Karkamış Antik Kentinde kazı çalışmaları başlıyor!
Gaziantepin Suriye sınırındaki mayınlı saha içinde bulunan Karkamış Antik Kentindeki arkeolojik kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bologna Üniversitesi adına Prof. Dr. Nicolo Marchetti başkanlığındaki ekip tarafından gerçekleştirilecek
Tarihi M.Ö 3 bin yıllarına dayanan Karmamıştaki 663 bin 800 metrekarelik
alanda bulunan mayınların elle temizlenmesinin ardından Karkamış Antik
Kentindeki kazı çalışmalarının Bakanlar Kurulu kararıyla, Kültür ve Turizm
Bakanlığı ve Bologna Üniversitesince yürütülmesine karar verildi.
Bölgedeki çalışmalarda 1200 mayının topraktan çıkarılarak imha edildiğini
bildiren yetkililer, aynı alanda yürütülecek kazı çalışmalarını, bugüne kadar
Gaziantepte birçok kazı çalışması gerçekleştiren ve iyi derecede Türkçe bilen
Prof. Dr. Nicolo Marchetti başkanlığında ekibin yürüteceğini bildirdi.
Kültür ve Turizm İl Müdürü Salih Efiloğlu, yaptığı
açıklamada, Gaziantepin birçok medeniyetin beşiği olan, batı medeniyetine geçiş
noktasında yer alan bir kent olduğunu söyledi.
Karkamış Antik Kentinin mayınlardan temizlendiğini, bölgenin tarihi sit
alanı olduğunu ifade eden Efiloğlu, Karkamış Antik Kentinin uzun zamandır merak
konusu olan bir alan olduğunu vurguladı.Karkamışın Suriyeye komşu,
İstanbul-Bağdat demiryolunun kavşağında, Fırat Nehrinin süzülerek aktığı bir yer
olduğunu, bölgede ender kuş türlerinin bulunduğunu ifade eden Efiloğlu, şöyle
konuştu:
"Karkamış Antik Kenti, tarihi zenginliği açısından bütün dünyanın
ilgisini çeken geç Hitit dönemi bilim ve sanat merkezi. Burayla ilgili büyük
beklentilerimiz var. Birçok ülkeden bilim adamı, üniversiteler bununla ilgili
kazı için müracaata bulundu. En çok Japonlar ve İtalyanlar üzerinde duruldu.
Çünkü onlar Türkiyeye yabancı değil. Bologno Üniversitesi ile Kültür ve Turizm
Bakanlığı bir protokol yaptı. Protokol de Bakanlar Kurulu kararına bağlandı.
Prof. Dr. Nicolo Marchetti, Gaziantepte tanıdık bir sima. Türkçesi de iyi. Biz
ona Antepli Nicola diyoruz. Bizim için mutluluk verici, kendisi de Gaziantepi
seviyor. Üniversitesi de ciddi bir üniversite. Ben umuyor ve diliyorum ki,
layıkıyla son derece güzel bir kazı yapılacak. Biz de tarihi tanıklık etmek için
sabırsızlanıyoruz. Kazılara önümüzdeki aylarda başlanmış olacak."
Efiloğlu, Marchettinin kazılara yönelik hazırlıklarına başladığını,
kazının uzun soluklu bir bilimsel kazı olacağını ifade etti. Karkamışa birçok
yatırımın gelmesini istediklerini belirten Efiloğlu, bölge için bir master planı
hazırlanması gerektiğini dile getirdi.
-MAYIN TEMİZLEME ÇALIŞMALARI-
Karkamış Antik Kentindeki mayın temizleme çalışmalarının, Genelkurmay
Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep
Valiliğinin 2 yıl önce imzaladığı ortak protokol gereği İl Özel İdaresi
tarafından yürütülmesine karar verilmişti.
İhaleyi kazanan Nokta Yatırım Limited Şirketi toplam 663 bin 800
metrekarelik alanda mayınları elle temizlemiş, köpeklerin de kullanıldığı mayın
temizleme çalışmaları sırasında çıkarılan 1200 mayın imha edilmişti.
Gerek mayın temizleme ve imha gerekse mayın temizleme sonrası kalite
kontrol işi BM standartlarına yapılmıştı. Mayın temizlemesi sırasında sıkı bir
denetim kontrol mekanizması kurulmuş ve kazı sırasında bulunan sikkeler ve tarihi
değeri henüz belirlenemeyen bazı eserleri, Müze Müdürlüğüne teslim edilmişti.
-KARKAMIŞ ANTİK KENTİ-
Karkamış Antik Kenti, Gaziantepin Karkamış ilçesi yakınında, Fıratın
batı kıyısında, Türkiye-Suriye sınır hattı üzerinde, Yakındoğu arkeolojisinin en
önemli yerleşimlerinden birisi. Kent MÖ. 2. bin yılda, Anadoludan,
Mezopotamyaya ve Mısıra uzanan yolların önemli bir kavşak noktasında yer
alıyordu
Karkamış krallarından söz eden ilk belgeler, MÖ 1700e doğru ortaya
çıkar. MÖ 1650li yıllarda, Hitit Kralı Hattuşili I, Karkamış ve çevresindeki
kentleri alarak, kuzey Suriye yolunun güvenliğini sağladı. Daha sonra,
Mitannilerin egemenliği altına giren kent, Şuppiluliuma I döneminde yeniden
Hititlere bağlandı.
Karkamış çoğu büyük Hitit kralları soyundan gelen ve İmparatorluğun
Suriyedeki topraklarını denetim altında tutan bağlı krallar tarafından
yönetiliyordu. Hitit İmparatorluğunun MÖ 12. yüzyıl başlarında yıkılmasından
sonra kent, yeni kurulan çok sayıda geç Hitit Krallığından birinin merkezi
oldu.
Asur Kralı Acurnasirpal IInin Suriye seferi (MÖ 876-866) sırasında,
haraca bağlanan Karkamış, MÖ 717de Asur Kralı Sargon II tarafından yakılıp
yıkılarak, Asur topraklarına katıldı.
George Smithin (1876) Cerablus yakınındaki kalıntıların, Karkamışa ait
olduğunu bulmasından sonra, Hogarth, Lawrence, Campbell-Thompson ve Woolley,
1878-1881, 1911-1914 ve 1919-1920 yılları arasında kentte British Museum adına
kazı çalışmaları yapmış. Kalenin bulunduğu tepede, tarih öncesi kalıntıların yanı
sıra, erken ve geç Hitit dönemlerinden iki ana yerleşim yeri saptanmıştır. Dış
kent, iç kent ve kale olmak üzere üç bölümden oluşan dikdörtgen planlı
Karkamışta, yönetsel ve dinsel işlevli yapılar, kentin çekirdeğini
oluşturmaktaydı.
Yapılar, Hitit-Asur üslubunda kabartmalarla kaplı siyah bazalt ve beyaz
kireç taşı ortostatlarla süslüdür. Bulunan kabartmaların çoğunluğu, geç Hitit
dönemine tarihlendirilmektedir. Bu kabartmalar, Tanrıça Kupapa ve onun adına
yapılan tören alayındaki askerlerin, rahiplerin, çeşitli hayvanları taşıyan
kişilerin, uzun ve düz kılıçlarla silahlanmış prenslerin, savaş arabalarının,
karışık yaratıkların, koruyucu hayvanların yer aldığı tören alayı
betimlemeleriyle MÖ. 1. bin yıl başlarındaki yaşam biçimine, giysilerine ve
kültürüne ışık tutmaktadır. Karkamış kabartmalarının, büyük çoğunluğu bugün
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergileniyor.
AA