Kiralamada TL dönemi sektörde büyük ses getirdi!
Cumhurbaşkanı kararı ile, ev, dükkan, mağaza, işyeri alım satımı ve kiralamalarının dövizle yapılması yasaklandı.
Türk Parası Kıymetini Koruma Kanunu’nda yapılan değişiklikle, menkul ve taşıt alım satımı ve kiralaması ile finansal kiralama, iş, hizmet ve eser sözleşmeleri de TL üzerinden gerçekleştirilecek.
Milliyet Gazetesi'nden Duygu Erdoğan ve Hanife Baş'ın haberine göre döviz üzerinden yapılmış olan ve alen yürürlükte olan sözleşmeler ise 30 gün içinde TL’ye çevrilecek. Karardan sonra mal sahipleri ile kiracılar, sözleşmelerin hangi kur üzerinden TL’ye çevrileceği belirsizliğinin bir an önce giderilmesini bekliyor.
Kararın ardından gayrimenkul satışı ve kiralamalarında özellikle geçmişe dönük uygulamalarda kullanılacak ‘kur’ tartışması yarattı. Kararda, herhangi bir kur ve oran belirtilmediğine dikkat çeken uzmanlar, bu nedenle karşılıklı belirlenen kurlarla yapılacak pek çok işlemin yargıya taşınabileceği konusunda uyarıyor.
Yabancı yatırımcıyı küstürmeyelim
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü, dövizle kiranın iptal edilmesi konusunda bakanlığın yapacağı düzenlemelerin önemli olduğunu belirterek, şunları aktardı;
“Dövize dönebiliriz ama bunun sonrası nasıl olacak? Alışveriş merkezlerinin 15 milyar doların üzerinde borcu var. Bu alanda Türkiye’de 17 milyar dolarlık da yabancı yatırımcı var. Yabancı yatırımcıyı küstürmemek lazım. Acaba bakanlığın düzenlemesiyle bankalar bizim borçlarımızı TL’yi mi çevirecekler ya da erteleme mi yapılacak? Bunların daha hiçbirini bilmiyoruz. Yorum yapmak için bakanlığın yayınlayacağı yönetmeliği beklemeliyiz. Şu anda kiraların yüzde 70’i döviz, yüzde 30’u ise TL’yle. Devletimiz böyle istiyorsa tabii ki geçeriz ama koşullarının iyi hazırlanması lazım.”
Perakendecilerin eli rahatladı
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, kiralama sözleşmelerinde döviz üzerinden belirlenmiş bedellerin TL’ye dönüştürülmesine ilişkin, “Perakendenin elini rahatlatan kararla, adil ticaret düzeninin tesisi konusunda önemli bir adım atıldı ve TL ile ticarete dönüşte en önemli virajlardan biri alındı” dedi.
Öncel, “Bu kararla dövizli kiraların perakende sektörü üzerinde yarattığı beklenmedik tehditler büyük ölçüde ortadan kalkacak. TL’ye dönüşte hangi kurun esas alınacağı konusunda biz halen çok sayıda AVM’de 2016 başındaki kurlar üzerinden kiramızı ödüyoruz. Sorunlu AVM’lerde de 2016 kurları düzeyinde bir dengenin oluşacağını tahmin ediyoruz” diye açıklama yaptı.
Dövizle işlem yapmayacağız
İstanbul Emlak Komisyoncuları ve Danışmanları Esnaf Odası Başkanı Nizamettin Aşa, daha önce konuyla ilgili olarak yaklaşık 15 ili kapsayan bir görüşme yaptıklarını belirterek, TL ile kira ve satışı destekleme kararı aldıklarını söyledi. Aşa, dövizle satış ya da kiralama isteyen mal sahiplerini de TL’ye ikna etmeye çalıştıklarına vurgu yaparken, “Bundan sonra dövizle alım satıma aracılık etmeme kararını aldık. İnsanları TL’ye yönlendireceğiz. Şu an zaten TL bazında fiyat biçip dövize endeksliyorlardı” dedi.
Yurtdışı turlarda sorun olur
Turizm tesisleri, dövizle satış ve kiralamayla pek çok işlem yapıyor. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır, kararla ilgili çalışmaların nasıl yürütüleceğini beklediklerini kaydederken, “Turizm belgeli müesseseler bu işin dışında tutulmalı. Biz dışarıya döviz fiyatı veriyoruz. Maliyetler TL olarak nasıl olacak bilmiyoruz. Örneğin acente yurt dışına bir seyahat yapıyor. Fiyatı 300 euro yapıyor. Yılbaşında yapılacak bu tur için hangi kur kullanılacak. Yurt dışı iş yapanlar, teklif verenler, mal alanlar için sorunlu olabilir” dedi.
Kapalıçarşı’da TL tartışması var
Kapalıçarşı’da yıllar önce büyük çoğunluğu altın ile kira ödeyen esnaf, uzun süredir euro ve dolar ile ödeme yapıyordu. Ancak ‘TL kararı’ ardından esnaflar toplanarak, TL ile kira talep etti. Kapalıçarşı Esnaf Derneği Genel Sekreteri Enis İzpak, mal sahiplerinin ise dövizle devam etmek istediğini dile getirdi. İzpak, “Kapalıçarşı’nın yüzde 90’ı özel mülkiyet. Esnaf TL ile ödeme istiyor ama mal sahibi istemiyor ve mesela ‘çık’ diyor” diye konuştu.
Ankamall'de beyaz eşya satışı yapan Nurettin Çelikbaş, döviz kurlarındaki spekülatif artışın baskı unsuru olarak kullanıldığını belirterek, AVM kiralarına ilişkin alınan kararın sevindirici olduğunu dile getirdi. Çelikbaş, "Uzun yıllardır AVM'de çalışıyoruz. Alınan kararın bundan sonraki aşamada müşteriye de olumlu yansıyacağını düşünüyorum. Hem AVM hem kiracı hem de müşteri açısından iyi olacak. Ülke ekonomisinde dövizin baskı unsuru olmaktan çıkmasının çok daha iyi olacağını düşünüyorum." dedi.
Gıda sektöründe faaliyet gösteren Cemhan Pehlivanlı da kararın, işletmelerin gelecek planlarına büyük katkı sağlayacağını söyledi. Pehlivanlı, "AVM kiralarının genel olarak yüksek olduğunu düşünüyoruz. Bu karar önümüzü görmek için avantaj sağlayacak." diye açıklama yaptı.
Kozmetik sektöründe işletme sahibi Çağrı Doğru ise milli ekonomi adına doğru bir karar alındığını, bunun Türk lirasına değer kazandırmak için olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.