İstimlak bedeli sadece bina değerinden mi hesaplanır?

Posta Gazetesi'nin köşe yazarlarından Tamer Heper bugünkü yazısında okuyucusunun sorduğu ''İstimlak bedeli sadece bina değerinden mi hesaplanır?'' sorunu yanıtladı. İşte o yazı...

Belediye işyerimi istimlak edecek ancak oldukça düşük bir istimlak bedeli ödeyecek. Bunun artırılması için ne yapabilirim. Benim binam işyeri ama onlar bana sadece bina değeri biçiyorlar bu doğru mu? 

Bizde yeni mevzuata uyum sağlamak vakit alıyor. Doğrusu, mevzuatın içinde olanlar bile değişiklikleri zor takip eder hale gelmişken vatandaşın yeni konulara intibakının geç olmasını yadırgamıyorum. Bunu şunun için yazdım. Artık eskisi gibi, "Al sana üç kuruş, binanı yıkıyorum" devri geçti. (Bu sözüm kamulaştırma için, kentsel dönüşüm mevzuatı için değil.) Artık kamulaştırma yapacak kurum önce size bir bedel teklif ediyor, bedeli kabul etmezseniz mahkemeye gidip bedel tespitini mahkeme kanalı ile yapıyor. 

Mahkeme konuyu bilirkişiye götürüyor ve bilirkişinin değerlendirmede gözönüne alacağı hususları da kanun belirliyor. Kanuna göre değerlendirmede aşağıdaki hususlar gözönüne alınıyor. Bilirkişi kurulu, kamulaştırılacak taşınmaz inal veya kaynağın bulunduğu yere mahkeme heyeti ile birlikte giderek, hazır bulunan ilgilileri de dinledikten sonra taşınmaz mal veya kaynağın; 

a) Cins ve nevini, 

b) Yüzölçümünü, 

c) Kıymetini ektileyebilecek bütün nitelik ve unsarların ve her unsurun ayn ayn değerini, 

d) Varsa vergi beyanını, 

e) Kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirlerini, 

f) Arazilerde, taşınmaz mal veya kaynağın mevkii ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini, 

g) Arsalarda, kamulaştırılma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerini,

h) Yapılarda, resmi birim fiyatları ve yapı maliyet hesaplarını ve yıpranma payını, 

ı) Bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçüleri, esas tutarak düzenleyecekleri raporda bütün bu unsurların cevaplarını ayn ayn belirtmek suretiyle ve ilgililerin beyanını da dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit ederler. İşte değerlendirmede gözönüne alınacak hususlar bunlardır. Bu değerlendirmeyle mahkeme kararını verir. Kamulaştırmayı yapacak kurum bu parayı hesabınıza yatırır sonra mahkemece tescil karan verilir. 

Tamer HEPER/Posta