İstanbul'un en entelektüel binaları hangileri?
Akbank Sanat'tan İKSV'ye, İş Sanat'tan Tarihi Sümerbank Binası'na İstanbul'un belli başlı kültür ve sanat adreslerini seçtik...
Canlı performanslardan söyleşilere, tiyatro ve sinema gösterimlerinden çağdaş sanatlara İstanbul bu adreslerden besleniyor.
Kültür sanat ajandalarının vazgeçilmez adresleri olan sanat merkezleri, sergilerden konserlere dans performanslarından imza günlerine kadar sanatseverler için buluşma noktası oluyor.
İstanbul'da Beyoğlu ağırlıklı olmak üzere, kentin dört bir yanına yayılan bu kültür-sanat merkezlerinde bir tura çıktık...
1993 yılında açılan Akbank Sanat, 2003 yılından bu yana çağdaş sanatı merkezine alarak, güncelliğini korumayı başaran bir adres. Yıl içinde bine yakın etkinliğe ev sahipliği yapan Akbank Sanat bünyesinde Sanat Tiyatroları ve Dans Atölyesi de bulunuyor. Ayrıca plastik sanatlar çalışmaları, tiyatro, konser, panel, söyleşi, dia gösterileri, konferanslar takip edilebilirken bina içinde müzik dinleme odası, kütüphane ve bir de çok şık bir kafe yer alıyor.
İstiklal Caddesi'ne hakim konumu ile ayaküstü bir merkez olmasının da avantajını yaşayan Akbank Sanat'ta yıl boyu takip edecek çok şey var.
İstiklal Caddesi'nin en yeni adreslerinden biri olan Borusan Müzik Evi, ilk olarak mimari tasarımı ile dikkat çekiyor. Borusan Müzik Evi olmadan önce, 1875 yılında Fransız bir mimar tarafından yapılan ancak uzun süre metruk olarak duran binada, yapılan restorasyonun ardından artık haftanın üç günü klasik oda müziği, caz, dünya müziği konserleri ile modern dans gösterileri yer alıyor. Müzik Evi ayrıca Borusan Kültür Sanat'ın düzenlediği partilere de ev sahipliği yapıyor. Aslına sadık kalınarak restore edilen binanın yekpare cam olarak tasarlanan giriş katı, burada süregelen hareketliliğin İstiklal Caddesi üzerinden de takip edilmesine imkan veriyor. Ayrıca içeride yer alan sanat koleksiyonu hafta içi ve cumartesi günleri izlenmeye açık oluyor. İkinci ve üçüncü katlarında konser salonu ve buna ek olarak altı ayrı prova salonu bulunan binanın terası da kullanılıyor.
ALTERNATİF ADRES GARAJİSTANBUL
Galatasaray Lisesi yanındaki sokakta, Beyoğlu'nun alternatif adreslerinden biri olarak karşımıza çıkan garajistanbul, adını eskiden otopark olan bir alandan dönüştürülerek yaratılmasından alıyor. Mekanın üst katı halen garaj olarak kullanılıyor. Geçen haftalarda 3. yaşını kutlayan garajistanbul, 2007 yılında bir sanat kooperatifi olarak doğdu. Mekanda bugüne kadar çağdaş tiyatro ve çağdaş dans alanı başta olmak üzere yüzden fazla farklı yapım sergilendi. Bu işlerin bir kısmı garajistanbul'un kurucu ekibi '10+'nın ya da yapımevi garajistanbulpro'nun kendi yapımları olarak sahnelendi. Yanı sıra medya performans, okuma tiyatrosu, festival, müzik, sergi, ödül töreni, söyleşi, konferans ve defile gibi alanlarda da gösterimler gerçekleşiyor
Garajistanbul'un sanatseverlere sunduğu iki önemli hizmetse 2007 yılından beri düzenlenen Türkiye'nin ilk dans festivali olan 'İstanbuldans'ı hayata geçirmiş olması ve çağdaş gösteri sanatları alanında tek dergi olma özelliği taşıyan gist'i yayınlaması.
KÖKLÜ SANAT MERKEZLERİ
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) uluslararası sanat festivalleri düzenlemek amacıyla 1973 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı önderliğindeki 17 işadamı ve sanatsever tarafından kuruldu. Yılların İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) geçen haftalarda sonunda kendi yerine taşınarak, sanatseverler için de yeni bir soluklanma noktası yaratmış oldu. İKSV'nin Deniz Palas- Şişhane'deki yeni yerine taşınma sürecinde en büyük emeği harcayan Şakir Eczacıbaşı'nın vefatı ile vakfın sevinci kursağında kaldı ancak kültür-sanat mirası devam ediyor.
