İstanbul’un tarihi hamamları alıcılarını bekliyor!

Kimi harabeye dönmüş olsa da hala faaliyette kimi ise yenilenen çehresiyle VIP hizmet vermeye hazırlanıyor. İşletmecileri “O kadar etmez” dese de İstanbul’un tarihi hamamları milyon dolarlık bedellerle alıcılarını bekliyor. Hamam sahipleri ise bu tartışmalara hiç mi hiç bulaşmıyor

Mermerler, kurnalar, peştemaller, takunyalar... Atmosferiyle kimilerini çocukluğuna kimilerini ise ta yüzyıllar öncesine götüren hamamlar, bu coğrafyada yaşayanlar için eski cazibezisini yitireli bir hayli zaman oldu. Bizim için nostaljik bir imge olarak kalsa da  Türkiye’ye gelen yabancılar için hala merak unsuru. Özellikle de tarihi olanları. Tüm İstanbul’da bugün sadece 72 hamam var. Şehrin nüfusuna göre az sayılabilecek bu sayı söz konusu tarihi hamamlar olunca daha da azalıyor. Yüzlerce yıldır ayakta kalma savaşı veren bir zamanların görkemli yapılarından günümüze sadece 32 tanesi kaldı. Onların da ne kadar süre daha direneceğini kestirmek zor. Zira kimi çoktan işlevini kaybetmiş kimi de tamamıyla sahibinin insafına kalmış durumda.

Tarihi hamamlarda yakın zamanlarda ufak tefek hareketlenmeler oluyor. Son birkaç yıl içinde satışa çıkarılanlar, el değiştirenler, VIP hizmet vermek üzere restore edilenler... Halen Balat’taki Çavuş Hamamı, Valide Sultan Ayakapı Hamamı, Cağaloğlu Hamamı, Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Hamamı alıcı bekliyor. Zeyrek Çinili Hamam, Tophane’deki Kılıç Ali Paşa Hamamı ve Hürrem Sultan Hamamı’ndaki restorasyon çalışmaları ise devam ediyor. Peki bu hamamlar neden satılıyor? Şu andaki durumları ne? Hamamlar işletmecilerine para kazandırıyor mu? Tarihi hamamları dolaştık ve sorularımıza yanıt aradık.

Hemen belirtelim ki satın alınan ve restore edilmeye başlanan hamamların sahipleri bu sorulara yanıt vermekten kaçındı. İsminin açıklanmasını istemeyen bir mülk sahibi bunda hamamların büyük kısmının çok ortaklı olmasının, konuşulan bedellerin yüksekliğinin ve restorasyonla ilgili bürokratik engellerin payı olduğunu söylüyor. 

KOCA SİNAN’IN ESERİ YAŞAYACAK

Ayakapı’daki Valide Sultan Hamamı’ndayız. II. Selim’in hanımı, III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından 1582’de Mimar Sinan’a yaptırılan hamam, 19’uncu yüzyılın sonlarında sanayi ve depolama faaliyetlerinin artmasıyla hamam niteliğini kaybetmiş. Bölgenin Haliç’te olması nedeniyle orman ürünleri ticareti gelişince bu hamam da bir kereste deposuna dönüşmüş. Hamamın satışını üstlenen Re/Max Partner ofisinden Okan Aksudoğan halen içinde kerestelerin bulunduğu tarihi yapının satış bedelinin 2 milyon 750 bin dolar olduğunu söylüyor. Aksudoğan, hamamın restorasyonu için gerekli olan çalışmalarının tamamlandığını da belirtiyor. 

6 milyon teklif ettiler vermedim

İSTANBUL Hamamcılar Odası Başkanı Ali Yılmaz’a da tarihi hamamların satışını soruyoruz. Kendisi de tarihi Ağa Hamamı’nın sahibi olan Yılmaz, hamamların yabancı turiste açılmadığı sürece para kazandırmadığını söylüyor: “Tarihi hamamlar için istenen fiyatlar yüksek değil. Sonuçta küçücük daireler milyon dolarlara satılıyor. Bir de yapılar tarihi olduğu için alana da satana da vergi yok. Eğer bir hamamın yabancı turist müşterisi yoksa kendisini ancak döndürür. İşletmecisine para kazandırmaz. Ben Ağa Hamamı’nın mülkünün de sahibiyim. Benim için günde 5-10 müşteri gelse yeter. Burası için bana 6 milyon teklif ettiler. Kabul etmedim. Vergisi yok. Alan da satan da vergi ödemiyor.”

Bu işe o kadar para bağlamak yanlış

Satılık tarihi hamamlardan biri de Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Hamamı. Mimar Sinan’ın yaptığı hamam, çifte hamam biçiminde, klasik dönemde yaygın olan bir planla inşa edilmiş. Tarihi yarımadada bulunan ve kullanım alanının büyüklüğüyle farklılığını koruyan Mihrimah Sultan Hamamı, Kariye Müzesi ve Tekfur Sarayı ile komşu. Dört yıldır bu hamamı işleten Necati Turunç da günümüzde bu iş kolunun çok büyük paralar kazandırmadığını söylüyor. “Kışın hamama gelmek hala talep görüyor. Kadınlar bölümünde gelin hamamları da yeniden moda oldu” diyen Turunç, yine de İstanbul Hamamcılar Odası Başkanı Ali Yılmaz’ın aksine tarihi hamamların çok büyük meblağlar etmeyeceği görüşünde. 

Restorasyon daha pahalı

Fatih Sultan Mehmet döneminde yapıldığı belirtilen Balat’taki Çavuş Hamamı’nın İstanbul’un en eski hamamı olduğu söyleniyor. Süsleme sanatının hiçbir özelliğinin bulunmadığı hamam, yüksek pencereli dikdörtgen yapısı, mermer döşeli içi, içinde bulunan havuz şeklindeki kurnası ile başka hamamlarda görülmeyen mimari özellikleriyle dikkat çekiyor. Geçen aylarda oyuncu Nurgül Yeşilçay tarafından satın alındığı yönünde haberler çıksa da Yeşilçay bu haberleri yalanlamıştı. Ciddi bir restorasyon çalışmasına ihtiyacı olan hamam, halen Halil Baltacı tarafından işletiliyor. 15 yıldır Çavuş Hamamı’nı işleten Baltacı, hamam için 3 milyon TL istendiğini, fiyatın alıcılara yüksek geldiğini de söylüyor: “Hamamlar artık para kazandırmıyor. Tarihi bir hamam satın aldığınız zaman önemli bir miktarı da restorasyon için ayırmanız gerekir. Buranın çok kapsamlı bir restorasyona ihtiyacı var.”

Cağaloğlu servet değerinde

İstanbul'un en büyük çifte hamamlarından biri olan Cağaloğlu Hamamı da satışta. I. Mahmut döneminde, 1740’ta yapılan hamamın emlak danışmanlığını Re/Max Partner’dan Okan Aksudoğan yapıyor. Tarihi hamamlar içinde en yüksek fiyat da burası için isteniyor. Tam 19 milyon dolar. Aksudoğan dünyanın sayılı yapılarından biri olan Cağaloğlu’na istenen rakamın bu tarihi yapı için çok yüksek olmadığı görüşünde. New York Times’ın Ölmeden Önce Görülmesi Gereken 1000 Yer listesinde de yer alan hamamın halen faaliyette olduğunu ve sahipleri tarafından işletildiğini de ekliyor.
Star-Esra Cengiz