Kiracıya kötü haber!
Ev sahipleri, Türk Borçlar Kanunu Tasarısının mevcut haliyle yasalaşması halinde "Dedem, torunum, evlatlığım oturacak" diyerek, kira sözleşmelerini dava yoluyla sona erdirme olanağına kavuşacak.
TBMM Adalet Komisyonunun 212 maddesini kabul ettiği 649 maddelik Türk
Borçlar Kanunu Tasarısı, kiracı-ev sahibi ilişkisi konusunda da önemli yenilikler
içeriyor.
Tasarının hazırlanması için Adalet Bakanlığında oluşturulan komisyona
başkanlık eden ve Adalet Komisyonundaki çalışmalara da katılan İstanbul Ticaret
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nevzat Koç, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, ev sahipleri lehine tasarıda yer alan yenilikler hakkında bilgi
verdi.
"Kiracının korunması" ilkesi doğrultusunda hazırlanan tasarıda, konut
ve iş yerini kiraya verenlerin menfaatlerinin de gözetildiği düzenlemelere yer
verildiğini ifade eden Koç, tasarının yasalaşması durumunda, Gayrimenkul Kiraları
Hakkında Kanununun da yürürlükten kaldırılacağını ve birçok Avrupa ülkesinde
olduğu gibi, kira sözleşmesinin de temel kanun olan Borçlar Kanununda düzenlenmiş
olacağını belirtti.
"ADİL DENGE KURULMAYA ÇALIŞILDI"
"Tasarıda, kiracının korunması ilkesinden vazgeçilmeksizin, kiraya veren
ve kiracının karşılıklı menfaatleri arasında, adil denge kurulmaya
çalışılmıştır" diyen Koç, şunları kaydetti:
"İsviçre borçlar hukukunda kiracıları koruyan düzenlemeler vardır.
Türkiye'de de bu korumanın, günümüz koşullarında da sürdürülmesi gerekir. Ancak,
bu durum, kiraya verenlerin menfaatlerinin de görmezlikten gelinmesini
gerektirmez. Tasarıda, tarafların karşılıklı menfaatleri arasında adil bir denge
kurulması amaçlanıyor. Kira sözleşmeleri bakımından da sözleşme özgürlüğü
ilkesine daha uygun düşen bir düzenleme yapılmış olmakla birlikte, kiracıların
korunması amacıyla, emredici nitelikte hükümlere de yer verilmiştir."
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya da malik ile kiracı
arasındaki çıkar çatışmasında adalet terazisini dengelemenin, komisyonun temel
görevi olacağını söyledi. İyimaya, "Ancak bunun nasıl olacağını şimdiden
kestiremeyiz" dedi. İyimaya, hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ettiği
tasarıyı da "muhteşem bir eser" diye niteledi.
"OĞLUM EVLENECEK, ÇIK" DÖNEMİNDEN, "EVLATLIĞIM OTURACAK" DÖNEMİNE
Tasarıya göre, ev ve iş yerini boşalttırmak isteyen kiraya verenlerle
kiracılar arasında en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan kira sözleşmesinin
dava yoluyla sona erdirilmesinde yeni bir döneme girilecek.
Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanunda, kiraya verenin, kendisinin, eşinin
ve çocuklarının konut ve iş yeri ihtiyacı ileri sürülerek tahliye davası
açabileceği öngörüldüğü halde, tasarıda, "kendisinin, eşinin, altsoyunun,
üstsoyunun ve kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin gereksinimi
sebebiyle, kira sözleşmesini dava yoluyla sona erdirebilmeye" olanak sağlanıyor.
Böylece, kiraya verenler, üstsoyunun (örneğin, babasının veya büyük babasının) ve
altsoyunun (torunlar) konut veya iş yeri gereksinimini ileri sürerek tahliye
davası açabilecekler.
Bugünkü düzenlemeye göre, "Oğlum evlenecek. Kızım gelin olacak"
şeklindeki gereksinimlerle tahliye davası açabilen kiraya verenler, tasarıdaki
düzenlemenin yasalaşmasından sonra, "Babam, dedem, torunum veya evlatlığım
oturacak" gibi gerekçelerle de kira sözleşmelerini dava yoluyla sona
erdirebilecekler.
