Kentsel dönüşüm projelerinde kira yardımı arttı mı?

Kentsel dönüşüm kapsamındaki riskli alanlarda sadece yıkılan konutlarda oturanlara ödenebilecek kira yardımının kanunda olmayan çok sayıda kişiye yapıldığı tespit edildi.

Yıkılan ev ve işyerlerinin hem kiracılarına hem de sahiplerine kira ödemesi yapıldığı ortaya çıktı. Bunun yanı sıra genelde 18 ay olan kira yardımının 36 ay boyunca yapıldığı tespit edildi. Kentsel dönüşüm harcamaları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Dönüşüm Projeleri özel hesabından yapılıyor. Sayıştay'ın dönüşüm hesabında yaptığı incelemede kanuna uygun olmayan harcamalar tespit edildi. Kentsel dönüşüm kanununa göre anlaşmayla tahliye edilen yapıların içinde oturan kimse, ona kira yardımı yapılabiliyor. Ancak kanunun sonradan yayınlanan uygulama yönetmeliklerinde tahliye edilen evlerde oturan kiracılara da, evin sahiplerine de aynı anda kira ödenmesine dair hüküm getirildi. Ayrıca ev sahiplerine dönüşüm kapsamında olan tüm evleri için kira yardımı yapılması öngörüldü. Bu durum dönüşüm hesabından yapılan kira ödemelerinin önemli ölçüde artmasına sebep olunca Çevre ve Şehircilik Bakanı oluruyla riskli yapılardaki kira yardımı ödemelerinin sadece ikamet eden hak sahiplerine yapılması ayrıca ödenecek kira yardımlarının proje bazında belirlenmesi kararlaştırıldı. Ancak yönetmeliklerde konuyla ilgili herhangi bir değişiklik yapılmadı.

‘KİRA YARDIMI OTURANLARA YAPILACAK'       

Sayıştay'ın dönüşüm projeleri özel hesabı 2014 denetim raporunda kira yardımlarının kanunun öngördüğü gibi sadece tahliye edilen evlerde oturanlara yapılması istendi. Ayrıca kanunda olmamasına rağmen yönetmelikle ev sahiplerine tüm Konutları için kira yardımı yapılması, kanun metninde olmamasına rağmen anlaşma yoluyla kamulaştırılan yapılardaki hak sahiplerine 5 aylık sürede kira yardımı yapılması; riskli alanlar ile rezerv alan ve riskli yapılardaki hak sahiplerine yapılacak kira yardımı süresinde eşitlik ve adalete uygun olmayan farklı sürelerin tespit edilmesi gibi uygulamaların ortadan kaldırılması istendi.

‘Özel hesabın malî yapısı sürdürülebilir değil'

Sayıştay'ın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı denetim raporunda, kentsel dönüşüm kapsamında 2014'te yapılan kira yardımlarının 223 milyon lirayı bulduğu belirtildi. Dönüşüm projeleri özel hesabının toplam gelirlerinin 543 milyon, giderlerinin ise 601,5 milyon lira olarak gerçekleştiği belirtildi. 2014 sonu itibarıyla özel hesaptan 675,5 milyon lira ödenmesi gereken kira yardımı taahhüdünün bulunduğu belirtilen raporda “Kanun hükümlerine aykırı olarak, yönetmelik hükümleri çerçevesinde; maliklere ikamet şartı aranmaksızın, kiracılara ve sınırlı ayni hak sahiplerine, sahip oldukları veya kullandıkları kanun kapsamındaki bütün yapılardan dolayı kira yardımı yapılması uygulamasına devam edilmesi durumunda özel hesabın mevcut mevzuatla kurulan mali yapısının sürdürülebilir olmadığı görülmektedir.” denildi.

İsa SEZEN/Zaman