Konut fiyatları neden yükseldi?
Pandemi sonrasında konut fiyatlarında gözle görülür artış yaşanıyor. Ekonomi yazarı Gözde Altıntaş konut piyasasındaki artışı değerlendirdi.
Gayrimenkul yatırımı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en güvenilir yatırım aracı olarak biliniyor.Timetürk'te yer alan habere göre; doğal afetleri saymazsak riski en düşük az yatırım olan gayrimenkul uzun vadede diğer yatırım araçlarına göre daha yüksek kazanç sağlıyor.
Fakat 3-5 sene gibi daha kısa dönemlere bakıldığında konut alımında zamanlamanın oldukça önemli bir rol oynadığı gözlemleniyor. Çünkü fiyatlar doğrusal bir harekette seyretmiyor. Diğer bir deyişle konut fiyatları her sene aynı oranda yükselmiyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan konut fiyat endeksine (KFE) ait grafik, konut fiyatlarının reel olarak (TÜFE ile düzeltilmiş) Temmuz 2015-Temmuz 2017 arasında artış hızının yavaşladığını, Temmuz 2017-Ocak 2020 arasında enflasyonun altında kaldığını, Ocak 2020-Ekim 2020 arasında çok sert arttığını Ekim 2020'den bu güne ise yine artış hızında hafif bir gerileme olduğunu ortaya koyuyor. Konut fiyatlarındaki hızlı yükseliş konut kredi faiz oranlarının düştüğü döneme denk geliyor.
En son açıklanan verilere göre; 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya oranla yüzde 2,7 oranında yükselen KFE, bir önceki senenin aynı ayına göre nominal olarak yüzde 29,2, reel olarak ise yüzde 9,9 oranında arttı. Yeni konutlara ait fiyatlar Türkiye genelinde yüzde 33, İstanbul'da yüzde 24,9, Ankara'da yüzde 34,2, İzmir'de yüzde 28,7 artarken, yeni olmayan konutların fiyatları ise Türkiye genelinde yüzde 28, İstanbul'da yüzde 25,9, Ankara'da yüzde 24,6, İzmir'de yüzde 28,5 arttı.
İstanbul'da satılan hem yeni hem de yeni olmayan konutların fiyatlarının genel ortalamanın altında olması dikkat çekiyor. Bunun bir sebebi verinin Haziran ayına ait olmasından meydana geliyor. Çünkü yaz aylarında konut talebi daha çok tatil bölgelerine kayıyor ve artan fiyatlar genel ortalamayı arttırıyor. Örneğin, Haziran ayında konut fiyat endeksi TR32'de ( Aydın, Denizli, Muğla) yüzde 47,8; TR22'de (Balıkesir, Çanakkale) yüzde 38,7 oranında yükseldi.
Konut fiyatları enflasyonun (yüzde 18,95) üzerinde yükselirken inşaat maliyetlerinin oldukça altında oluyor. TÜİK'in açıkladığı inşaat maliyet endeksi, 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2,89, bir önceki senenin aynı ayına oranla yüzde 42,48 yükseldi. Aradaki bu fark konut üreticilerinin yatırım kararlarını olumsuz etkiliyor.
Fiyat artışlarına ve faiz oranlarına rağmen Haziran ayında yaklaşık 135 bin konut satışı yapıldı. Konut istatistiklerinde ön plana çıkan bir unsurun da yabancılara yapılan konut satış sayısındaki artış olduğu ifade edilebilir. Yabancılara yapılan konut satışları Temmuz ayında bir önceki senenin aynı ayına göre yüzde 64 artarak 4 bin 495, Ocak-Temmuz döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 46,9 artarak 24 bin 983 oldu. Uyruklara göre en çok konut satışı yapılan 20 ülke pek değişmiyor ancak ABD vatandaşlarının Türkiye'den aldığı konut sayısının Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 4,9 kat, Ocak-Temmuz döneminde de 3,7 kat artması da gözlerden kaçmadı.
Konut piyasası pandemiden nasıl etkilendi?