Konut kredisinde para birimi seçimi

Erdemli Ailesi'nin bir yandan nereden ve nasıl bir konut almaları gerektiğinin arayışlarını sürdürürken, diğer yandan da ekonomik güçlerinin ne olduğunu ortaya koymaları gerekiyordu. Onlar da bunu yaptılar. Yaşamlarının en önemli kararlarından birini verdiklerini düşünüyorlardı. "Bütün birikimlerini ve geleceklerini ortaya koymak" gibi geliyordu bu iş... Sordular, soruşturdular, araştırdılar, tartıştılar ve sonunda karar sürecini başlattılar.

Verileri saptıyorlar...

Öteden beri, "karar vermek, var olmak" gibi gelir Adil Beye. "İnce elenmeli, sık dokunmalı" diye düşünür. Oturdular tüm verileri kaydettiler. Birikimlerini, gelirlerini, olası gelir artışlarını, çocuklarının okula başlayacak olmasını, masraf artışlarını dikkate alarak, ödeyebilecekleri aylık taksit tutarını saptadılar.

Piyasaların durumu...

Piyasalar konut almaya uygundu. Ancak onların konutu peşin olarak alma olanakları yoktu. 2008'in hareketli bir yıl olacağını ve bu durumun konut fiyatlarını arttıracağını düşünüyorlardı. Bu nedenle bu sıralar konut almanın tam zamanı dediler...

Para birimleri hakkında değerlendirmeler...

Kredi kullanacaklardı. Ama hangi para birimi daha uygundu? Bu konuda çevrelerindeki herkesin bir görüşü, yorumu vardı. YTL faiz oranları yüksek, bu oranlardan kredi alınmaz diyenler çoktu.

Döviz faiz oranları YTL'ye göre daha düşüktü. Ancak dövize güven olmaz diyenler, dövizden ağzı yananlar da ürkütüyordu onları. Döviz artar mıydı? Artarsa ne kadar artardı?

Konut piyasaları, satışlarda iyiden iyiye YTL'ye dönmüşlerdi. Demek ki YTL, konut üreticilerine ve satıcılarına güvenli geliyor, belki de para birimleri arasındaki ilişkinin uzun süre böyle gideceğini düşünüyorlardı...

Erdemli Ailesi için krediyi hangi para biriminden kullanacaklarının kararı, kendi kararları olacaktı. Bu karar zorlu ve çetin bir süreçti. Her seçim, bir başka seçenekten vazgeçişti aslında... Ama iş rastlantıya bırakılamazdı. Onlar da öyle yaptılar...

Faizler ve kurlar...

Ufak tefek dalgalanmalara karşın, YTL ve döviz kredilerinin aylık faizleri ile döviz kurlarında uzun süredir ciddi boyutlu değişiklikler olmadığına göre, bir kabul yapıp, kararlarına yardımcı olacak verileri şöyle saptadılar:

YTL'nin aylık faizini %1,29, dövizlerin aylık faizini % 0,65; 1 ABD Doları'nı 1,1846 YTL; 1 Avro'yu 1,7465 YTL, 1 Avro'yu 1,4743 ABD Doları olarak kabul ettiler (30.11.2007 tarihli T.C. Merkez Bankası Verileri).

Hesaplamalar başlıyor...

Adil Bey, 100.000 YTL'ye eşdeğer kredi kullanımı için hesaplamaları yaptı:

100.000 YTL, 84.417 ABD Doları ve 57.257 Avro'ya eşdeğerdi. 60 ve 120 aylık iki ayrı kredi süreci seçti ve bu süreçler için değerlendirmeler yaptı.

60 ay kredi kullanıldığında; 100.000 YTL için aylık 2.404 YTL taksit ödeyecekti. 84.417 ABD Doları için ise aylık 1.704 ABD Doları (2.019 YTL karşılığı) taksit ödeyecekti.

Bu durumda, ABD Doları YTL karşısında, değişmeden kalır ya da azalırsa iyi bir taksit seçeneği idi. Eğer, 60 aylık sürecin ortalaması olarak 1 ABD Doları, 1,4108 YTL'ye (2.404 / 1.704) eşit olursa, taksitin YTL ya da ABD Doları olarak kullanılması fark etmiyordu. Buna karşın, 60 aylık süreçte, ABD Doları ortalamada bu 1,4108 değerinin altında kalırsa ABD Doları'yla, üstünde kalırsa YTL ile borçlanmak daha uygun bir seçim olarak ortaya çıkıyordu.

Aynı değerlendirmeleri Avro için yaptığında, 57.257 Avro için, aylık 1.155 Avro (2.017 YTL karşılığı) taksit ödenmesi gerekiyordu. Bu durumda da 60 aylık süreçte 1 Avro ortalama olarak 2,0814 YTL'ye (2.404/1.155) eşit olursa başa baş noktası yakalanmış oluyordu. Avro'nun bu 60 aylık süreçte ortalamada 2,0814'ün altında kalması durumunda Avro cinsinden, üstünde kalması durumunda ise YTL cinsinden kredi kullanmak uygun olacaktı.

120 ay kredi kullanıldığında ise; 100.000 YTL ya da karşılığı olarak döviz için aylık 1.643 YTL, 1.042 ABD Doları (1.234 YTL karşılığı), 689 Avro (1.203 YTL karşılığı) taksit ödenmesi gerekiyordu.

