Konut fiyatları ucuzluyor mu?
Tüketiciler son zamanlarda birbirinden cazip kampanyalarla karşılaşıyor. Peşinatlar yüzde 25'ten yüzde 1'lere kadar düştü. Taksit ötelemeleri başladı. Öyle ki bugün tapusunu aldığınız evlerin ilk taksitini 13 ay sonra bile ödediğiniz kampanyalar bile var.
Peki böyle bir ortamda 2 yıl öncesine göre konut fiyatları düşüş eğilimine mi girdi? İstanbul genelinde inşa edilen tüm projeleri çok yakından takip eden bir gazeteci olarak söylüyorum: Metrekare bazında fiyatların düştüğünden pek fazla söz edemeyiz. Ama konut fiyatlarındaki artışın hız kestiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Peki ne oldu da, konutların toplam fiyatı düştü? Konut şirketleri, birbirinden cazip kampanyalar düzenlenmeye başladı?
Aslına bakarsanız bizim 2004, 2005 ve 2006 yılının ilk yarısında tanıklık ettiğimiz konut piyasası ürkütücü bir piyasaydı. "Bulabildiğin konutu, liste fiyatından al" yaklaşımı ister istemez fiyatların -emlak için- kısa sürede aşırı yükselmesine neden oldu. Son 2 yıldan bu yana konut piyasası bu yükselişi sindirmekle meşgul. Para ve sermaye piyasalarını bilen, Financial Times ve Wall Street Journal'da gördüğü her yazıyı doğru zanneden, okumuş veya okuduğunu zanneden çocuklara sorarsanız size bunun detaylarını anlatır.
Yukarıdaki sorumuzun yanıtına gelince: Evlerin metrekaresi küçüldü. Yükselen arsa fiyatları, kat karşılığı veya hasılat paylaşımı modellerinde verilen oranların artması inşaat şirketlerini daha küçük metrekareli konutlar üretmeye zorladı. Tabi metrekareler küçülürken, bu küçük metrekareli konutları satabilmek için alanın optimum düzeyde kullanılması gerekiyordu.
İstanbul'da ve Türkiye'de konut piyasasında son gelişmelerin özeti şu: Tüketici bir tapuya ne kadara sahip olacağının hesabını yapıyor. Bu hesaba karşılık konut şirketleri optimum metrekareli, her metrekarenin maksimum düzeyde kullanıldığı konutlar inşa ediyor. Metrekare bazında baktığımızda ucuzlamadan bahsedemeyiz.
Peki önümüzdeki dönem düşüşten bahsedebilir miyiz? Şimdilik zor. Gelişmeleri değerlendirmeye devam edeceğiz.
Tebernüş Kireçci
tebernuskirecci@emlakkulisi.com