İstanbul'a kentsel dönüşüm şart
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, gecekondu sorununun bugün Türkiye'nin içinde bulunduğu en önemli sorunlardan biri olduğunu belirterek, "Türkiye, gecekondu problemini çözmeden kalkınmadan bahsedemez" dedi.
TOKİ ve Urban Land Institue (ULI) desteğiyle, Forum İstanbul Uluslararası Yarıyıl Konferansı çerçevesinde "Mimar Sinan'dan Olimpiyat Kentine" temasıyla düzenlenen Kentsel Dönüşüm ve Gayrimenkul Yatırımları Konferansı, İstanbul'da başladı.
TOKİ Başkanı Bayraktar, konferansın açılışında yaptığı konuşmada, dünyada 6,5 milyar nüfusun 1,5 milyardan fazlasının gecekonduda, kaçak yapılarda veya evsiz olarak hayatını sürdürdüğünü, durumun devamı halinde önümüzdeki 25 yılda bu sayının 3 milyara çıkacağının hesap edildiğini söyledi.
Gelişmiş ülkelerde insanların daha çok, kentin çevresindeki oksijeni bol olan yerlerde yaşadığını, gelişmekte olan veya geri kalmış ülkelerde ise iş bulmak amacıyla kente göç eden insanların kentin çevrelerinde varoşlar oluşturduğuna dikkati çeken Bayraktar, bunun kentin gelişimine engel olduğunu ve ciddi ekonomik kayıplara yol açtığını anlattı.
Türkiye'de 1945'lerin başında sanayileşme ile birlikte kentlere göçün yoğunlaşmasıyla gecekondulaşma olgusunun ortaya çıktığını kaydeden Bayraktar, Türkiye'nin büyük şehirlerinde, hatta nüfusu 70 bini aşan ilçelerinde gecekondulaşma ve kaçak yapılaşma olgusunun bulunduğunu vurguladı.
Türkiye'de ilk defa 59. hükümetin bir dizi yasa çıkararak TOKİ'yi de işin eksenine koyarak konut seferberliği ve kentsel dönüşümde ciddi atılım başlattığını ifade eden Bayraktar, "81 vilayette, 400'ü aşan ilçede, 900'ü aşan şantiyede 285 bin konut rakamına ulaşıldı. Bunların 150 bin adedi de bitme noktasına gelmiştir" diye konuştu.
-"TÜRKİYE, KAÇAK YAPILAŞMADAN MUTLAKA KURTULMALIDIR"-
Kentsel dönüşüme ciddi önem verdiklerini, Türkiye'nin dört bir tarafında kentsel dönüşüm projeleri yürüttüklerini anlatan Bayraktar, şunları kaydetti: "TİM Başkanı Oğuz Bey bir noktanın altını çizdi, 'gecekondu dönüşüm alanları aynı zamanda siyasetin de dönüşüm alanlarıdır' dedi. Bu çok doğru bir nokta. Gerçekten kentsel dönüşüm dünyanın en zor işlerinden biridir, hatta en zor işidir. Bugün Türkiye'nin içinde bulunduğu en önemli 2-3 tane sorundan biridir. Ama Türkiye, gecekondu problemini çözmeden kalkınmadan bahsedemez. Terörün, uyuşturucunun, devlete çarpık bakmanın, psikolojik olumsuzlukların, eğitimsizliğin ve sağlık problemlerinin temelinin gecekondu bölgeleri, çarpık alanlar olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan çağdaş dünya ile bütünleşmek, AB'ye girmek isteyen Türkiye, kaçak yapılaşmadan, depreme dayanıksız yapılardan mutlaka kurtulmalıdır. Sektör içinde bulunan tüm aktörlerin, sivil toplum kuruluşlarının, basının, siyasilerin bu dönüşüme çok bilimsel ve medeni bakmaları gerek."
Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşümün sadece belediyelerin tek başına üstesinden gelebileceği bir sorun olmadığını, hükümet merkezli yasal altyapıyı oluşturarak depremi de vitrine koymak suretiyle, İstanbul'un tarihi dokusunu tahrip etmeden, mutlaka İstanbul'daki kentsel yenilenmeyi sağlamak gerektiğini söyledi.
-"GÖÇÜ YASAKLAYAMAYIZ"-
İstanbul'da 3 milyon 200 bin konut bulunduğunu, 1999 depreminden önce yapılan binaların büyük bir kısmı sağlamken, bir çoğunun da deprem yönetmeliğine uygun olmadığını, bu konutların yarısının zaman içinde mutlaka yenilenmesi gerektiğinin bilindiğini dile getiren Bayraktar, şöyle devam etti: "Belki İstanbul'un bazı bölgelerinde yeni çöküntü alanlarını olduğu gibi bırakmak suretiyle yolumuza devam etmemiz lazım. Başta İstanbul'un dönüşümü için İstanbul'a ekonomik olguyla bakmak lazım. Göçü yasaklayamayız ama parası, pulu olmayan insanların İstanbul'da yoğunlaşmasını engellemek için bir takım tedbirlerin alınması gerektiğini, bunun da İstanbul'un güvenlik sorununu halletmek suretiyle, yasal olmayan yolları hedefleyenlerin İstanbul'da barınmasını engelleyerek, İstanbul'un kentsel dönüşümüne katkı sağlayabiliriz."
TOKİ Başkanı Bayraktar, önümüzdeki dönemde yasal desteği de sağlayarak, İstanbul'da hükümet merkezli, halkı da incitmeden gecekondu dönüşümünü mutlaka sağlamak durumunda olduklarını belirterek, "Kentsel yenilenmeler artık Türkiye'de kaçınılmazdır. İspanya'nın, Kore'nin yaptığı gibi biz de bu işlerin üstesinden geleceğiz" dedi.
Bayraktar, İstanbul'un hak ettiği dünya kenti olması noktasında, ayağındaki prangaları kırmak için el birliği ile çalışmak gerektiğini ifade ederek, "Artık durma zamanı geçti. Eylem zamanı geldi. Projelerin raflarda değil, mutlaka şantiyelerde olması gerek" diye konuştu.