Konut satışında tarihi rekor!

KONUT satışlarında tüm zamanların rekoru kırıldı. Konut satışları Ağustos ve Eylül aylarında yaşanan gerilemenin ardından Ekim’de yüzde 19.2 artışla 146 bin 536’ya ulaştı, ipotekli satışlarda üç aydır yaşanan gerileme Ekim’de de sürerken, ilk satışlarda sürpriz artış dikkat çekti. İlk satışlar Ekim’de geçen yılın aynı ayma göre yüzde 31.3 artışla 74 bin 815’e ulaştı. Konut satışlarında yaşanan artışta 31 Ekim’de süresi iki ay daha uzatılan KDV ve tapu harcı indirimleri ile özel sektör kampanyalarının etkisi oldu. KDV-harç indirimlerinin yılsonuna kadar uzatılması ve kampanyaların etkisiyle konut satışlarının yılsonuna kadar canlı olması bekleniyor. Sektör temsilcileri, bireysel konut kredisi faizlerinin indirilmesini konuta ilgiyi artıracağını ifade ediyor. 

EKİM'DE 146 BİIM 536 KONUT SATILDI

Para'dan Hülya Genç Sertkaya'nın haberine göre; Türkiye istatistik Kurumu (TÜIK), geçen hafta ekonominin lokomotif sektörlerinden inşaata yönelik önemli veriler açıkladı. Bu verilerden biri konut satış istatistikleriydi. TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde Ekim’de 146 bin 536 konut satıldı. Konut satışları 2018’in 10 ayında geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 0.4 azalışla 1 milyon 148 bin 927 düzeyinde gerçekleşti.

Ekim’de ipotekli konut satışları yüzde 79.1 azalışla 8 bin 65’e gerilerken, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 5.5 oldu. Yılın 10 aylık döneminde ipotekli konut satışları yüzde 34.2 azalışla 264 bin 348 düzeyinde gerçekleşti. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı geçen yılın aynı ayma göre yüzde 31.3 artarak 74 bin 815 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 51.1 olarak hesaplandı. Yılın 10 ayında ilk satışlar yüzde 1.4 artışla 540 bin 890’a yükseldi. Ekimde ikinci el konut satışları yüzde 8.9 artış göstererek 71 bin 721 oldu.

YABANCILARA SATIŞ KATLANDI

Yabancılara yapılan konut satışları Ekim’de, geçen yılın aynı ayma göre yüzde 134.4 artarak 6 bin 276 düzeyinde gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Ekim 2018’de ilk sırayı 2 bin 283 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla bin 160 konut satışı ile Antalya, 448 konut satışı ile Bursa ve 392 konut satışı ile  Ankara  izledi. Ülke uyruklarına göre Türkiye’den en çok konutu Iraklılar aldı. Irak vatandaşları Türkiye’den bin 439 konut satın aldı. 10 aylık verilere baktığımızda yabancılara yapılan konut satışı yüzde 69.9 artışla 30 bin 712 oldu. 6 bin 305 konut satışıyla Iraklılar ilk sıraya yerleşti.

KDV ve tapu harcı indirimi desteği ile 31 Ekim’e kadar süren “Türkiye İçin Kazanç Vakti” kampanyasının sektörü canlandırdığını vurgulayan Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Demeği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, Ekim ayının Türkiye ekonomi tarihinde en çok konut satılan ay olduğuna ifade etti. Konut satışlarına yönelik yaptığı açıklamada Elmas, Ekim’de ipotekli satışların yüzde 79 oranında azalmasının en büyük sebebinin aylık ortalama yüzde 2.5 sınırında olan konut kredi faiz oranları olduğunun altını çizdi. Vergi indirimlerinin yılsonuna kadar uzatılması, enflasyonla mücadele kampanyası ile verilen yüzde 10 ilave indirim imkânı ve firmaların cazip ödeme imkânlı kampanyalarının konut satışlarını yılsonuna kadar canlı tutacağını ve yılın yeni bir rekorla kapatılmasını sağlayacağını kaydeden Elmas, yabancıya konut satışında bu yıl 6 milyar doların yakalanacağı, önümüzdeki yıl ise 10 milyar dolar döviz girdisi sağlanacağı öngörüsünde bulundu.