EV SAHİPLERİNE HAPİS CEZASI KALKIYOR
Gereksinim ileri sürülerek boşaltılan konut ve iş yerlerinin, 3 yıl
süreyle eski kiracıdan başkasına kiralanamayacağına ilişkin mevcut düzenleme,
tasarıda da korunmakla birlikte, "yeniden kiralama yasağına" aykırı hareket
eden kiraya verenler için öngörülen 6 aydan 1 yıla kadar hapis ve 3 yıllık kira
bedeli tutarınca ağır para cezası kaldırılacak. Bunun yerine, kiraya veren, söz
konusu yasağa aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına, son kira yılında
ödemiş olduğu bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle
yükümlü olacak.
UYGUN KİRA BEDELİ ELDE ETME
Kira sözleşmesinin kurulmasından sonra, başlangıçta belirlenen kira
bedeli, özellikle kanun gereği sözleşmenin süresinin uzatıldığı durumlarda,
ekonomik koşullara bağlı olarak değiştirilebilecek. Böylece kiraya verenin, konut
veya iş yerinin durumuna göre uygun bir kira bedeli elde etmesine olanak
sağlanacak.
ELEKTRİK VE SU BORCU
Kiraya verenler, konut ve çatılı iş yerlerinde, sadece kira bedelini
değil, elektrik ve su gibi yan giderleri de ödemeyen kiracılara karşı, temerrüt
sebebiyle tahliye davası açabilecekler.
SÖZLEŞMEYİ TEK TARAFLI SONA ERDİRME HAKKI
Tasarıya göre, konut ve iş yeri kiralarında kiracı, süre bitiminden en az
15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde sözleşme aynı koşullarla 1 yıl
uzatılmış sayılacak. Ancak kiraya veren, 15 yıllık uzama süresi sonunda, bu
süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak
koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilecek.
Düzenlemeyle, kiraya verene, tazminat ödemekle yükümlü olmaksızın, sözleşmeyi tek
taraflı sona erdirme hakkı tanınmış olacak.
Milliyet
Borçlar Kanunu Tasarısı, kiracı-ev sahibi ilişkisi konusunda da önemli yenilikler
içeriyor.
Tasarının hazırlanması için Adalet Bakanlığında oluşturulan komisyona
başkanlık eden ve Adalet Komisyonundaki çalışmalara da katılan İstanbul Ticaret
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nevzat Koç, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, ev sahipleri lehine tasarıda yer alan yenilikler hakkında bilgi
verdi.
"Kiracının korunması" ilkesi doğrultusunda hazırlanan tasarıda, konut
ve iş yerini kiraya verenlerin menfaatlerinin de gözetildiği düzenlemelere yer
verildiğini ifade eden Koç, tasarının yasalaşması durumunda, Gayrimenkul Kiraları
Hakkında Kanununun da yürürlükten kaldırılacağını ve birçok Avrupa ülkesinde
olduğu gibi, kira sözleşmesinin de temel kanun olan Borçlar Kanununda düzenlenmiş
olacağını belirtti.
"ADİL DENGE KURULMAYA ÇALIŞILDI"
"Tasarıda, kiracının korunması ilkesinden vazgeçilmeksizin, kiraya veren
ve kiracının karşılıklı menfaatleri arasında, adil denge kurulmaya
çalışılmıştır" diyen Koç, şunları kaydetti:
"İsviçre borçlar hukukunda kiracıları koruyan düzenlemeler vardır.
Türkiye'de de bu korumanın, günümüz koşullarında da sürdürülmesi gerekir. Ancak,
bu durum, kiraya verenlerin menfaatlerinin de görmezlikten gelinmesini
gerektirmez. Tasarıda, tarafların karşılıklı menfaatleri arasında adil bir denge
kurulması amaçlanıyor. Kira sözleşmeleri bakımından da sözleşme özgürlüğü
ilkesine daha uygun düşen bir düzenleme yapılmış olmakla birlikte, kiracıların
korunması amacıyla, emredici nitelikte hükümlere de yer verilmiştir."
