Konut kredilerindeki hareketlilik KOBi'lere yansıyacak

Merkez Bankası'na göre, faizlerdeki düşüşe paralel meydana gelen bu gelişme, önümüzdeki birkaç ay içinde KOBİ'lere de yansıyacak. Bankalar, küçük ve orta boyutlu işletmelere daha fazla kredi açacak. 
 
Son birkaç aydır, faizlerin de tarihinin en düşük seviyelerine gerilemesiyle konut ve tüketici kredilerinde gözle görülür bir hareketlilik başladı. Eylül ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre bankaların kullandırdığı konut kredileri yüzde 10,4, ihtiyaç kredileri ise yüzde 9,8 oranında arttı. Merkez Bankası'na göre konut ve tüketici kredilerinde başlayan hareketlilik, birkaç ay içinde KOBİ'lere de yansıyacak. Bankalar, küçük ve orta ölçekli işletmelere daha fazla kredi kullandırmaya yönelecek. Merkez Bankası'nın 'Finansal İstikrar Raporu' yayımlandı. Raporda, ekonominin 2009 yılının ikinci çeyreğinden itibaren, büyük ölçüde vergi teşviklerinin tüketim harcamalarını artırması sonucu hızlı bir toparlanma sürecine girdiği ifade ediliyor. Tüketimin ikinci çeyrekten sonra zayıf bir seyir izleyeceğine dikkat çekilirken, talep belirsizliği ve düşük kapasite kullanımının, yatırım harcamalarını sınırlamaya devam edeceğine vurgu yapılıyor.

Merkez Bankası'nın öngörüsüne göre istihdam şartlarının kalıcı şekilde iyileşmesi uzun zaman alacak. Gelecek aylarda ekonomideki toparlanma yavaş ve kademeli bir eğilim gösterecek. Cari açığın finansman yapısının krizin etkisiyle değişikliğe uğradığı vurgulanan raporda, önceki dönemlerde yurtdışından sağlanan uzun vadeli kaynaklarla cari açığı finanse eden özel sektörün, son dönemde net dış borç geri ödeyicisi durumuna geçtiğine işaret ediliyor. 2008 yıl sonu ile kıyaslandığında reel sektörün, yurtdışındaki yabancı ticari bankalar ve diğer kuruluşlardan kullandığı kredilerde bir değişim olmadığı aktarılırken, "Bu gelişmede, dış finansman imkanlarının daralması ve maliyetlerinin artmasının yanı sıra yurtiçi kredi piyasası ve iktisadi faaliyetteki daralmaya bağlı olarak gerek bankacılık sektörünün gerekse banka dışı kesimin dış finansman ihtiyacının azalması da rol oynamıştır." deniliyor. Bankaların sermaye yapısının, yüksek kârların katkısıyla daha da güçleneceğini kaydeden Merkez Bankası, kredi kullandırma kapasitelerinin arttığını bildiriyor. Raporda, "Konut kredilerinde başlayan ivmelenmenin önümüzdeki dönemde Kredi Garanti Fonu'na verilen desteğin de devreye girmesiyle KOBİ kredilerinde de görülebileceği ve genel olarak kredilerde kademeli bir iyileşme olacağı beklenmektedir." tahmininde bulunuluyor.

BÜTÇE AÇIğına karşı tedbir alınmalı

Bütçe açığının azaltılması için Orta Vadeli Program'da öngörülen tedbirlerin kararlılıkla uygulanmasını isteyen Merkez Bankası, borçlanmada da faiz ve kur riskinin sınırlı olmasının avantaj sağladığına dikkat çekiyor. Firmaların satış gelirlerinin düşmesi sebebiyle faaliyet kârlılığının azalıp ödeme güçlerinin zayıfladığı anlatılırken, bankacılık sektörünün krize karşı dayanıklılığına vurgu yapılıyor: "Senaryo analizleri, bankaların sermaye yapısının şoklar sonucunda oluşabilecek zararları karşılayabilecek düzeyde olduğunu göstermektedir."

Finansal İstikrar Raporu'ndan satırbaşları

Özel sektör ve bankalar, ekonomik krizle birlikte net dış borçlarını azaltmaya başladı.

2009'da gerçekleşen doğrudan yabancı yatırımların büyük bölümü enerji sektöründe.

Eylül itibarıyla net hata ve noksan kalemi 13,2 milyar dolara ulaştı.

Hanehalkının toplam yükümlülüklerinin GSYH'ye oranı yüzde 13,6'dan 14,5'e yükseldi.

Eylül itibarıyla konut kredileri yüzde 10,4, ihtiyaç kredileri yüzde 9,8, kredi kartlarının kullanımı da yüzde 9 oranında arttı.

Tüketici kredilerine yönelen talebin artarak sürmesi bekleniyor.

Reel sektörün finansal borçları, 339,6 milyar lirayı buldu. Bunun yüzde 61,1'i yabancı para cinsinden oluşuyor.

Bankaların 2008 yılı için ödenen temettü tutarları, yüzde 57,1 gerileyerek, 2 milyar lira oldu.

2009'un ilk beş ayında altın ithalatı durdu, yurtdışına ihracatı ise büyük ölçüde arttı.
Hasan Bozkurt/Zaman