Satışlar düşerken, zenginlerin elindeki konut sayısı artıyor! Sektörde tehlike çanları çalmaya başladı!
Türkiye'de konut sahipliği sorunu büyüyor. Bir taraftan konut sahipliği düşerken kiracılık artıyor, diğer taraftan da satışlar düşerken zenginlerin ellerindeki konut sayısı artıyor. Ziraat Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu, konut sektörünü değerlendirdi. İşte Babuşcu'nun o yazısı...
Ziraat Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı ve Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, X sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşım ile konut sektörünü değerlendirdi.
'Konutta tehlike çanları' başlığı ile kaleme aldığı yazıda, konut sahipliğinin Türkiye’de özellikle pandeminin ardından giderek büyüyen bir sorun olduğunu vurgulayan ekonomist Prof. Dr. Şenol Babuşcu, "Aslında 2000’lerden sonra hızlanan konut kredisi kullandırımı ile beraber konut sahipliği ciddi bir sorun olmaktan çıkıyor gibi görünmekteydi. Fakat özellikle 2015 sonrası bozulan ekonomik dengelerin getirdiği sıkıntı konut alımına da yansıdı" ifadelerini kullandı.
KONUT KREDİSİ KULLANILAMAZ HALE GELİNDİ, SATIŞLAR DÜŞTÜ
Şenol Babuşcu, zaman zaman kamu bankaları tarafından düşük faiz oranları ile kullandırılan konut kredisinin, günümüzde yüksek faiz oranlarının yanı sıra getirilen ciddi kısıtlamalar sebebiyle neredeyse kullanılamaz hale geldiğine dikkat çekti.
"Daha önce kullandırılan düşük faizli konut kredilerini çoğunlukla gerçekten ihtiyacı olanların mı yoksa konut kredi kredisi kullanmasa bile konut alabilecek güçte olanların mı kullandığı ise belirsiz" ifadelerini kullanan Babuşcu, TÜİK tarafından en son açıklanan Ekim 2023 konut satış rakamlarına da değindi.
Babuşcu, Ekim 2023'te Türkiye geneline ilişkin konut satışlarıyla ilgili şu verileri paylaştı:
1. Konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 azaldı ve 93 bin 761 oldu.
2. Konut satışları Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 düştü ve 993 bin 835 olarak gerçekleşti.
3. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları ise Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 58,0 geriledi ve 5 bin 577 oldu.
4. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 5,9 oldu.
5. Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31,2 azalışla 166 bin 461 adet gerçekleşti.
Yabancılara yapılan konut satışları;
6. Ekim'de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 52,9 azalarak 2 bin 535 adet oldu.
7. Ocak-Ekim döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 44,4 azalarak 30 bin 599 adet kaydedildi.
Bu veriler kapsamında, Ekim 2023'te ülke genelinde satılan konutların yüzde 94'ünün, yılın ilk 10 ayında satılan konutların ise yaklaşık yüzde 83'ünün konut kredisi olmadan satılmış durumda olduğunu söyleyen ekonomist Babuşcu, "Konut fiyatlarının ulaşılamaz düzeylerde olduğu ve konut kredilerinin de çok düştüğü bir ortamda bu konutlar nasıl satıldı?" sorusunu yöneltti.
KONUTLARI İHTİYACI OLANLAR MI SATIN ALIYOR?
Ziraat Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu, verilerden çıkan sonuca göre yüksek olduğu söylenen konut fiyatlarından peşin ödeme yaparak konut alabilenlerin hala olduğunu söyledi ve burada sorulması gereken soruyu, "Konutları alanların çoğunluğunun ihtiyacı olduğundan ilk kez ev alanlar mı yoksa daha önceden konuta sahip olup, yatırım amaçlı olarak ikinci, üçüncü konutunu alanlar mı olduğu?" şeklinde belirtti.
Bu sorunun cevabının da büyük ihtimalle cevabının, daha önceden evi olup üzerine yeni konut alanlar olduğunu dile getiren Babuşcu, son yıllarda yaşanan enflasyonist süreç ve bozuk diğer makroekonomik dengelerin gelir dağılımını iyice bozduğunun altını çizdi.
"Azınlıktaki belirli bir kesim zenginliğini daha da artırırken halkın çoğunluğu fakirleşme süreci yaşıyor. Bu fakirleşen kesimin peşin almayı bir kenara bırakalım kredili bile konut alımı için gereken kredi taksitini geri ödemesi de mümkün değil" ifadelerini kullanan Babuşcu, konut alan kesimin büyük olasılıkla azınlıktaki zenginleşen gruptan olduğunu vurguladı.
Babuşcu, bunların giderek zenginleşmeleri sebebiyle hem daha önceden evleri olan hem de kredi kullanma ihtiyaçları olmasa dahi peşin olarak konut bedellerini ödeyebilecek olan kesim olduğunun da altını çizdi.
ZENGİNLERİN ELİNDEKİ KONUT SAYISI ARTIYOR
Şenol Babuşcu, "Gelecek açısından kaygı yaratması gereken bu durumu konut sahiplik oranında son yıllardaki gelişimlerde de görmek mümkün. 2010 sonrası döneme baktığımızda Türkiye’de 2010 yılında yüzde 60 olan konut sahipliği oranı 2014 yılında yüzde 61,1 ile zirve yaptıktan sonra düşmeye başladı" açıklamasında bulundu ve rakamın en son 2022'de yüzde 56,7’ye indiğini aktardı.
Lojmanda yaşayanlar veya başkasının evinde ücretsiz oturanlar hariç tutulduğunda, kiracı olanların oranının 2010'da yüzde 22,1 iken 2022'de yüzde 27,2’ye çıktığını dile getiren Babuşcu, bu tablonun gelecek süreçte daha da kötüleşeceğinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Şenol Babuşcu, konut sektöründeki bu gelişmeler ışığınd, ortaya çıkan tablodan Türkiye’ye ilişkin öz olarak çıkarılacak dersleri şu şekilde açıkladı:
"İpotekli konut satışları hızla düşerken toplamda konut satışları aynı hızla düşmemekte.
Bu durum çoğunlukla zenginlerin ellerindeki konut sayısını artırdıklarını göstermekte."
Mağdur Ev Sahipleri Dayanışma Platformu'ndan anket ve imza kampanyası!
KİPTAŞ Arkatlı Evler'in teslimleri için geri sayım başladı!
Konut alamayan artık projeye ortak olacak! Proje yatırım fonları nasıl işleyecek?
