İzmir'deki Türk ve Levanten köşkleri restore ediliyor

Bornova Belediye Başkanı Prof. Dr. Kamil Okyay Sındır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmiş uygarlıkların tarihi dokusunu gelecek nesillere aktarma gayreti içinde olduklarını bildirdi.

Bornova´nın 8 bin 500 yıllık geçmişe sahip olduğunu, İlyada ve Odyseia destanlarını yazan, "tarihin babası" olarak kabul edilen Homeros´un M.Ö. 8. yüzyılda bu topraklarda yaşadığını, ilçede 15. yüzyıldan, Anadolu Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet döneminden önemli eserlerin bulunduğunu belirten Sındır, bunların korunup, geliştirilip, gelecek kuşaklara sunulması gerektiğini söyledi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bornova Belediyesi ve Ege Üniversitesi Rektörlüğü´nün, ilçedeki tarihi, Osmanlı, Türk ve Levanten köşklerini, konaklarını, gelecek kuşaklara aktarmak için restore edip gençlik merkezi, kent müzesi, Osmanlı Evi, sanat merkezine dönüştürerek "yaşattığını" kaydeden Sındır, şu bilgiyi verdi:

"Yüzyıllardır yerleşim yeri olma özelliğini devam ettiren Bornova, aynı zenginliği tarihi eserlerin korunmasında da göstermemiştir. 15. yüzyıldan kalan Osmanlı yapısı Darü´l Kurra yıkılmamaya direniyor. 16. yüzyılda Anadolu Selçuklu döneminden kalan Hüseyin İsa Bey Camisiyle bedesten çarşıyı, kent yenileme projesi yardımıyla aslına uygun hale getirmek istiyoruz. 17. ve 18. yüzyılda İngiltere, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika´dan ticaret amacıyla İzmir´e gelip yerleşen ve ´levanten´ denilen insanlarımızın sayfiye konutlarıyla Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet sonrasında ilçemizde bulunan köklü ailelerin yaşadığı köşkler, konaklar, tarihi evlerin, gerek mirasçıları, gerek kamu kurum ve kuruluşları, gerekse de sivil toplum örgütleri tarafından korunması için yapılan tüm çalışmalara destek veriyoruz. Atalarımızın bizlere bıraktığı kültürel mirası, ağaçları, peyzajıyla el birliğiyle gelecek nesillere gösterme gayreti içindeyiz."

Belhomme Köşkü´nün Atatürk kitaplığı olarak ilçe halkına hizmet verdiğini, burada bir restorasyon düzenlemesi yapacaklarını anlatan Sındır, Tristrank Köşkü´nün "Böcek Müzesi" olarak yaşatılması için dosya hazırladıklarını söyledi.

Sındır, Bornova Belediyesi´nin Dramalılar Köşkü´nü "Kent Müzesi"ne dönüştürmek için ihale yaptığını, projeyi alan firmanın çalışmaya başladığını, gelecek yıl buranın hizmete açılacağını dile getirdi.

Dramalılar Köşkü´nde bulunan hamam, ahır gibi müştemilatın korunacağını, tarihi yapıda kazı sırasında ortaya çıkan döneme ait eşyaların burada sergileneceğini açıklayan Sındır, Yeşilova höyüğü, Yassıtepe höyüğü, İpeklikuyu höyüğü, Pınarbaşı Tepebağı höyüğünde de çeşitli kazı çalışmalarının yürütüldüğünü bildirdi.

Bornova´da bugüne kadar ulaşan yapılar arasında Santa Maria Katolik Kilisesi, Aziz Mary Magdelena İngiliz Kilisesi, Matthey Köşkü, Charnaud Köşkü, Godfrey Giraud Köşkü, Lane Köşkü, Well Köşkü, Edmund Griau Köşkü, Charlton Whittall Köşkü, Wictor Whittal Köşkü, Aliberti Köşkü, Giraud Köşkü, Baltacı Köşkü, Wilkinson Köşkü, Peterson Köşkü, De Andrai Köşkü, Behlomme Köşkü, Raggi Köşkü, Fernand Pagy Köşkü, Biani Köşkü, Offley Köşkü, Douglas Whittal Köşkü, Subay Kulübü (Mahfel), Jak Topuz Köşkü, Kanalaki Köşkü, Michelle Köşkü, Balliani Köşkü, Charlton J. Giraud Köşkü, Murat Köşkü, Pierre Pargy Köşkü, Bari Köşkü, Molly Charnaud-Wood Köşkü, Pandispania Köşkü, De Cramek Köşkü, Sarı Köşk ve Variparti Köşkü bulunuyor.

-YAŞLI KÖŞK, GENÇLİK MERKEZİ OLACAK-
Öte yandan  İzmir  Büyükşehir Belediyesi de Bornova´da, İskoçyalı tacir John Peterson tarafından 1859 yılında yaptırılan Peterson Köşkü´nü restore ederek, gençlik ve kültür merkezi´ne dönüştürecek.

25 bin 400 metrekarelik arazi içerisindeki yaklaşık 2 bin metrekarelik köşk, İzmir´deki en büyük sivil mimari yapılardan biri niteliğinde. Bornova Mustafa Kemal Caddesi´nde bulunan ve uzun yıllardır atıl durumda bulunan Peterson Köşkü´nde 1991 yılında Kültür ve Çevre Bakanlığı tarafından restorasyon çalışmaları başlatılmış ve Anıtlar Yüksek Kurulu´nun onayıyla çevresindeki 54 bin metrekarelik alanda 2000´li yıllarda Büyükşehir Belediyesi tarafından çevre düzenlemesi gerçekleştirilmişti. Köşk daha sonra, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan protokol ile 25 yıllığına İzmir Büyükşehir Belediyesi´ne "Gençlik ve Kültür Merkezi" yapılmak üzere tahsis edildi.

 İzmir Büyükşehir Belediyesi ayrıca, metruk durumdaki tarihi Pınarbaşı Hamamı´nı Vakıflar Bölge Müdürlüğünden 30 yıllığına kiralayarak restorasyon hazırlıklarına başladı.

Pınarbaşı semtinde 443 metrekarelik arazi içinde yer alan tarihi hamam, restore edildikten sonra eski işlevine uygun olarak İzmirlilere yeniden hizmet vermeye başlayacak. 15. yüzyıldan kalan bu tarihi yapıyı orijinal işlevi olan hamam kullanımına uygun şekilde restore etmek üzere hazırlanan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri, İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından da onaylanmıştı.

-HAMAMIN TARİHÇESİ-
Pınarbaşı Hamamı, Anadolu´da bulunan Osmanlı hamamları içinde değerlendirildiğinde, tek mekanlı hamamlar grubunda yer alıyor. Tarihi hamamda yapılan sondaj çalışmalarında, o dönemde uygulanan özel yapı malzemelerine rastlanırken, 3 bölümden oluşan hamamın bir bölümünün yıllar içinde yok olduğu tespit edildi. "Ilıklık" ve "sıcaklık" bölümlerinden oluşan tarihi Pınarbaşı Hamamı´nın yıkılan "soyunmalık" bölümünün de restorasyon çalışmaları kapsamında tekrar kente kazandırılması hedefleniyor.
AA