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya da malik ile kiracı
arasındaki çıkar çatışmasında adalet terazisini dengelemenin, komisyonun temel
görevi olacağını söyledi. İyimaya, "Ancak bunun nasıl olacağını şimdiden
kestiremeyiz" dedi. İyimaya, hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ettiği
tasarıyı da "muhteşem bir eser" diye niteledi.
"OĞLUM EVLENECEK, ÇIK" DÖNEMİNDEN, "EVLATLIĞIM OTURACAK" DÖNEMİNE
Tasarıya göre, ev ve iş yerini boşalttırmak isteyen kiraya verenlerle
kiracılar arasında en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan kira sözleşmesinin
dava yoluyla sona erdirilmesinde yeni bir döneme girilecek.
Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanunda, kiraya verenin, kendisinin, eşinin
ve çocuklarının konut ve iş yeri ihtiyacı ileri sürülerek tahliye davası
açabileceği öngörüldüğü halde, tasarıda, "kendisinin, eşinin, altsoyunun,
üstsoyunun ve kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin gereksinimi
sebebiyle, kira sözleşmesini dava yoluyla sona erdirebilmeye" olanak sağlanıyor.
Böylece, kiraya verenler, üstsoyunun (örneğin, babasının veya büyük babasının) ve
altsoyunun (torunlar) konut veya iş yeri gereksinimini ileri sürerek tahliye
davası açabilecekler.
Bugünkü düzenlemeye göre, "Oğlum evlenecek. Kızım gelin olacak"
şeklindeki gereksinimlerle tahliye davası açabilen kiraya verenler, tasarıdaki
düzenlemenin yasalaşmasından sonra, "Babam, dedem, torunum veya evlatlığım
oturacak" gibi gerekçelerle de kira sözleşmelerini dava yoluyla sona
erdirebilecekler.
EV SAHİPLERİNE HAPİS CEZASI KALKIYOR
Gereksinim ileri sürülerek boşaltılan konut ve iş yerlerinin, 3 yıl
süreyle eski kiracıdan başkasına kiralanamayacağına ilişkin mevcut düzenleme,
tasarıda da korunmakla birlikte, "yeniden kiralama yasağına" aykırı hareket
eden kiraya verenler için öngörülen 6 aydan 1 yıla kadar hapis ve 3 yıllık kira
bedeli tutarınca ağır para cezası kaldırılacak. Bunun yerine, kiraya veren, söz
konusu yasağa aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına, son kira yılında
ödemiş olduğu bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle
yükümlü olacak.
UYGUN KİRA BEDELİ ELDE ETME
Kira sözleşmesinin kurulmasından sonra, başlangıçta belirlenen kira
bedeli, özellikle kanun gereği sözleşmenin süresinin uzatıldığı durumlarda,
ekonomik koşullara bağlı olarak değiştirilebilecek. Böylece kiraya verenin, konut
veya iş yerinin durumuna göre uygun bir kira bedeli elde etmesine olanak
sağlanacak.
ELEKTRİK VE SU BORCU
Kiraya verenler, konut ve çatılı iş yerlerinde, sadece kira bedelini
değil, elektrik ve su gibi yan giderleri de ödemeyen kiracılara karşı, temerrüt
sebebiyle tahliye davası açabilecekler.
SÖZLEŞMEYİ TEK TARAFLI SONA ERDİRME HAKKI
Tasarıya göre, konut ve iş yeri kiralarında kiracı, süre bitiminden en az
15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde sözleşme aynı koşullarla 1 yıl
uzatılmış sayılacak. Ancak kiraya veren, 15 yıllık uzama süresi sonunda, bu
süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak
koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilecek.
Düzenlemeyle, kiraya verene, tazminat ödemekle yükümlü olmaksızın, sözleşmeyi tek
taraflı sona erdirme hakkı tanınmış olacak.
Milliyet
