Kadıköy Altıyol'da tarihi mezarlık üzerine kafe krizi!

Kadıköy'ün en değerli noktasındaki yeşil alan yıllardır belediye ile Kültür Bakanlığı arasında tartışma konusu. Roma dönemi lahitlerinin bulunduğu Ermeni kilisesiyle bitişik yeşil alan statüsündeki bölgede, kafeler zincirinin oluşturduğu işgal yıllardır devam ediyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu yetkilileri, belediyenin resmî kararları uygulamadığını kaydediyor.

İstanbul Kadıköy'de üzerinde kafeler zincirinin bulunduğu tarihî mezarlık alanı Kültür Bakanlığı ile CHP'li Kadıköy Belediyesi arasında krize sebep oldu. Bizans ve Roma dönemine ait lahit mezarların bulunduğu Surp Levon Ermeni Kilisesi'yle bitişik imarsız yaklaşık bin metrekarelik alandaki kafeler arasında içkili mekân da bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin birçok kez verdiği yıkım kararına rağmen ilçe belediyesi tarafından karar uygulanmayarak ihale ile kiraya veriliyor. İBB mülkiyetinde bulunan parsel 2008 yılında Kadıköy Belediyesi'ne bedelsiz tahsis edilmişti.

Kadıöy Altı Yol ve Bahariye Caddesi'deki kafelerin bulunduğu 1000 metrekarelik bölge hem yeşil alan hem de mezarlık alanı hüviyetinde. Bu yüzden herhangi bir yapının yapılması kanunen mümkün değil. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu, 1976 yılında mezarlık alanı olması sebebiyle söz konusu parselde herhangi bir inşaat yapılamayacağına karar vermiş. Kurum 1977'de ise ağaçların korunması şartıyla parselin uygun bir köşesine 9 metrekarelik bir çay bahçesi yapılmasına izin vermiş. Projenin bu şartlar altında yapılıp kuruma iletilmesi istenmiş. Ancak parselin üzerine daha sonra birçok izinsiz bina yapılmış. 1987 yılında Kalkhedon Nekropolü Kazısı kapsamında araştırma yapan Arkeoloji Müze Müdürü Şenis Atik, söz konusu parselde lahit mezarların bulunduğunu rapor etmiş. Ancak yıkım kararları ve bu tip raporlara rağmen Kadıköy Belediyesi tarafından herhangi bir işlem yapılmamış. Üstelik ek bina yapımı da devam etmiş. 2001 yılında ise Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu aynı gerekçelerle izinsiz yapılan yapıların belediyece yıkımına karar vermiş. Buna rağmen 2003'te mevcut izinsiz yapıların yanına yeni bir ekleme daha yapılmış. Bu işlemden sonra yasal işlem başlatılınca, Kadıköy Belediyesi yapılan eklemeyi yıkmış. Mezarlık üstünde bulunan izinsiz yapılar ise faaliyetini devam ettirmiş. Süreç bu şekilde devam ederken 2009'da yine kurul kararı ile parseldeki aykırı unsurların yıkılması yeniden istendi. Şu anda içinde içkili mekânın da bulunduğu kafeler zinciri ise hâlâ faaliyetine devam ediyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu yetkilileri ise söz konusu yapıların, aldıkları tüm kararlara rağmen Kadıköy Belediyesi tarafından yıkılmadığını belirtiyor. Kendilerinin yapıları yıkma gibi bir yetkisinin olmadığını dile getiren yetkililer, belediyenin bir an evvel yapıları yıkarak yeşil alanı ve mezarlığı boşaltması gerektiğini kaydediyor.

Hüseyin Keleş / ZAMAN