Konut arzı artarsa satılık ve kiralık konut fiyatları düşer mi? 

Geçtiğimiz günlerde hükümetten "konut arzını artırıp fiyatları ve kiraları düşüreceğiz" açıklaması geldi. Peki konut arzı artarsa satılık ve kiralık konut fiyatları düşer mi? İşte ayrıntılar...

Ekonomimcom köşe yazarı Emre Alkin, bugünkü köşesinde konut fiyatlarını ve kiralarını kaleme aldı. Ekonomi yönetiminden "konut arzını artırıp fiyatları ve kiraları düşüreceğiz" açıklamasının yapıldığını dile getiren Alkin, bunun pratik hayatta bir karşılığı olmadığına dikkat çekti. 

"Mesela, Almanya son 10 senede yüzde 3 gibi mütevazı bir nominal büyüme oranıyla devam ediyor, gelecek 5 sene da bu şekilde seyredecek gibi gözüküyor. Yani 2021 senesinde oldukça sert yükselen kiraları yavaşlatmak için konut arzını artırma yoluna yönelmemişler. Gayet iyi hatırlıyorum, öncelikle kiralara fiyat tavanı koymaya kalktılar ama bu hatada çok ısrar etmediler" diye konuşan Emre Alkin, tüm raporların, amaca uygun ve ihtiyaç sahiplerine doğrudan hitap eden konut imalatı ile çözüm bulunduğunu gösterdiğinin altını çizdi ve kiraların yatay seyrettiğini belirtti. 

Alkin, emlak yatırımcılarının en cazibeli ülkesi olan Birleşik Krallıkta bile konut stoğundaki değer artış oranının yüzde 5 artış olduğunu dile getirdi ve "Şu an kira yükselişleri yatayda. Yani yüzde 1'in altında seyrediyor. Tekrar ediyorum eskilerin üzerine yenilerinin gelmesiyle birlikte artan değer bu. Özetle, inşaatçılara her zaman para kazandıran ama vatandaşı mağdur etmeyen bir model asla ve asla konut arzını hızla artırmaktan geçmiyor" diye konuştu.  

YURT DIŞINDA KİRA SORUNU

Emre Alkin, Türkiye'de nominal büyümenin en kötü senede bile yüzde 25 olduğunu söyledi ve "Türkiye'de herkes kiraların astronomik artışından şikayetçi. Aynı hatayı Rusya da yapıyor. Konut Sektörü nominal şekilde yüzde 50 artmış ama kiralar yıllık yüzde 70 seviyesinde artmış. Özellikle İstanbul ve Moskova astronomik kira artışlarında başı çekiyor. Türkiye'de konut fiyatları yıllık yüzde 100 yükselişle yola devam ediyor" diye konuştu. 

Alkin, konuyu şu sözlerle açıkladı: 

"Şimdi diğer ülkelere bakalım. Sırbistan'da bu oran yüzde 1, Hırvatistan'da yüzde 10'dan düşük, konut konusunda yükselen değer olan Montenegro'da bile yüzde 20'den düşşük seyrediyor. Bu ülkelerde yıllık kira yükselişleri yüzde 3 ile yüzde 3.5 arasında değişiyor. Eski Demir Perde ülkelerine bakalım: Slovenya, Slovakya, Latvia ve Litvanya'da oranlar yüzde 10 seviyesinde. Haydi bu ülkelerin nüfusu az diyelim. Otokrasi meraklısı Macaristan'da bile yüzde 20'den düşük seyrediyor konut sektöründeki nominal büyüme. Kira artışları Macaristan'da gerilemişti şu anda yatayda seyrediyor. Bir ara müteahhitlerin gözdesi olan Polonya'da bile oran yüzde 10'dan düşük seyrediyor. Polonya'da kiralar yatayda seyrediyor. Özetle, herkes kira artışlarından şikayetçi ancak bunu konut arzını artırarak çözmüyorlar. İnşaat konusunda atağa kalkan Özbekistan bile konutta nominal büyümeyi yüzde 25'in altında tutmuş."

KİRALAR NASIL DÜŞER?

Emre Alkin, düzensiz göçe maruz kalan, hayat pahalılığı yüksek, serbest piyasadan kopmuş, ulusal parasına güven kaybolmuş, nispi fiyat dengesi bozulmuş, bir de muazzam bir mülteci akınına maruz kalan bir ülkenin, barınma konusunda ciddi sorunlarla karşılaşacağının açık olduğunu söyledi. 

Fakat kalkınmadan değil hızlı büyümeden hoşlananlar, inşaat ekonomisinin bu amaca uygunluğunu bildiği için, ülkenin başına gelen her kötülüğü "konut arzı eksikliğine" bağlıyor. Ama hızlı büyüyen inşaat sektörünün yarattığı gecikmeli enflasyonist etki hep görmezden geliniyor. İnşaat malzemesinden, konutların içindeki beyaz eşya, mobilya vb. ürünlerin veya hizmetlerin fiyatı yükselirken hayat pahalılığı da sürekli artar. 

Alkin, "Buradan da anlaşıldığı gibi ekonomiyi bir denklemden ibaret ve eşanlı değerlendiren kişiler fiyat yükselişlerinin arzı artırarak dizginleneceğini zannederler. Hâlbuki durum bu şekilde değildir. Ticaretin içindeki çok sayıda çarpıklığı, güvenlik ve diplomasiyi ilgilendiren sorunları çözmeden ve serbest piyasaya yapılan yanlış müdahaleleri sona erdirmeden fiyatları da kiraları da durdurmak mümkün olmaz" açıklamasında bulundu ve hızlı artan kiraların mutlaka bir yerlerde dinleneceğini söyledi. 

Ancak, bu durum konut arzı arttığı için değil, yükselen trendin doğal olarak yavaşlaması ve az da olsa aşağıya kırılmasıyla yaşanacak. Ayrıca, kiralar her zaman bir önceki seviyesinin üzerinde olacak ve en az enflasyon kadar artmayı sürdürecek. 

Hala enflasyonun sebebini arz açığına bağlayarak "daha fazla üretirsek fiyatlar düşer" diyerek geçen yüzyılın paradigmalarını seslendirenlerin olduğunu aktaran Alkin, "Eğer piyasalarda fiyatlama davranışları güvensizlik, hayat pahalılığı, yapısal reformların eksikliği, serbest piyasaya sürekli müdahale ve sektörler arası irtibatın kopmuş olması nedeniyle bozulmuş ise, bu durumu üretimi kamçılayarak düzeltmek imkânsızdır diye düşünüyorum" ifadelerini kulllandı. 

Emre Alkin, Ekonomi Yönetiminin fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın sebebi olan güvensizliği ortadan kaldırırsa en kayda değer başarısınun bu olacağına dikkat çekerek, yazısını tamamladı. 

Ev sahipleri dikkat! Kiracınız 1 yıllık kontrat ile 12 yıl oturabilir!

Emlakçılar neden satılmayan evlerin fiyatını düşürmez?