İstanbul yine mahkemelik olacak
'İstanbul'un Anayasası' olarak nitelendirilen yeni Çevre Düzeni İmar Planı geçen cuma alelacele Büyük Şehir Belediye Meclisi'nden oy çokluğuyla geçti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 'İstanbul'un Anayasası' olarak nitelendirilen 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, Büyükşehir Belediye Meclis'inde 13 şubattaki oturumda alelacele kabul edilmesi, meslek odalarının tepkisine yol açtı. Belediye yetkilileri planın çok daha korumacı olduğunu savunurken, Mimarlar Odası dava açmaya hazırlanıyor. İstanbul'un arazi kullanımını düzenleyen eski plan, İstanbul 2. İdare Mahkemesi tarafından TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin başvurusu üzerine 2008 haziranında iptal edilmişti. Plandaki bazı değişikliklerin ardından yeni plan, Büyükşehir Belediye Meclisi'ne sunuldu. İmar Komisyonu tarafından incelenen ve CHP'li üyelerin 'karara katılmıyorum' şerhiyle Meclis'e sunulan plan, geçen cuma AKP'li üyelerin oy çokluğuyla onaylandı. Çevre ve Orman Bakanlığı'nın görüşü doğrultusunda hazırlanan plan, Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası, İstanbul İl Çevre Düzeni, Kocaeli İl Çevre Düzeni ve Sakarya, Düzce, Yalova ve Bilecik Çevre Düzeni Planları da uyumlu hale getirildiği iddia edildi. Meslek odaları, İstanbul'da yapılacak tüm yatırım kararları ve planlamalar için temel referans olacak planın hazırlanışı sırasında göstermelik toplantılar yapıldığını, öneri ve eleştirilerinin dikkate alınmadığını öne sürdü. Eleştiriler su havzaları ve orman alanlarının tahrip edilme tehlikesi ve hükümetin aldığı kararların plana yön vermesi yönünde yoğunlaştı.
Üçüncü havalanı Silivri'de
Planda Beşiktaş ve Beyoğlu ilçelerinin bulunduğu alan kentin merkezi iş alanı (MİA) olarak düzenlenmiş. Kadıköy, Üsküdar, Maltepe, Fatih ve Bakırköy kent içindeki birinci derece merkezler olarak belirlendi. Plana göre, kentin doğu ve batı uçlarındaki ilçelerde çekim merkezleri halinde. Plan, daha önce merkezi hükümetin duyurduğu bazı projeleri de içeriyor. Merkez Bankası'nın İstanbul'a taşınması, Ataşehir Finans Merkezi projesi de planda yer alıyor. Dünyaca ünlü mirar Zaha Hadid'in hazırlayacağı Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi, tartışılan Haydarpaşa Dönüşüm Projesi ve Zeytinburnu'ndaki yeni liman projesi (Zeyport) da yer alıyor. 2006'da hazırlanıp 2008'de iptal edilen önceki planda yer almayan üçüncü havaalanı Silivri de projeye dahil edildi. Daha önce İstanbul Üniversitesi'nin taşınması düşünülen Küçükçekmece'de iki yeni alan daha üniversite alanı olarak ayrıldı. Üçüncü köprü yapımına dair ise bir karar yok. Hadımköy'ün iki yakasındaki su toplama havzaları yapılaşmaya açılırken, TOKİ'nin projeleri doğrultusunda değişiklikler yapıldığı iddialar arasında. Belediye değişikliklerin yasa ve yönetmelikler çerçevesinde yapıldığını, çevreye ve kentin gelişimine hizmet edecek plan oluşturulduğunu savunuyor.
Eski planla pek fark yok
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Başkanı Eyüp Muhcu, yeni planın daha önce mahkemece iptal edilenden temel olarak hiçbir fark bulunmadığını öne sürerek "Örneğin bir süre yere port işlemişler. Silivri'de havalanına biz itiraz etmiştik. Çünkü böyle bir havalanına ihtiyaç yok. Eğer ihtiyaç varsa, Çorlu Havaalını'nı gelişmeye uygun olarak kapasitesini artırırısın. Aksi takdirde hava trafiğini olumsuz etkileyecek" dedi.
Muhcu Silivri'de yapılacak havaalanını yerinin birinci dereceden tarım arazisi olduğuna dikkat çekerek "Öncelikle bu durum yasa ve yönetmeliklere aykırı. Ayrıca, havaalnı ile birlikte lojistik binaları, depolar ve lojmanlar yapılacak. bunlar bu değerli tarım arazilerine yapılacak" dedi. Her plan hazırlanışında mutlaka ranta yönelik isteklerin arttığına işaret eden Muhcu, "Böyle olunca bazı araziler el değiştiriyor. Ekonomik gücü olan siyasi parti üyeleri arazi alıyor. Planda istedikleri değişiklikleri yaptırıp imar hakkı elde etmiş oluyorlar" dedi. Planın İstanbul için felakete yol açacağını iddia eden Muhcu "Örneğin içme suyu havzalarına yapılaşma getirilmiş. Bu havza yönetmeliği ve Orman Yasası'na aykırı. Bir de 'yangından mal kaçırır' gibi bu planı onayladılar. Çünkü 29 Mart sonrası belediyelerde yönetim değişirse, planın uygulanmayacağını biliyorlar. Planın iptali için dava açacağız" dedi.
Odaların görüşü plana yansıtılmadı
İlk planın hazırlanması için belediye şirketi BİMTAŞ içinde İstanbul Metropolitan Planlama Ve Kentsel Tasarım Merkezi (İMP) kuruldu ve çok sayıda şehir plancısı, planın tamamlanması için istihdam edildi. Süreç içinde meslek odalarıyla toplantılar yapıldı ve plan 2006'da tamamlandı. Ancak, odalarla STK'ların eleştirilerinin göz ardı edildiği ve plana yansıtılmadığı, plancılık ilkelerine, kamu yararına karşı olduğu, hazırlanması ve onaylanmasında usulsüzlük olduğu gerekçeleriyle odalar mahkemeye başvurdu. İstanbul 2. İdare Mahkemesi, planı usul yönünden iptal etti. Karar usul yönünden alındığı için içeriğe yönelik karar verilmedi. Mahkeme kararından sonra bazı değişikliklerle yeni plan hazırlandı.
Taraf