YAPI İZİN İSTATİSTİKLERİ

Geçen hafta yapı izin istatistikleri de açıklandı. TÜİK verilerine göre belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarının 2018’in ilk dokuz ayında geçen yıla göre bina sayısı yüzde 41.4, yüzölçümü yüzde 55.1, değeri yüzde 44.7, daire sayısı yüzde 58.6 azaldı. Ocak-Eylül döneminde yapıların toplam yüzölçümü 105.9 milyon metrekare iken bunun 54.9 milyon metrekaresi konut, 31.3 milyon metrekaresi konut dışı ve 19.6 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti. Yapı sahipliğine göre, özel sektör 84.3 milyon metrekare ile en büyük paya sahip oldu. Bunu 20.1 milyon metrekare ile devlet sektörü izledi. Belediyeler tarafından verilen yapı kullanma izin belgelerinin 2018’in ilk dokuz ayında geçen yıla göre bina sayısı yüzde 3.7, yüzölçümü yüzde 1.6, değeri yüzde 28.8, daire sayısı yüzde 3.8 arttı.

İnşaat sektörüne yönelik açıklanan bir diğer veri ise inşaat maliyet endeksi (İME) oldu. TÜİK verilerine göre, 2018 Eylül’de bir önceki aya göre yüzde 5.88, geçen yılın aynı ayma göre yüzde 39.66 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksinde yüzde 8, işçilik endeksinde yüzde 0.46 artış yaşandı. Ayrıca. geçen yılın aynı ayma göre malzeme endeksi yüzde 50.04, işçilik endeksi yüzde 17.24 arttı.

Eylül’de bina inşaatı maliyet endeksi yüzde 6.17, bina dışı yapılar inşaat maliyet endeksi yüzde 4.97 artış gösterdi.

TÜKETİCİ GÜVENİNDE ARTIŞ

Tüketici güveni Kasım’da arttı. TÜİK ve Tür- Ocak-Ekim Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile Ocak-Ekim yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından Yıllık değ. (%) hesaplanan tüketici güven endeksi, Kasım’da bir önceki aya göre yüzde 4 oranında artışla 59.6’ya yükseldi. 0-200 aralığında değer alabilen endeksin 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor. 2018 Temmuz’da 73.1 düzeyinde olan endeks, ekonomik temeli olmayan döviz atağının yaşandığı Ağustos’ta 68.3’e, Eylül’de 59.3’e, Ekim’de 57.3’e gerilemişti. Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durumu beklentisi endeksi yüzde 5.4 artışla 77.5, genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 6.2 artışla 77.4, tasarruf etme ihtimali endeksi yüzde 4.8 artışla 20.1 oldu. Gelecek 12 aylık döneme ilişkin olarak ise işsiz sayısı beklentisi ise yüzde 0.3 azalışla 63.4 düzeyine geriledi.

PERAKENDE SATIŞ VERİSİ UYARIYOR

Geçen hafta perakende ticaret sektörünün gelişimini ölçmesinin yanı sıra tüketici güveninin ve hanehalkı talebinin de göstergesi kabul edilen perakende satış endeksleri de açıklandı. TÜİK verilerine göre takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2018 Eylül’de geçen yılın aynı ayma göre yüzde 3.4 azalışla 111.2 oldu. Bu dönemde otomotiv yakıtı hariç gıda dışı satışlar yüzde 8.3, otomotiv yakıtı satışları yüzde 4 azalırken, gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 6.9 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2018 Eylül’de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22.5 artışla 169.6 değerini aldı. Bu dönemde gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 28.1, gıda dışı satışlar yüzde 18.7, otomotiv yakıtı satışları yüzde 24.7 artış gösterdi. Eylül’de mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle perakende satış hacmi bir önceki aya göre yüzde 4.6 azalırken, perakende ciro yüzde 0.3 arttı.

