Köln Camisi'ni kimin ibadete açacağı merak konusu oldu!

Alman medyası günlerdir şu sorunun cevabını arıyor: Kölnde yapılmakta olan Avrupanın en büyük camisinin açılışını kim yapacak Bu sorunun şimdilik kesin cevabı yok. Ama konuyu en içeriden bilen bir kişi bana tüyo verdi: İnşallah Alman Cumhurbaşkanı. Peki, Köln Belediyesi bu muazzam caminin yapımı için hangi formülü buldu Açılan yarışmayı kazanan mimar kimdi Bir gün önce, Hamburgdaki hamam sefasının verdiği rahatlıkla geçirdiğim güzel geceden sonra Kölnde harika bir sabaha uyanıyorum.

Dom Otelinin penceresini açtığımda karşımda Hıristiyan âleminin en etkileyici kiliselerinden biri duruyordu. Köln Katedrali bütün güzelliği ve azametiyle karşımda.

i-Podumda Mozartın Laudate Dominumunu dinliyordum. Geçenlerde Türkiyede verdiğim bir mülakatta söylediğim sözleri hatırlıyorum.

Bir gün öldüğümde cenaze törenimin güzel bir kilisede yapılmasını ve Mahlerin 5inci senfonisinin çalınmasını arzu ederdim demiştim.
Bazıları, Bir Müslüman böyle bir şey söyler mi demişti. Tesadüfe bakın, biraz sonra gideceğim Diyanet İşlerine ait merkezde, önüme 1980li yıllarda buradaki Müslümanları, karşımdaki büyük katedralde namaz kılarken gösteren fotoğrafları koyacaklardı.

DİYANET KİTAPÇISINDA EN  ÇOK SATAN  KİTAP HANGİSİ  OLABİLİR

Buradan çıkıp, inşaatı tamamlanmak üzere olan Köln Camisine gideceğiz.
Camiye gitmeden önce Almanyadaki İslami dernekleri bir araya getiren DİTİPnin (Diyanet İşleri Türk İslam Birliği) merkezine gidiyoruz.
Binanın giriş katında dini kitapların satıldığı bir kitapçı var. Kasanın başında çok cana yakın bir görevli oturuyor.
Kitaplığın ön sıraları Kuran ciltlerine ayrılmış. İçeride 4-5 kişi kitaplara bakıyor. Uzun süredir ilk defa dini kitaplar satan bir yere giriyorum. Tabiatıyla en çok satılan kitapları soruyorum. Beni şaşırtan bir cevap veriyor.
En çok satılan kitap Kuran değil, yazar Elif Şafak ın Aşk isimli kitabıymış. Onu İskender Palanın bir kitabı izliyor. Ayşe Kulinin kitapları da best seller.
Kitabevinin yöneticisi, Almanyadaki ilk nesil Türkler namaz hocası, din bilgileri, Hazreti Muhammedin hayatı gibi kitapları alıyorlardı. Şimdi onun yerini aşk ve siyaset aldı diyor.
Derneğin başkanlığını Türkiyeden gelmiş bir bilim adamı olan Prof. Ali Dere yapıyor. Sakin ve radikal olmayan bir din âlimi. Dernek, Kölnde Avrupanın en modern ve en büyük camisini inşa ediyor.

EN  BÜYÜK  CAMİYİ EN  ÜNLÜ KİLİSE  MİMARLARI YAPIYOR

Caminin ilginç bir hikâyesi var. Buradaki Türkler, 1980li yıllarda ibadet etmek için, eski bir fabrika binasını satın almışlar. Şimdi oraya bir cami yaptırmak istiyorlar.
Ancak bu cami, çoğunluğu Katolik olan Kölnde büyük bir tartışma başlatmış. Caminin yapımına karşı çıkanlar, bir siyasi parti kurmuşlar. Yerel parlamentoya temsilci bile sokmuşlar.

Tepkiler üzerine Belediye Meclisi bir formül bulmuş. Caminin projesi için bir yarışma açılacak ve jürinin çoğunluğu Almanlardan oluşacak. Yarışmayı Prof. Gottfried ve Paul Böhmün projesi kazanmış. Bu şirket, üçüncü kuşak mimar bir ailenin üyelerince kurulmuş. En ilginç yanı ise Almanyanın en tanınmış kilise mimarlarından oluşu.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde en güzel camileri yapan mimarlar, Hıristiyanlıktan devşirilen Ermeniler ve Rumlardı. Şimdi Avrupanın en modern ve en büyük camisini bir kilise mimarı tasarlıyor. Bu caminin temelinde dinler arası diyaloğun böylesine çok anlamlı bir taşı var.

CAMİNİN  YAPIMI İÇİN  HARCANAN PARALAR  NEREDEN BULUNDU

Caminin maketini ilk gördüğümde, bana çok soğuk ve estetik olmayan bir beton yığını gibi görünmüştü. Ancak inşaata gidince fikrim tamamen değişti. Prof. Gottfried ve Paul Böhm bence mimarlık fakültelerinde ders olarak okutulacak olağanüstü bir tasarım yapmışlar. Bu kadar modern bir görüntüye sahip olmasına rağmen, içine girince kendimi İstanbuldaki Sultanahmet Camisinin kubbesinin altında hissettim.

