Kira artış oranı!

Türk Borçlar Kanunu'na göre, kira bedellerinin ÜFE'ye göre belirleneceği söyleniyor. Öte yandan kanun üzerinde yapılan değişiklikler ise 8 sene sonrasına ertelendiği yönünde. Peki kira artış oranı ile ilgili işin aslı nedir, yanıtı haberimizde...

Kira artış oranı!

4 Şubat 2011 tarihinde Resmi Gazete'de 27836 sayısı ile yayımlanan Türk Borçlar Kanunu'nun 344. maddesine kira bedeline ilişkin hükümlere yer veriliyor. Bu maddeye göre kira bedelleri ÜFE'ye bağlanıyor. Söz konusu madde aşağıda yer alıyor;

Kanun No. 6098    

Kabul Tarihi: 11/1/2011

MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.

Bu maddeye göre görüldüğü üzere kira artış oranı üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla ÜFE'ye bağlı hesaplanıyor. 1 Temmuz 2012'de yürürlüğe girmesi beklenen kanun hakkında 14 Nisan 2011 tarihinde Resmi Gazetede 27905 sayısı ile yayımlanan Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında değişiklikler yapılıyor.

Kanun No. 6217     

Kabul Tarihi: 31/3/2011

"GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 322, 324, 330, 339, 341, 342, 343, 345, 346 ve 353 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur."

Yapılan ilk değişiklikte 344. madde ile ilgili bir değişiklik olmamasına karşın, bu kanun üzerinden de bir değişikliğe gidiliyor. 12 Temmuz 2012 günü 28351 sayısı ile Resmi Gazetede yayımlanan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında Borçlar Kanunu'ndaki 344. maddeyi de ilgilendiren bir değişiklik yapılıyor.

Kanun No. 6353   

Kabul Tarihi: 4/7/2012

MADDE 53 – 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.”

Yapılan bu değişikliğin yer aldığı maddeden de anlaşılacağı üzere, ÜFE'nin 8 sene sonra uygulanacağı ile ilgili hükümler meskenleri değil, işyeri kiralarını kapsıyor.

Sonuç olarak, meskenlerin kira bedellerinde ÜFE baz alınırken, işyeri kira bedellerinde 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren 8 sene sonra uygulamaya başlanılacak.

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com