Konut almak isteyenlerin ilk tercihi TOKİ
21 il ve ilçelerde,2 bin 685 kişi üzerinde yapılan araştırmanın sonucuna göre; geçen yıl konut alma girişiminde bulunanların ilk tercihi TOKİ oldu
içinde hiç konut alma veya yaptırma girişiminde bulunmazken, konut alma girişiminde bulunanların ilk tercihi ise TOKİ oldu. Geçen 3 yılda konut alma girişiminde bulunan 112 katılımcının yüzde 68,8'i TOKİ'ye, yüzde 16,1'i diğer şirketlere, yüzde 8,9'u kooperatiflere başvururken, TOKİ'ye başvuranların yüzde 33'ü, diğer şirketlere başvuranların ancak yüzde 5,4'ü, kooperatiflere başvuranların yüzde 4,5'i konut alabildi. Konut alma girişiminde bulunan 112 kişinin yarısından fazlası, konut satın alamadı. Katılımcıların yüzde 26,9'u gelecek 3 yıl içinde konut almayı düşünüyor ve bunların yüzde 71,6'sının öncelikli tercihi yine TOKİ. Diğer şirketleri tercih edenleri oranı yüzde 20 olarak belirlenirken, kooperatifleri ve belediye şirketlerini tercih oranını çok düşük kaldı. Katılımcılar, TOKİ'nin tercih edilmesindeki en önemli nedenleri, "devlet kuruluşu olması, güçlü ve saygın bir şirket olması, bütçeye uygun konut üretmesi, güvenilir olması" olarak sıraladı.
Kiracıların yüzde 52'si, ayda 200-500 TL'nin arasında değişen tutarda
kira ödüyor
Katılımcıların halen yüzde 53,2'si apartman dairesinde, yüzde 40'ı müstakil evde otururken, bir gün konut almak durumunda kalmaları halinde yine apartman dairesi veya müstakil konutu tercih ediyor. Konut alma imkanı sağlanırsa, katılımcıların yüzde 43,6'sı apartman dairesi, yüzde 43,4'ü müstakil ev almak istiyor. Halen yüzde 3 olan site içinde oturanların oranı, yeni konut alınması imkanı sağlanması halinde yüzde 8,9'a çıkıyor. Aynı konutta oturma süresinin ortalama 12 yıl olarak hesaplandığı araştırma sonucuna paralel olarak katılımcıların yüzde 63'ü, gelecek 5 yıl içinde konutundan taşınmayı düşünmediğini beyan etti. Ancak, kirada oturanların yüzde 39,1'i, 5 yıl içinde konutundan taşınmayı düşünüyor. "Uygun fiyat ve kalite", "ulaşım kolaylığı", "güvenliğin olması" , "ucuz yaşam koşulları", "iş ve eğitim olanakları" konut tercihinde belirleyici oluyor.
Olanak sağlanırsa herkes konut almak istiyor
Katılımcıların yüzde 26,9'u "gelecek 3 yıl içinde konut almak veya yaptırmak istemediğini belirtirken, "olanağınız olsa bugün konut satın almak istermisiniz?" sorusuna, katılımcıların yüzde 80,6'ı olumlu yanıt verdi. Bu oran, Güneydoğu Anadolu'da yüzde 86'ya, kirada oturanlarda yüzde 89,6'ya çıkıyor. Katılımcıların konut büyüklüğü tercihi de yüzde 38,4 ile 101-125 metre kare, yüzde 29,7 ile 126-150 metre kare ve yüzde 16,7 ile 81-100 metre karelerde yoğunlaşıyor. Katılımcıların yüzde 65'i 3 oda ve 1 salon, yüzde 26,8'i de 4 oda ve bir salondan oluşan konut istiyor. Konut almak isteyenler, genellikle konuta 75 bin TL'den fazla bedel ödemek istemiyor. Katılımcıların yüzde 28,3'ü konut için en fazla 50 bin TL, yüzde 30,3'ü 50 bin - 75 bin TL, yüzde 22,8'i 75 bin -100 TL ödemeyi kabul edebileceğini belirtti. Katılımcıların yüzde 83'ü, kendisi oturmak için konut talep ediyor.
TOKİ'nin "5-6 yıllık kuruluş" olduğu sanılıyor
Araştırmaya katılanların yüzde 71,7'si "konut konusunda ilk akla gelen kuruluş" olarak TOKİ'yi ifade ederken, yüzde 60,1'i güvenilir buluyor. Katılanların yüzde 47'si "TOKİ'nin kaç yıllık bir kuruluş olduğunu bilmediğini" belirtirken, yüzde 11,5'inin 5 yıllık, yüzde 8'inin 4 yıl, yüzde 9,2'sinin 3 yıllık olduğunu ifade etmesi dikkati çekti. Yani, katılımcıların
yaklaşık yüzde 36'sı, TOKİ'nin 5-6 yıldan daha az bir süredir faaliyet gösterdiğini sanıyor. Araştırmada, katılımcılar, TOKİ'nin performansını diğer kamu kuruluşlarına göre daha yüksek bulurken, TOKİ'den konut alma olasılığının diğer alternatiflere göre daha yüksek bulduğunu belirtti.
Konut alımında tanıdıklar etkili oluyor
Katılımcıların medya izleme alışkanlıklarının da belirlendiği araştırmada, konut alımı konusunda tanıdıkların etkili olduğu ortaya çıktı. Konut
satın alırken, katılımcıların yüzde 59'u tanıdıklarından, yüzde 33,6'sı emlakçıdan, yüzde 28'i televizyondan, yüzde 21,4'ü internetten, yüzde 14'ü ise gazetelerden bilgi alıyor. Araştırmada, katılımcıların, bölgelere göre en çok hangi tv ve radyo kanallarını tercih ettikleri, hangi gazete ve dergileri okudukları da belirlendi. Araştırma kapsamında, Ankara, Sivas, Konya, Kayseri, Trabzon, Bolu, Samsun, İstanbul, Bursa, Sakarya, Balıkesir, İzmir, Kütahya, Van, Bingöl, Erzurum, Şanlıurfa, Gaziantep, Diyarbakır, Burdur, Adana'da, kent-metropolde oturan bin 343, nüfusu 20 binin altında olan yerlerde oturan bin 28, nüfusu 20
binin üzerinde olan yerlerde ikamet eden 314 kişiye sorular soruldu. Katılımcıların, yüzde 65'i 25-44 yaş aralığında, yüzde 73'ünün geliri bin 500 TL'nin altında, yüzde 75,9'u hiç tasarruf etmediğini beyan ederken, yüzde 13,7'si aylık 750 TL'ye kadar tasarruf ettiğini açıkladı.