Kabul etmeyene evi kiralamıyorlar! Ev sahibi-kiracı anlaşmazlıklarında yeni kriz: Teminat senedi!
Ev sahibi ile kiracı anlaşmazlıkları gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Bu kapsamda son olarak ev sahibi evdeki ankastre gibi demirbaşlar için ‘teminat senedi’ istemeye başladı. Kabul etmeyene ise evi kiralamıyorlar. İşte detaylar...
Ev sahibi ile kiracı anlaşmazlıkları gün geçtikçe yeni bir boyut alıyor. Depozito hakkı olan ev sahipleri kiralanan konutlardaki ankastre gibi demirbaşlar için ‘teminat senedi’ istemeye başladı.
Posta Gazetesi'nden Meltem Kara'nın haberine göre, mülk sahipleri kiralar olağanüstü artınca, önce ara zam ve yüzde 25 olarak uygulanan yasal sınırın üzerinde zam gibi taleplerde bulunmuş, talepleri karşılanmayanlar ise tahliye baskısına yönelmişti.
Tarihsiz imzalanan tahliye taahhütnamelerini işleme koyma, ihtiyaç sebebiyle dava açma gibi örneklerinden ziyade kiracılarına zor kullanan ev sahipleri de gündemde yer almıştı.
Ev sahibi-kiracı ilişkilerinde şimdi de ‘senet’ sezonu başladı. Yasal olarak depozito alma hakkı olan ev sahipleri, bunun dışında evdeki ankastre gibi eşyalar için ‘teminat senedi’ talep etmeye başladı. Kabul etmeyenlere ise evi kiralamıyorlar.
3 AYLIK BEDEL YASAL
Borçlar Kanunu’na göre, ev sahipleri kiracılarından 3 aylık kira bedelini geçmemek kaydıyla depozito olarak bilinen güvence bedelini alabiliyorlar. Yasal sınır bu olurken paranın dışında çek, senet gibi kıymetli evrak da kararlaştırılabiliyor.
Depozito olarak para ya da kıymetli evrak verilmesi kararlaştırılmışsa kiracı, kiraya verenin onayı bulunmaksızın çekilmemek üzere, parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatırmak, kıymetli evrakı ise bir bankaya depo etmek zorunda.
Fakat, yaklaşık 3 senedir yürürlükte olan banka kuralını uygulayan yok denecek kadar az seviyede. Depozitolar yine elden verilmeye devam ediliyor. Kısaca kanunda, depozitonun 3 kira ile sınırlı olduğu ve bankaya yatırılması zorunlu olduğu belirtiliyor.
TEMİNAT SENEDİ TALEP EDİLEMEZ
Son dönemde ev sahiplerinin kiracılarından boş tahliye taahhütnamesi almalarından ziyade bir de teminat senedi istediğini kaydeden Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Hanife Emine Kara, ev sahiplerinin, kiracılardan teminat senedi istemelerinin gerekçesi olarak kiralanandaki ankastre mutfak gibi ekipmanları ve bu ekipmanlara kiracının zarar verme ihtimalini gerekçe olarak gösterdiklerini ifade etti.
Ancak dikkat edilmesi gereken husus, hem nakit tutar hem de kıymetli evrak olarak verilebilen güvence bedelinin toplamda 3 aylık kira bedelini geçemeyeceği olduğunu söyleyen Kara, "Yani ev sahipleri kiracılardan 3 aylık kira tutarında nakit depozito aldı ise ayrıca bir senet talep edemez" dedi.
NASIL GERİ VERİLİR?
* Banka, depozitoyu ancak 2 tarafın rızasıyla, icra takibinin kesinleşmesiyle veya kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebilir. Kiraya veren, kira sözleşmesinin sona ermesini izleyen 3 ay içinde kiracıya karşı kira sözleşmesiyle dair bir dava açtığını veya icra veya iflas yoluyla takibe giriştiğini bankaya yazılı olarak bildirmemişse banka, kiracının istemi üzerine güvenceyi geri vermekle yükümlüdür.
* Eğer depozito elden verilmişse, mülk sahibi sözleşme sonunda kiracıya, sözleşmelerinde belirtildiği şekilde depozitoyu iade etmelidir. Kiracının depozito bedelini tam alması için hiçbir borcu kalmaması ve evde olağan eskime dışında bir hasar bırakmaması gerekir. Kiracı, mülke zarar vermemesine ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen depozito bedelini geri alamıyorsa ya da kesinti yapılıyorsa ev sahibi aleyhine icra takibi başlatabilir.
ZARAR BÜYÜKSE NE YOL İZLENİR?
Eğer kiracı eve ya da demirbaşlara zarar vermişse ev sahibi, depozitoyu bu zararları gidermek için kullanabilir. Bu zararların karşılanması için gereken tutar, depozito bedelinden azsa kalan bakiye kiracıya geri ödenebilir. Ancak, kiracı depozito bedelinden daha fazla tutarda bir hasar bırakmışsa, ‘teminat senedi’ almak yerine yine Borçlar Kanunu’nda belirtilen yöntemleri izlemek gerekir.
* Buna göre, ev sahibi, (kiracı halen evde yaşıyorsa) kiralanana zarar veren kiracıya bir ihtar göndererek en az 30 gün süre içerinde aykırılığın giderilmesini talep etmeli. Eğer verilen bu sürede aykırılıklar kiracı tarafından düzeltilmezse bu, tahliye nedeni olur.
* Tahliye sağlandıktan sonra zararın tazmini kiracıdan istenilecekse önce zarar bir delil tespit davasıyla tespit ettirilir. Depozito bu zararı karşılamaya yetmezse icra takibi başlatarak veya dava açarak kiracıdan bakiye tutar talep edilebilir.