Takvim etkisinden arındırılmış verilerle perakende satış hacmi 2018’in üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 0.4 artış gösterdi. 2018 yılı birinci ve ikinci çeyreğinde ortalama satış hacmi artışı yüzde 8.8 ve yüzde 5.9 düzeyinde gerçekleşmişti. Takvim etkilerinden arındırılmış perakende ciro ise yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 21.5 arttı. Perakende ciro birinci ve ikinci çeyrekte sırasıyla yüzde 19.6, yüzde 21.1 artmıştı.

Nazmi Durbakayım / İstanbul inşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı
"Konut faizlerinde indirimle satışlar patlar"

Ekim'de konut satışlarında yaşanan artışta birçok faktör etkili oldu. Öncelikle 31 Ekim'de süresi iki ay daha uzatılan KDV ve tapu harcı indirimleri ile kampanyalar satışları artırdı. Yabancıya konut satışı vatandaşlık imkânının 250 bin dolara çekilmesi, sektörün yaptığı kampanyalar ve kur etkisiyle yabancıların konut satışı 10 ayda 30 bini aştı. Asıl burada gözden kaçan yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının, değerli döviz fırsatını değerlendirerek yaptığı alımlar. Türk vatandaşlarının gerçekleştirdiği konut satışlarının yüzde 18’ini yurtdışında dövizle para kazanan Türk vatandaşları oluşturuyor. Bu alımlar da Ekim'de satışların artmasında etkili oldu. İnşaat maliyetlerinde ve özellikle malzemede yaşanan artışı sektör olarak fiyatlara yansıtmamamız da satışları artırdı. Yeni ruhsat alımları geriledi. İnşaat maliyetlerindeki artışlar fiyatlara yansıtılacak.

Tüketici bunları gördü. Önümüzdeki dönemde fiyatlar füze gibi yükselecek. Vergi indirimlerinin etkisinin yanı sıra, yabancıların ve yurtdışında yaşayan vatandaşların Türkiye'de konuta ilgisinin sürecek olması yıl sonuna kadar sektörün canlı kalmasını sağlayacak. Ancak sektörü canlandıracak en önemli adım, bireysel konut faizlerinde indirim olması. Bu fiyatlarla, o zaman satışlarda patlama olur.

Yaşar Aşçıoğlu / Aşçıoğlu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
“KDV alacağımız uzun vadeli devlet tahvili olarak ödensin

Hükümetin aldığı kararlar yurtdışında çok iyi etki yaptı. Başta Arap ülkeleri olmak üzere yabancılar konut almak için Türkiye'ye geldi. Yabancılara yapılan konut satışlarında büyük artış yaşandı. Bir aksilik olmazsa, Türkiye ekonomisine dışarıdan herhangi bir müdahale yapılmazsa, toparlanma başladı. Özellikle Ekim ayı satışlarında yaşanan artış bize moral oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’tan sektör olarak talebimiz, 'KDV alacağımızın ödenmesi’. KDV alacığımız bize uzun vadeli devlet tahvil olarak ödensin. Devletten daha zengin değiliz. Sonuçta biz bunu katma değer üreterek, vergi vererek geri ödeyeceğiz.

Mustafa Altunbilek / Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı    
"Fiyatlarda yaşanan artışlar ciroya yansımadı"

