Konut sahipliği oranları geriliyor, kiracılık yükselişte!
TÜİK tarafından açıklanan Mayıs 2021 ev satış istatistiklerine göre; Kovid-19 salgınıyla mücadele yılı olan 2020'de ev satışları 2019'la kıyaslandığında yüzde 11,2 artış gösterdi. Ancak aynı dönemlerde konut sahipliği azaldı. Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman, konuya ilişkin konuştu.
TÜİK tarafından açıklanan Mayıs 2021 ev satış istatistiklerine göre; Kovid-19 salgınıyla mücadele yılı olan 2020'de ev satışları 2019'la kıyaslandığında yüzde 11,2 artış gösterdi ve 1 milyon 499 bin 316'ya ulaşarak rekor tazeledi.
Sözcü Gazetesi'nden Emre Deveci'nin haberine göre; kamu bankaları tarafından enflasyondan düşük faizlerle hayata geçirilen konut kredisi kampanyaları, satışların rekor kırmasını sağladı. Düşük faiz oranlı kredi kampanyalarının etkisiyle 2020 yılında ipotekli konut satışları yüzde 72,4 yükseldi 573 bin 337 adet oldu.
Konut satışlarındaki sıçramaya karşın 2020 yılında Türkiye'deki konut sahipliği geriledi. Yine TÜİK tarafından açıklanana göre; oturulan eve sahip olanlar 2020 yılında, 2019'la kıyaslandığında; 1,0 puan düştü ve yüzde 57,8'e geriledi. Aynı zamanda kirada oturanların oranı 0,6 puan yükseldi ve yüzde 26,2 olarak kaydedildi. Lojmanda oturanların oranı ise 0,1 puan azaldı ve yüzde 1,2 oldu. Kendi evinde yaşamayıp kira ödemeyenlerin oranı ise 0,4 puan arttı ve yüzde 14,7'ye ulaştı.
Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, 2020 yılında Türkiye'de evfiyatları yüzde 30,3 oranında yükseldi.
İLK EL SATIŞLAR AZALIYOR
2020 yılında ev satışlarında artış yaşansa da, konut sahipliği oranı açısından önem arz eden ilk el satış rakamları geriledi. 2020 yılında ilk el ev satışları 2019'a göre yüzde 8,2 gerileyerek 469 bin 740 adet oldu.
İkinci el satış rakamları ise yüzde 23 yükselişle 1 milyon 29 bin 576'yı buldu. 2017 yılında 659 bine çıkan ilk el ev satış rakamlarında ise düşüş kaydedildi.
EV SAHİPLİĞİ GERİLİYOR, KİRACILIK YÜKSELİŞTE
Türkiye'de son senelerde ‘ekonomiyi canlandırmak' amacıyla sık sık düşük faiz oranlı kredi kampanyaları başlatılıyor. Böylecek, 2020 yılında rekor satış rakamları görüldü fakat konut sahipliği oranında son senelerde düşüş oranı dikkat çekiyor.
2014'te yüzde 61,1 olarak belirlenen konut sahipliği oranı, 2019 yılında yüzde 58,8'e, 2020'de yüzde 57,8'e kadar düştü. 2019'da 47 milyon 457 bin olan kendi evinde oturanların sayısı, 2020 yılında 47 milyon 323 bine düştü.
2014'te yüzde 22,1 olan kiracı oranı da 2019 yılında yüzde 25,6'ya, 2020 yılında yüzde 26,2'ye çıktı. 81 milyon 873 binlik kurumsal olmayan nüfus kapsamında kiracıların sayısı 21 milyon 451 bini buldu. Bu sayı 2019 yılında 20 milyon 661 bin, 2014'te 16 milyon 728 bin olarak gerçekleşti.
HER ÜÇ KİŞİDEN BİRİ ISINMA SORUNU YAŞIYOR
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 36,7’si evinde izolasyon sebebiyle ısınma problemi, yüzde 34,7’si sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürük pencere çerçeveleri gibi sorunlarla problemleriyle karşılaşırken; yüzde 22,6’sı trafik veya endüstrinin getirdiği hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel problemleri yaşıyor.
Geçtiğimiz seneye göre ev alımı ve ev masrafları haricindeki borç veya taksit ödemesi olanların oranı 12,8 puan geriledi ve yüzde 58,3 olarak kaydedildi. Nüfusun yüzde 7,0’ına bu ödemeler yük olmazken, yüzde 18,8’ine oldukça yük oldu.
GELİR DAĞILIMINDAKİ BOZULMANIN GÖSTERGESİ
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman, konut sahipliği oranıyla ilgili konuştu ve konut sahipliği oranındaki düşüşle ilgili açıklamalarda bulundu.
Dünya genelinde kiracılığın artığının, yeni neslin konut sahibi olmak yerine paylaşım ekonomisini seçtiğinin altını çizdi.
Türkiye genelinde son senelerde toplam ev satışlarında artış olsa da birinci el satış rakamlarının zayıf olduğuna vurgu yapan Ahmet Büyükduman, bu durumun da konut sahipliği oranındaki değişim kapsamında önem arz ettiğine vurgu yaptı.
Konut sahipliğindeki gerileme eğiliminde, bir diğer unsurun gelir dağılımındaki bozulmayla ilişkili olabileceğini belirten Büyükduman, alttan gelen nesillerin konut sahibi olmakta zorluk çektiklerine, anne babalarının konutlarında oturmak zorunda kaldıklarına dikkat çekti.
Evlerin, birikimi bulunan kişilerin ellerinde biriktiğine, birikimi bulunan kişilerin ikinci, üçüncü evi satın aldığına dikkat çeken Büyükduman, ev satışları artarken, konut sahipliği oranının gerilemesinin bu durumla da ilgili olduğunu dile getirdi.
Büyükduman, “Veriler, düşük faizli kampanyalardan servet biriktirmek isteyenlerin faydalandığını gösteriyor” açıklamasında bulunarak sözlerini noktaladı.
