Kira ve faiz gelirlerinin yargı kararlarına göre tahsil edilmesi!

1- Kira Gelirinin Vergilendirilmesi ve Beyanı Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinin birinci fıkrasında, maddede belirtilen mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracılar tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu, 71. maddesinde ise gayrimenkul sermaye iradında safi iradın, gayrisafi hasılattan iradın sağlanması ve idamesi için yapılan giderler indirildikten sonra kalan olumlu fark olduğu belirtilmiştir. 

Bu hükme göre, kiracıların kira bedellerini ödememeleri nedeniyle açılan davalar sonucu verilen yargı kararlarına göre tahsil edilen kira bedellerinin vergilendirilmesinde ve beyanında sorun bulunmamaktadır. Yargı kararına göre tahsil edilen kira bedeli, gayrimenkul sermaye iradı sayılmakta olup, genel hükümler çerçevesinde tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilerek vergilendirilecektir. 

2- Faiz Gelirinin Vergilendirilmesi ve Beyanı Yargıya intikal eden kira anlaşmazlıklarında, yargı kararlarına göre tahsil edilen kira ve faiz gelirlerinin vergilendirilmesinde, yukarıda da belirtildiği gibi kira gelirinin vergilendirilmesi ve beyanında her hangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Ancak, yargı kararlarına göre tahsil edilen faiz gelirlerinin vergilendirilmesinde ve beyanında, uygulamada tereddüt yaşanmaktadır. 

Gelir Vergisi Kanunu'nun 75. maddesinin birinci fıkrasında, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz kira benzeri iratlar menkul sermaye iradı olarak nitelendirilmiş, ikinci fıkrasının 6 numaralı bendinde ise her nevi alacak faizleri (adi, imtiyazlı, rehinli, senetli alacaklarla cari hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzel kişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dahil) kaynağına bakılmaksızın menkul sermaye iradı olarak sayılmıştır. 

Bu hükme göre, kiracıların kira bedellerini ödememeleri nedeniyle açılan davalar sonucu verilen yargı kararlarında, kira bedelinin yanı sıra yasal faiz ödenmesine de karar verilmiş olması halinde, tahsil edilen faiz geliri menkul sermaye iradı olup, tahsil edildiği yılın geliri olarak beyan edilerek vergilendirilecektir! 1). 

3- Mahkeme Masraflarının Gider Olarak Dikkate Alınması Gelir Vergisi Kanunu'nun 74. maddesinde, kira gelirlerinden indirilecek giderler sayılmış, safi iradın bulunmasında aynı Kanunun 21. maddeye göre istisna edilen (konut kira geliri istisnası) gayrisafi hasılata isabet eden tutarın hariç olduğu hükme bağlanmıştır. 

Aynı maddede, mükelleflerin (haklan kiraya verenler hariç) diledikleri takdirde maddede yazılı giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarının % 25'ini götürü gider olarak indirebilecekleri belirtilmiştir. 

Buna göre, mükellefler, beyannamelerine dahil ettikleri gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için gerçek gider usulünü seçmeleri halinde, yargı kararına göre icra kanalıyla tahsil ettikleri kira bedelleri üzerinden icra idaresince icra masrafları karşılığı kesilen tutarları kiraya verilen malların idare gideri olarak indirim konusu yapabileceklerdir. 

Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda ise bu masrafların indirim konusu yapılması mümkün değildir. Bu durumda tahsil edilen kira tutarından, icra masraflarının gerçek tutan yerine (konut kira geliri istisnasına isabet eden kısım hariç), tahsil edilen kira tutarının% 25'i götürü gider olarak düşülecektir. 

4-Gelir Vergisi Stopajı Kiracının, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan stopaj yapmakla sorumlu olanlar arasında bulunması durumunda, ödenen kira bedeli üzerinden aynı maddenin 94/5-a bendine göre gelir vergisi stopajı yapılması gerekmektedir. 

Alacak faizleri, anılan maddede vergi stopajına tabi kazanç ve iratlar arasında sayılmadığından gelir vergisi stopajına tabi tutulmayacaktır. Kira geliri üzerinden gelir vergisi stopajı yapılması durumunda, yapılan stopaj, beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir. 

1 09.07.2004 tarih ve GVK-25/2004-17 sayılı Gelir Vergisi Sirküleri 

Şükrü Kızılot/Hürses Gazetesi