Caminin inşaatı 32 milyon Euroya mal olacakmış. Bunun 6-7 milyon Eurosu derneğin özkaynaklarından karşılanmış. 5 milyon Euro iç borçlanma ile karşılanmış. 5 milyon Euro da bağışlardan elde edilmiş. 1.5 milyon Euro da Türkiyede camilerde toplanan bağıştan gelmiş.
Caminin kaba inşaatı aşağı yukarı bitmiş. Şimdi iç düzenlemesine geçiliyormuş.

BİSİKLETLİ  ALMAN ÖĞRETMEN,  TÜRK OLDUĞUMU ÖĞRENİNCE  NE YAPIYOR

Caminin karşısındaki parktan fotoğrafını çekerken, bisiklet üzerinde bir Alman yanımıza yaklaşıyor. Son günlerde, özellikle çevrecilerin ve spor meraklılarının çok rağbet ettiği türden bir bisiklet. Kılık kıyafetine bakınca, entelektüel bir kişi olduğu izlenimi veriyor. Öğretmenmiş. Daha biz ağzımızı açmadan fikrini söylüyor: Çok güzel bir proje, ama neden buraya yapılıyor Burası Türklerin yoğun oturduğu bir yer değil ki.

Durmadan anlatıyor. Türklerle ilgili görüşleri pek parlak değil. Ama Türklerin en çok eleştirdiği yanı başka:
Hiç mizah duyguları yok. En küçük şakayı kaldıramıyorlar.
İçimden Çok da haksız değilsin diyorum.
On dakika falan Türkleri eleştirdikten sonra bana dönüp, Siz neredensiniz diye soruyor. Türkiyedenim deyince, gaf yaptığını düşünüp, elini alnına vurup, O mein Gott (Aman Allahım) diyor. Tabii kaldırılmış topa voleyi atmakta gecikmiyorum:
Görüyor musunuz, bütün Türkler mizah duygusundan yoksun değil. Yaptığınız şakaları gayet iyi anladım diyorum. Söylediği o ciddi şeylerin aslında şaka gibi olduğunu daha ince nasıl anlatabilirdim.
Allah için o da bunu fark edip gülerek Türklerin zekâsını da kabul ediyorum diye cevap veriyor.

ZAVALLI  ADAM ASIL  ŞOKU ÖTEKİLERE SORUNCA  YAŞIYOR

Zavallı adam, asıl şoku biraz sonra yaşayacağını henüz bilmiyor. Lafı değiştirmek için yanımdaki iki Almana dönüp Siz neredensiniz deyip, Bild gazetesindeniz cevabı alınca tam yıkılıyor. Çünkü Kölnlü Alman entelektüeli için Bild, caminin oraya yapılmasından daha yıkıcı bir etki yaratıyor. Tabii bu da işin şakası.
Bisikletli Almanı dinlerken ben başka bir şeyi düşünüyorum: Acaba İstanbulda benim mahallemde böyle büyük bir kilise inşa edilse ne hissederdim Samimi söylüyorum hiç rahatsız olmazdım. Ama bütün Türklerin benimle aynı fikirde olmadığını da çok iyi biliyorum.

PROF.  ALİ  DERE KULAĞIMA  ÇOK İLGİNÇ  BİR  BİLGİYİ FISILDIYOR

Avrupanın en modern ve büyük camisinin açılışı Türklerin göçünün 50nci yılına yetişmedi. Gelecek yıl açılması bekleniyor. Camiyi yaptıran derneğin başkanı Prof. Ali Dere bana gazetecilik açısından çok heyecan verici bir şey söylüyor.
Açılışı Türk Cumhurbaşkanı ile birlikte Alman Cumhurbaşkanının yapmasını çok arzu ediyoruz diyor.
Almanya Cumhurbaşkanı geçen yıl konuşmasında Ben Müslümanların da Cumhurbaşkanıyım demişti. Tasarımını Alman kilise mimarlarının yaptığı, parasını Türk Müslümanların temin ettiği bir cami, Köln Katedralinin o güzel inanç duygusuna, aynı güzellikte Müslüman dokunuşlar getirebilir.
Şimdi söyleyeceğim henüz teyit edilmiş bir bilgi değil. Ama bu caminin açılışını Alman Cumhurbaşkanı yaparsa, kimse şaşırmasın. Bu açılış, eminim Avrupanın yeni kozmopolit dünyasında çok önemli bir milat olacaktır.
Terörden ve fanatizmden bunalan dünyamızda, kilise ile cami arasındaki bu güzel diyalog, Türklerin göçünün 50nci yılına en büyük ve anlamlı armağanı olacak.

Ertuğrul Özkök/Hürriyet