İstanbul'da ofis kiraları düşüşte!
DTZ'nin yayınladığı 'İstanbul Ofis Pazarı Arastirma Raporu 2009'da 2008 yılının ilk üç çeyreğinde, İstanbul ofis pazarı güçlü konumunu koruduğu belirtildi
Ancak, 2008'in son çeyreğinde küresel mali krizinin olumsuz etkileri ile kiralarda düşüş eğilimi gözlemlenmeye başladı. 2009 yılı ilk çeyreğinde A sınıfı ofis kiraları Avrupa yakasında 33 US$/m2/ay'a ve Asya yakasında 20 US$/m2/ay'a geriledi.
Talep ve Arz
2008 yılının son çeyreğinde ofis alanı talebinde bir yavaşlama meydana geldi. Finansal koşulların kötüleşmesiyle birlikte, özelllikle uluslararası şirketler ofis kullanıcıları maliyetlerini azaltmak amacıyla alan gereksinimlerini gözden geçirmeye başladı.
Ofis arzı eksikliği 2008 yılında da devam etti. Yıl sonu itibariyle, ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzı %3 artış oranı ile yaklaşık 1,45 milyon metrekareye ulaştı. Küresel mali krizin güçlenmesiyle birlikte inşası devam eden ve planlanan projelerde oluşabilecek finansal sorunları nedeniyle gecikmeler yaşanabilir.
Yeni Ofis Arzı ve Devam Eden Projeler
2008 yılında yeni ofis arzı sınırlı kaldı ve yaklaşık 50.000 m2 yeni ofis alanı pazara girdi. 2012 yılı sonuna kadar yaklaşık 180.000 m2 yeni ofis arzının mevcut stoka eklenmesi bekleniyor. Gelecek beş yıl içinde, inşaatı devam eden ve planlama aşamasındaki projelerle birlikte A sınıfı ofis arzının 1,8 milyon m2'ye erişmesi bekleniyor.
İstanbul : A Sınıfı Ofis Pazarı Kira ve Boşluk Oranları
Kira ve Boşluk Oranları
2009 yılı ilk çeyreğinde, ortalama istenen kiralar Avrupa yakasında 28 US$/m2/ay ve Asya yakasında 20 US$/m2/ay olarak gerçekleşti. Boşluk oranları ise, Avrupa ve Asya yakasında sırasıyla %4 ve %9,5 oldu.
Levent - Etiler bölgesi 33 US$/m2/ay ile hala en yüksek ortalama istenen kira değerine sahip. Ortalama istenen kira değeri Şişli - Zincirlikuyu - Beşiktaş bölgesinde 27 US$/m2/ay, Maslak bölgesinde 18 US$/m2/ay seviyesine gerilerken, Kozyatağı bölgesinde ise 19 US$/m2/ay seviyesinde kaldı.
Beklentiler
2008'in son çeyreğinde, İstanbul ofis pazarında kullanıcı talebinde yavaşlama ve kiralarda düşüş işaretleri görülmeye başladı. 2009 yılında küresel mali krizin ekonomi ve ticari aktiviteler üzerindeki olumsuz etkilerinin güçleneceği tahmin ediliyor.
Ikincil ofis alanları hem kullanıcılar hem de yeni projeler açısından cazibesini koruyor. A sınıfı ofislerin banliyöleşmesinin gelecek yıllarda devam edeceği öngörülüyor. Ayrıca, kentsel yenileme projelerinin alternatif alt - merkezler (Kartal, Kağıthane gibi) oluşturulmasına yardımcı olması bekleniyor.
2008'in son çeyreğinde gözlemlenmeye başlayan kiralardaki düşüş eğiliminin devam edeceği tahmin e
Kaynak: DTZ Pamir & Soyuer : İstanbul Ofis Pazarı Arastirma Raporu 2009
