ISTANBUL REstate'de AVM yatırımları mercek altında

GYODER'in dünyanın en büyük fuarcılık şirketi Reed Exhibitons'la işbirliğine giderek sektöre kazandırdığı ISTANBUL REstate Gayrimenkul Fuarı, 15'e yakın paralel oturumuyla sektörün alt segmentlerine dair önemli konuları tartışmaya açtı. “Türkiye'de AVM Yatırımları: Deneyimler ve Beklentiler” oturumunda esnekliğe ve tesis yönetimlerine önem verilmesi gerekliliği ortaya çıkarken, “Dubai: Alınan Dersler” oturumu konutların karşılanabilir olmasının önemini gösterdi. 

“Türkiye'nin ilk uluslararası katılımlı bölgesel fuarı” olan ve GYODER tarafından sektöre kazandırılan ISTANBUL REstate Gayrimenkul Fuarı, paralel oturumlarında sektörün alt segmentlerine ilişkin önemli konuları incelemeye aldı. 2 gün sürecek olan Fuar'ın ilk gününde “Türkiye'de AVM Yatırımları: Deneyimler ve Beklentiler”, “Yatırımlara Değer Katan Tesis Yönetimleri”, “Yüksek Binalarda Yaşam”, “Kentsel Dönüşüm İle Sağlıklı Kentler”, “Ekolojik Mimari Şehir Tasarımları, Enerji ve Sürdürülebilirlik” ve “Dubai: Alınan Dersler” gibi önemli başlıklar tartışmaya açıldı.

Bloomberg-HT Ekonomi Müdürü Özlem Dalga'nın moderatörlüğünde düzenlenen “Türkiye'de AVM Yatırımları: Deneyimler ve Beklentiler” oturumu, Redevco Türkiye Genel Müdürü Patrick van Dooyeweert, RGM Kurumsal Gelişim Müdürü Nils Lueken, Öncüoğlu Mimarlık'tan Mimar Enis Öncüoğlu ve TSKB GYO Genel Müdürü Korkut Ün gibi isimleri aynı masa etrafında topladı.

Alışveriş merkezlerinde sürdürülebilirlik, esneklik ve etkin tesis yönetimi gibi konuların ön plana çıktığı oturumda ilk olarak Dooyeweert söz aldı. “Yaşanan son krizle birlikte gerçekten ilgili yatırımcılar ortaya çıktı. Gayrimenkul ve perakende sektörleri de krizden daha güçlenerek çıktı. Elbette bu durum tüketicilerin de lehine,” diyen Dooyeweert, konuşmasında AVM'lerin sürdürülebilirliğine de değindi: “Alışveriş merkezi konsepti Türkiye'de 1455'ten beri var. 600 yıldır ayakta olan Kapalıçarşı bugün ciro açısından da en iyi iş yapan AVM'ler arasında. Bu sürdürülebilirlik başarısının sırrı ise birbiri ardına dizili dükkanlarda, yani sadelik ve basitlikte saklı. Bütün yatırımcılar kendilerine 20 yılı aşacak bir gelir kaynağı arıyor. Enerji dostu olmak ve geri dönüştürülebilir malzemeler kullanmak da sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşıyor. Dolayısıyla sürdürülebilirliğe, yılların ve şartların getirdiği değişime ayak uydurmayı sağlayacak esneklik olarak bakmak gerekiyor.”

AVM çok ama yeterli sayıda profesyonel yönetici yok!  
RGM Kurumsal Gelişim Müdürü Nils Lueken ise konu hakkındaki düşüncelerini şöyle dile getirdi: “AVM'leri sürekli kılacak temel aktörler merkez yöneticilerdir. Dolayısıyla tüketici davranışları iyi görebilecek, AVM'yi her yıl yeniden yaratabilecek yöneticilere ihtiyaç duyuluyor. Ancak Türkiye, hizmet kalitesi gerekse yönetici sayısı bakımından Avrupa'nın gerisinde kalıyor. Oysa Avrupa, Türkiye'yi yatırım yapılacak 5 ülkeden biri olarak görüyor.”

Mimar Enis Öncüoğlu ise konuyu mimari açıdan ele aldı ve şunları söyledi: “AVM tasarımlarında da esneklik ön plana çıkıyor. Zincir perakendecilerin büyüme ihtiyacını karşılayacak tasarımlara sahip AVM'ler daha çok tercih ediliyor. Sigara yasağından bu yana ise tasarımlarda teras ve balkon gibi açık alanların bulunması önem taşıyor.”

TSKB GYO Genel Müdürü Korkut Ün ise konuyu GYO'lar açısından değerlendirdi: “Bugün İMKB'de işlem gören 15 tane GYO var. Ancak bunların sadece altı tanesinin portföyünde AVM yer alıyor. Bu kadar az olmasının nedenlerinin başında ise yüksek finansman ve dış borçlanma şartlarının yarattığı zorluklar geliyor.”
AVM alanında 2015 yılına dair görüşlerin de paylaşıldığı oturumdan, rekabetle birlikte kalite ve operasyonel verimliliğin artacağı, karma modellerin önem kazanacağı ve şehir içi projeler arasında ulaşım ve dolaşım kolaylığı sunanların daha çok tercih edileceği mesajları çıktı. 

Dubai'den alınan ders: Karşılanabilir konutlar önemli!
ISTANBUL REstate Gayrimenkul Fuarı'nın bir diğer önemli oturumunda ise Dubai krizinde alınan dersler körfezden gelen yetkililerle birlikte tartışıldı. Reidin.com CEO'su Ahmet Kayhan'ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen oturumda Dubai Hükümeti'nin düzenleyici kurumu RERA'nın CEO'su Marwan Bin Ghulaita ve Investment House CEO'su Mosab Aljassim Dubai'nin kendini nasıl yeniden inşa ettiğini ve kriz dönemini anlattı.

Marwan Bin Ghulaita, konuşmasında şunları söyledi: “Dubai'nin yolculuğu 1960'lı yıllarda başladı. 2000 yılında ise ülkeye yabancılar geldi. Gerçekleştirilen yatırımlar sonucunda Dubai, yeni fırsatlara inanan insanların cazibe merkezi haline geldi. Hükümetin gayrimenkul sahibi olma konusunda sağladığı güven ve kolaylığın yanı sıra işlem hızı da sergilenen hızlı yükselişte etkili oldu. Ancak bu süreçte karşılanabilir konutlar gözden kaçtı. Küresel ekonomik kriz ile birlikte ortaya çıkan şartlar da bu durumu tetikledi. Öte yandan bugün Dubai'de açık ve şeffaf bir mevzuat var. Kriz döneminde de medyada Dubai hakkında gerçekte olduğundan kötü haberler yer aldı. Ancak Dubai hâlâ fırsatlarla dolu ve mükemmel yaşam standartlarını şimdi çok daha uygun fiyatlarla sunuyor.”
Mosab Aljassim'in konuya dair görüşleri ise şöyle: “Şu anda Dubai'de farklı mülkiyetler bulunuyor. Kriz de yatırımcılar için bir fırsattı ve yatırımcılar için farklı sektörlerde farklı fırsatlar ortaya çıktı. Bugün Dubai bölgenin merkezi konumunda. Yapılan yardımların arkasında da Dubai'nin tüm bölge için bir rol model teşkil etmesi saklı. Kriz döneminde görüldü ki temel ilkelere sahip çıkmak büyük önem taşıyor. Çünkü güvenli politikalar olmadan büyümek mümkün değil. Aşırı regülasyonlardan da kaçınmak ve sadece alıcı ve satıcılar için şeffaf bir ortam sağlamak gerekiyor.”