2004'te satın alınıp 2005 yılında Bienal mekanı olarak kullanıldıktan sonra restorasyonuna başlanan Deniz Palas'ta, sabit olarak duran 22 adet sanat eseri yer alıyor. Binanın girişinde Peralı Cafe ve İKSV Tasarım dükkanı yer alıyor. Giriş ve birinci katlarda yer alan Salon ise İKSV'nin çok amaçlı performans merkezi olarak kullanılıyor.
Bu sene 10. yılına giren İş Sanat ise 9 sezonda 600'den fazla etkinlikle 300 bine yakın izleyiciye ulaştı, 1.000'den fazla sanatçı İş Sanat sahnesinde yer aldı. Levent'teki İş Kuleleri'nde bulunan İş Sanat'ın yanı sıra Kibele Galerisi de Türkiye İş Bankası'nın resim koleksiyonu sergisine ve Türk plastik sanatlar tarihinde yer almış usta sanatçıların eserlerine yer veriyor.
Karaköy'de yer alan Tarihi Sümerbank Binası ise Simurg Turizm Yatırım A.Ş. tarafından düzenlenmesinin ardından şimdi bir sanat merkezi olarak çıkıyor karşımıza.
İçerisinde süreli sergi salonları, fotoğraf galerisi, video gösterim salonu, performans alanları bulunan Tarihi Sümerbank Binası, sahip olduğu alan ve bulunduğu konum ile kültür-sanat etkinliklerine ve özel organizasyonlara ev sahipliği yapmaya son derece uygun. Tarih içinde İtibar-ı Umum" Bankası, Anadolu Demiryolları ve Deutsche Bank gibi firmaların kullandığı bina, 1933 yılında Sümerbank'ın olmuş ve günümüze kadar korumuş.
MODERN VE ÇAĞDAŞ SANATLAR İÇİN
İstanbul Modern, Türkiye'de modern ve çağdaş sanat sergileri düzenleyen ilk özel müze olarak 2004 yılında, Karaköy'de İstanbul Boğazı'nın kıyısında, 8.000 metrekarelik bir alanda kuruldu. 17 yıllık bir projenin ürünü olan mekan, 4 numaralı Gümrük Antreposu olarak kullanılıyordu. Bünyesinde süreli ve sürekli sergi salonları, fotoğraf galerisi, kütüphane, sinema, kafe ve tasarım mağazası bulunan İstanbul Modern, çağdaş sanat adına çok yönlü bir merkez olarak çıkıyor karşımıza. 'Türkiye'de özel kesimin öncülüğünde kurulan ilk modern sanat müzesi' olarak ifade edilen İstanbul Modern, 'topluma sanatı görme, tanıma, sevme, onu özümseme ve gelişmeleri izleme olanakları sağlamayı vaat ederek', kapılarını açtı.
İki yıllık bir proje ve alt yapı çalışmaları sonucu, Mart 2005 tarihinde açılan İstanbul Modern Sanatlar Galerisi ise Barbaros Bulvarı üstünde, Balmumcu'daki mekanında, şehrin dinamizmi içinde yer alıyor. 600 metrekareye yaklaşan ve tek katta yaygın sergi salonu olan bina İstanbul'un en büyük galerileri arasında yer alıyor. Sergi salonu haricinde kitabevi ve kafesi de bulunan İstanbul Modern Sanatlar Galerisi, plastik sanatlar ve endüstri tasarımı konusundaki işlerle öne çıkıyor. Kapılarını tüm sanatsal disiplinlere açarak sanatsal gelişimin çeşitliliğine katkıda bulunmayı amaçlayan galeri, çocuklar ve gençler için de projeler üretiyor.
Sanata eleştirel bakış açısı
Beyoğlu Gazeteci Erol Dernek Sokak'ta yer alan Karşı Sanat Çalışmaları, cesur ve eleştirel yanıyla dikkat çekiyor. 'Toplumsal süreçler üzerinde belirleyici bir güç ve baskı unsuru oluşturma çabasındaki tüm sistemlerle arasına eleştirel bir uzaklık koyan bağımsız bir yapıdır ve söz konusu tıkanık ve kendini inkar noktasına gelmiş olan sistemlerin tek tek sorunları ayıklanıp birbiriyle ilişkilendirilerek çözünebileceği düşüncesinden hareket eder. Bu hedef için de toplumdaki tüm bireylerin öncelikle disiplinli bir şekilde ve sorumluluk duygusuyla kendi yaşamlarına ilişkin özverilerde bulunması gerektiğine inanır. Karşı Sanat Çalışmaları, anlayış olarak bu sorumluluk üzerine temellendirilmiştir' cümleleriyle manifestosunu özetleyen Karşı Sanat, sergilerin yanı sıra film gösterimleri ve söyleşi programlarına da yer veriyor.
Akşam/Selin Özavcı