Kiracı konut almanın hayalini kuramıyor, ev sahibi de konutunu kaybetmekten korkuyor!

Türkiye genelinde yaşanan barınma krizi, hem bir konuta sahip olamama hem de son yıllardaki fahiş kiralar sebebiyle gittikçe ciddileşen bir sorun oldu. Emekçilerin asgari ücrete, emeklilerinse kök ücretlerine zam yapılması talepleri dikkate alınmazken, enflasyondaki değil (özellikle de gıdada), aynı zamanda konut fiyatları ve konut kiralarındaki yüksek artışlar da görmezden geliniyor. 

T24 köşe yazarı Mustafa Durmuş, "Kiracı ev sahip olma hayalini kuramıyor, ev sahibi ise evini kaybetme kâbusu görüyor" başlıklı yazısında konut piyasasındaki son durumu değerlendirdi. 

Mustafa Durmuş, "ürkiye'de 2015'teki ortalama konut kira fiyat endeksini 100 kabul ettiğimizde, 2024 yılının ilk çeyreğinde bu endeks 6,6 kat artarak 663 oldu. Yani son 9 senede kiralar yüzde 663 kat yükseldi" dedi. 

OECD ÜLKELERİ ARASINDA KİRA ARTIŞINDA BİRİNCİYİZ

Türkiye, tıpkı enflasyonda olduğu gibi, konut kiralarındaki artış açısından da OECD ülkeleri arasında ilk sıraya yerleşti. Dahası, Türkiye'deki konut kira fiyatlarındaki bu yükseliş, endinden sonra ikinci büyük artışa sahip olan Litvanya'dakinin 3,7 katını aşıyor. 

Mustafa Durmuş, Türkiye'deki asgari ücret düzeyinin düşük olmadığını Endonezya, Tayland, Şili ve Kolombiya örnekleriyle kıyaslayarak açıklayan Bakan Şimşek'in bu ülkelerin hiçbirinde kiraların Türkiye'deki gibi bu denli hızla artmadığının farkında olup olmadığını sordu ve şunları söyledi: 

"Örneğin Kolombiya'da kira fiyat endeksi sadece 137 oldu. Oysa aynı dönemde Türkiye'de endeks ise 663 olarak gerçekleşti. Yani Türkiye'de kiralar Kolombiya'ya göre neredeyse 5 kat artış gösterdi. Ancak Bakan Şimşek bunu görmüyor ya da görmek istemiyor."

ÜCRETLİ ÇALIŞANLAR İÇİN EV SAHİBİ OLMAK RESMEN HAYAL OLDU

Artık işçilerin ve emekçilerin patronlar, bankalar için çalışmadığını ev sahipleri için de çalıştıklarını dile getiren Durmuş, "Yani açlık ve yoksulluk düzeyinin altındaki ücretleri; fahiş kârlar, faizler/işlem masrafları, kiralar ve vergiler biçiminde emekçilerden geri alınıp tekrar zenginlerin ve devletin kasasına konuluyor" dedi. 

Drmuş, pek çok şehirde ev fiyatlarının, nüfusun çoğunluğunun karşılayamayacağı seviyelere ulaştığını dile getirdi ve "Konut, emlak yatırımcıları ve spekülatörler için olduğu kadar, ev sahipleri için de genellikle kazançlı bir yatırım haline geldi. Bugün çok sayıda konut sahipliği, yüksek kira ve arazi fiyatı enflasyonu yoluyla toprak sahiplerinin daha zengin olmasını sağlıyor" dedi. 

Ayrıca, kiralarda yüzde 25 zam sınırının kaldırılmasının ev sahipleri ile kiracıları yeniden karşı karşıya getireceğini dile getiren Durmuş, "Ücretlilerin (özellikle de asgari ücretlilerin) uzun vadeli konut kredisi gibi banka kredileriyle konut alabilmesi artık neredeyse imkânsız. Çünkü sıkı para politikasının bir sonucu olarak artırılan faizlerle beraber, hızla yükselen konut fiyatları karşısında ev sahibi olabilmek artık bir hayal bile değil" diye konuştu. 

KONUT SATIN ALINABİLİRLİK ENDEKSİ NELER SÖYLÜYOR? 

Mustafa Durmuş, söz konusu yazısında Konut Satın Alınabilirlik Endeksine de değindi ve şunları söyledi: 

"Bu uluslararası endeks 1970 başı ile 2021 sonunu içeren bir dönemi ve aralarında Türkiye'nin de yer aldığı toplam 40 ülkeyi kapsıyor.

'Satın alınabilirlik, medyan gelirli bir hane halkının bir ülkedeki ortalama fiyatlı bir konut satın alabilmek için gereken ipotek kredisini almaya hak kazanabilmesi' şeklinde belirtiliyor.

Yani konut satın alınabilirliği, bir hane halkının diğer temel ihtiyaçlarını karşılamayı sürdürürken ve hala bir gelir tamponuna sahipken, bir ev/konut satın almak için gereken düzenli ipotek ödemelerini yapabilme yeteneği şeklinde tanımlanıyor.

2023'te gerçekleştirilen bir akademik çalışmaya göre, konut satınalınabilirlik gücü açısından Türkiye sondan ikinci sırada bulunuyor. 

Kısaca, bu ülkede hanelerin düzenli uzun vadeli konut kredisi ödeme gücü mevcut değil. Bu verinin 2021'e ait olduğunun altını çizelim. Yani şu an içinde olduğumuz 2024'te emekçilerin durumunun çok daha vahim olduğunu söylemeye gerek yok sanırız."

Kentten kırsala göç hızlandı, yatırımcılar da köylerden arazi alıyor!

Ev sahibi olmak isteyenlere fırsat: Konut almak için doğru zaman!