Kur şokuna bağlı olarak fiyatlarda yaşanan artışların etkisiyle Eylül’de tüketici durağanlaştı. Fiyatlarda yaşanan artışlar ciroya yansımadı. Bazı ürünlerin fiyatlarında yüzde 20-30'a varan artışlar olmasına karşın, sepet büyümedi. Müşteri çok markalı ürünlerden bir alt gruba kaydı. Genelde temizlik ve hjjyen ürünlerinde, tüketici markadan taviz verdi. Gıdada da kısmen benzeri oldu. Et yerine tavuk alındı. Kışın domates, yeşil biber yemesem de olur denildi. Tüketici bütçesini dengeledi. TL'nin değer kazanması ve dengelenmesi, enflasyonla mücadele kapsamında indirim kampanyası düzenlenmesi üretici fiyatlarına geri adım attırdı. Kur şoku sonrasında ürün yapısına göre fiyatlarına yüzde 30-40'lık zamlar yapan üreticiler, bu zamları yüzde 10-15’lere çekti. Fiyatlarda yaşanan geri çekilmenin Ekim, Kasım ve Aralık verilerine yansımasını bekliyoruz.

Hal yasası sektöre katkı sağlayacak. Hal komisyonlarının kalkması, bir nebze fiyatları dengeleyecek. Hem üretici için sürdürülebilirlik açısından iyi olacak hem de tüketicinin mutfağına kısmen de olsa indirim olarak yansır diye düşünüyorum.

Tahir Tellioğlu / İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu Başkanı
"Konut kredi faizleri düşmeli"

Özellikle konut satışlarında Ağustos ve Eylül ayları çok sert geçti. Düşen satışlarla 2018 totalde 2017’nin gerisinde kalındı. Vergi ve harç indirimleri, kampanyalar, yabancı satışlarındaki artışlarla Ekim ayında, aylar itibarıyla düşen satış kapasitesinin I üzerine çıkıldı. Şu anki ekonomik parametrede yılsonuna kadar yatay seyir j| devam eder diye düşünüyorum. Çünkü konut kredi faizleri çok yüksek. Vergi indirimleri ve kampanyaların etkisiyle piyasada birtakım hareketlenmeler yaşandı. İstanbul ağırlıklı olmak üzere bir canlılık oldu. Ama bunun Van’a, Mersin’e, Diyarbakır’a yansıması için konut kredi faizlerinin düşmesi lazım. Kimse yüzde 2-2.5 faiz ile konut kredisi alamaz.

Dr. Cahit Sönmez / TOBB ETÜ Öğretim Üyesi

“Merkez Bankası’na faiz indirimi için marj açıyor”

Eylül’de perakende satış endeksi yüzde 3.4 aşağı geldi. En çok kayıp elektrikli eşyalarda ve mobilyalarda görülüyor. Gıda dışı sektörlerin toplamındaki azalma ise yüzde 8.3’lerde. Sanayi üretimi Eylül’de yüzde 2.7 geriledi. Yatırımda kullanılan sermaye mallarındaki gerileme yüzde 4.1’lerde iken ara mallardaki kayıp yüzde 4.8’lere çıktı. Orta düşük teknolojili mallarda ise yüzde 7.3’lük düşüş söz konusu. Yılın dokuz ayında belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatları belirgin bir şekilde geriledi. Vergi indirimleri ve kampanyaların etkisiyle Ekim'de konut satışlarında artış görülüyor.

Yeni konut yapımı başvurularında azalma nedeniyle bu canlılığın sürmesinde kuşkumuz var. İlk çeyreğe göre ikinci çeyrekte biraz gerileyen büyüme rakamı, üçüncü çeyrek itibarıyla çok büyük olasılıkla yüzde 5.2’nin altında kalacak. 2017 üçüncü çeyrekte büyüme oranı yüzde 11.5 gelmişti. Baz etkisi de bu yılın üçüncü çeyrek büyümesinin düşük gelmesinde etkili olacak. Kurların ateşinin düşmesi, enflasyonun önlemler sonucu az da olsa aşağı gelecek olması, küresel ekonominin belirgin bir şekilde durgunluğa doğru gitmesi ve bunun sonucunda gelişmiş ülke merkez bankalarının ılımlı politikalar izleme olasılığının artması Merkez Bankası'na faiz indirimi için marj açıyor. Ama 13 Aralık toplantısının bu marjın kullanılması için erken olduğunu düşünüyorum.
 

2018 Ekim'de 146 bin 536 konut satıldı!