120 aylık süreçte de 1 ABD Doları'nın başa baş noktası 1,5768 YTL (1.643/1.042), 1 Avro'nun başa baş noktası da 2,3846 YTL (1.643 / 689) oluyordu.

Ödeme güçleri...

Adil ve Zeynep Erdemli ailesinin geliri YTL idi. Gelirleri gelecekte mutlaka artacaktı. Ama şimdi yapabilecekleri tasarruf, ödeyebilecekleri aylık taksit tutarı en fazla 1.500 YTL idi.

Beğendikleri evlerin peşin satış fiyatları 150.000 YTL civarındaydı ve ancak, 50.000 YTL peşin ödeyebiliyorlardı. 100.000 YTL'lik krediyi nasıl kullanacaklardı?

60 ay uygun çıkmadı...

60 aylık süreçteki taksitler 2.404 YTL, 1.704 ABD Doları (2.019 YTL karşılığı) ve 1.155 Avro (2.017 YTL karşılığı) olduğu için, Erdemli Ailesi'nin aylık 1.500 YTL'lik ödeme güçlerini aşıyordu.

120 aylık kredide para birimi tercihi...

Bu nedenle, 120 aylık kredi sürecine baktılar. Burada da YTL kredisinin taksiti (1.643 YTL), ödeme güçlerini aşıyordu. Buna karşın, ABD Doları ya da Avro ile kredi kullanma durumunda, 1.500 YTL olan ödeme güçlerinin altında taksit yatırarak konut alabiliyorlar, hatta taksit yatırdıktan sonra bile tasarruf yapabiliyorlardı.

Bu durumda Erdemli Ailesi nasıl karar verecekti?

120 aylık sürecin kaygısı ve...

120 ay, bir başka deyişle 10 yıl oldukça uzun bir süreydi. Şimdi 7 yaşına girecek olan kızları 10 yıl sonra 17 yaşında genç bir kız olacaktı. Bütün bu süreçte döviz ne olurdu? Ortalaması nasıl gelişirdi?

Son beş-altı yılda ABD Doları 1,8'leri, Avro 2'leri gördü. Ancak, bunlar uzun sürmedi, düşmeye başladı... Acaba ne yapmaları gerekiyordu?

Dövizle borçlanma...

YTL ile kredi kullanamıyorlardı, ödeme güçlerini aşıyordu. YTL'de ısrar ederlerse konut almaları bir başka bahara kalacaktı. Ayrıca, bugün için, döviz taksitlerine göre neredeyse ayda 400 YTL'den fazla ilave ödeme yapmaları gerekecekti...

Bu durumda, dövizle borçlanmaya karar verdiler.

Kredide Dolar mı, Avro mu?

Ancak, krediyi ABD Doları ile mi yoksa Avro ile kullanmalıydılar? Şu anda her ikisi için de ödeyecekleri taksitin YTL karşılığı 1.203 -1,234 arasında değişiyordu ve aralarında anlamlı bir farklılık yoktu. Ama bir seçim yapmaları gerekiyordu. Onlar da Avro/ABD Doları arasındaki orana baktılar. Bugünlerde 1 Avro 1,4743 ABD Doları'na eşitti. Bu değer de bugün için Avro ve ABD Doları arasındaki başa baş noktasıydı. Kredi kullanacakları 120 aylık sürecin ortalamasında, eğer 1 Avro'nun değeri 1,4743'den yüksek olursa, ABD Doları'yla, daha düşük olursa Avro cinsinden kredi kullanmak daha uygun olacaktır diye düşündüler.

Adil Bey, Avro'nun yeterince değerlendiğini, bir dönemler bu değerin 0,80'ler mertebesinde olduğunu, 120 aylık sürecin ortalamasında bu değerin mutlaka 1,4743'ün altına düşeceğini değerlendirdi. Hatta ortalamaların 1-1.20 aralığında bulunabileceği öngörüsünde bile bulundu. Ayrıca, 1 Avro'nun ortalamada 2,3846 değerine yaklaşamayacağını düşündü... Sonunda 120 ay süreli olarak, Avro cinsinden kredi kullanmaya karar verdiler. Her ne kadar, 120 aydan daha kısa süreli de kredi kullanmaları mümkünken 120 ayda karar kıldılar.

İlave tasarrufu değerlendirme...

Tasarruflarıyla, ödeyecekleri kredi arasındaki farkları ayrıca tasarruf etmeyi planladılar. Zaman içinde Avro'nun YTL karşısında değer kazanma durumunda güvence amacıyla, bu tasarrufu da en az altı aylık bir süreçte Avro cinsinden yapmayı planladılar. Tasarruflarının kalanını mevcut durumun dışında bir gelişme yaşanmadığı sürece, YTL olarak değerlendirmeyi öngördüler...

Mühendisçe bir yaklaşım mı?

İşte bu da Adil Bey ve Zeynep Hanım'ın ortak kararları... Kendilerine güveniyorlar... Doğru karar verdiklerine inanıyorlar...

Ama buna karşın, özellikle bazı bankacı arkadaşları Adil Bey'e hayırlı olsun, ama fazlaca mühendisçe bir yaklaşım dediler, risk aldığını söylediler...

Siz ne dersiniz? Siz olsanız nasıl karar verirdiniz?

Bir başka yazıda buluşmak üzere, kalın sağlıcakla...

turgut.enginoğ[email protected]