. Ancak, 2011 yılı için kira artışından yana umut yok.
2013'ÜN?EN?PAHALI? LİSTESİNDE?KİM VAR?
- Londra en pahalı ofis bölgesi olarak kalmaya devam ederken, onu izleyen Hong Kong, Tokyo, Washington ve Paris 2013'te en pahalı beş ofis pazarı olacak.
Tebernüş Kireçci
