Konutta balonu arsa fiyatları şişiriyor!
‘İnşaatta balon var mı?’ sorusuna sektör yöneticilerinin yarısı ‘var’, diğer yarısı ise ‘yok’ cevabı veriyor. Erhan Boysanoğlu ise geometrik artan arsa fiyatlarını işaret ediyor.
İnşaatçıların yarıya yakını, konut fiyatlarında balon riski doğduğunu düşünüyor. Konut üreticisi Mesa Mesken’in Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu’na göre konuttaki balonu, geometrik artan arsa fiyatları şişiriyor. Eski konut sahipleri ile devletin arsalarını yüksek fiyatla ihale eden Emlak Konut GYO’nun da bu tabloda payı var.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği GYODER’in bu yıl 14’üncüsünü düzenlediği gayrimenkul zirvesine ‘inşaatta balon’ tartışması damga vurdu. Zirvede sorulan ‘İnşaatta balon var mı?’ sorusuna katılımcı ve sektör yöneticilerinin yarısı ‘var’, diğer yarısı ise ‘yok’ cevabı veriyor.
Rusya, Kazakistan, Polonya, Tunus ve Libya’da 30’un üzerinde inşaat projesini hayata geçiren, 3.502 konutluk Tema İstanbul projesinin ortağı Mesa Mesken’in Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, konut sektöründe balonu arsa fiyatlarının şişirdiğini söyledi. Konutta balon riskiyle ilgili olarak Mesa Mesken Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu şu açıklamayı yaptı: “Konuttaki balonu geometrik artan arsa fiyatları şişiriyor. Bunda evini kentsel dönüşüm sebebiyle müteahhide en pahalı ücretten veren ev sahipleri ile devletin arsalarını yüksek fiyatla ihale eden Emlak Konut GYO’nun payı var. Ya devlet bu duruma ‘dur’ diyecek ya da ev almak alt gelirliler için hayal olacak.”
Türkiye ile konut yaptıkları Polonya’daki arsa fiyatlarını karşılaştıran Boysanoğlu şunları söyledi: “Mesela yakın zamanda Polonya’da yap-sat modeli ile başladığımız 350 konutluk projede arsa maliyeti yüzde 18. Amerika’da ve Avrupa’da da bir inşaat projesinin arsa maliyeti ortalaması en fazla yüzde 25’lerde. Türkiye’de ise bu rakam yüzde 50’lileri aşmış durumda.”
Boysanoğlu arsa rantının ulaştığı boyutu şöyle anlattı: “Asıl rant arsada, konutta değil. Burada devletin bir şeyler yapması şart. Ancak şu an ne oluyor? Bakıyoruz, TOKİ devletin arsalarını alıyor, Emlak GYO’ya devrediyor. Emlak Konut ihale açıyor ve bu her şeyi saptıyor. Sadece Emlak Konut’un değil, bütün arsa sahiplerinin arsa fiyatlarının artışındaki etkisini durdurmak için devletin önlem alması şart. Nitekim arsa maliyetleri ihtiyaç sahibinin konut almasını güçleştiriyor. İnanabiliyor musunuz, Kadıköy çevresinde arsa maliyetleri yüzde 70’lere ulaşmış durumda. Müteahhidin buradan bir şey kazanması söz konusu değil. Ayrıca bu durum müteahhidi parayı fazla kazanmak için farklı yollara itebiliyor. Arsa sahibi hiç önde değil ama bütün belalar müteahhidin başına geliyor. İskele ile ilgili düzen, işçi güvenliği maliyetleri gözde büyüyebiliyor, bu da belaları getiriyor. Hem de bu maliyetler tüketiciye yansıtılıyor. Arsa sahipleri ile ilgili devlet birtakım vergi ya da üst sınır koyması gerekiyor.”
Eva Gayrimenkul’ün araştırmasına göre arsa fiyatlarının 2011’e kıyasla 2014’te Esenyurt’ta yüzde 29, Kağıthane’de yüzde 59, Ataşehir’de yüzde 51, Kartal’da yüzde 33 arttı.
Ranta karşı işbirliği çağrısı
İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği İMSAD’ın düzenlediği İnşaatta Kalite Zirvesi’nde konuşan Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği Başkanı Demir İnözü, “Büyüme hızının yavaşladığı, enflasyonun artış eğilimi gösterdiği, dış pazarların daraldığı, bölgesel sorun ve tehditlerin tırmandığı bu dönemde inşaat sektöründe beklenen büyüme hedeflerine ulaşılamamıştır.” dedi. Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’nin de katıldığı toplantıda konuşan Demir İnözü, “Rant amaçlı yatırımları ve yapılaşmaları engellemek için, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile insana ve emeğe saygı için, bu konudaki sorumluluklarının gereğini yerine getirmeyenlere sorumluluklarını hatırlatmak için, daha iyi denetim için, kalite esaslı yasal mevzuat ve standartları hazırlayarak işlerin aşırı düşük bedellerle ihale edilmesinin önüne geçilmesi için Türkiye Müteahhitler Birliği, İMSAD ve mimarlarımızla işbirliği yaparak üzerimize düşen görevleri yerine getirmeye hazırız.” dedi. Müteahhitlerin çoğunun teknik müşavirlik hizmetlerini en düşük fiyata temin etme arzusunda olmasını eleştiren İnözü, “Kaliteyi, deneyimi ve bilgi birikimini göz ardı eden bu yaklaşım teknik müşavirlik sektörünün gelişmesine engel olmakta.” diye konuştu.
Fatih Çelik / Zaman
