Konutta maliyetler yüzde 300 arttı! Ev fiyatları coştu!
Mart 2021 ve Mart 2022 döneminde, çimentonun tonu 250 TL'den yüzde 300 yükselerek bin TL olurken, betonun metreküpü 220 TL'den yüzde 300 yükselerek 800 TL'ye çıktı. Peki bu durum konut sektörünü nasıl etkileyecek? İMKON tarafından açıklanan rakamlara göre; son 1 senede malzeme fiyatlarında ortalama yüzde 229 oranında yükseliş kaydedildi
Yükselen inşaat maliyetleri yeni konutların inşa edilmesini güçleştirirken, orta sınıfın alımlarının da azalmasına neden oldu. İMKON tarafından açıklanan rakamlara göre; son 1 senede malzeme fiyatlarında ortalama yüzde 229 oranında yükseliş kaydedildi. 2021 Mart'ta 5 bin 500 Türk Lirası olan inşaat demirinin tonu, 2022 Mart'ta yüzde 190'lık birr yükseliş sergiledi ve 16 bin Türk Lirası'na çıktı. Mart 2021 ve Mart 2022 döneminde; çimentonun tonu 250 TL'den yüzde 300 yükselerek 1000 Türk Lirası'na, betonun metreküpü 220 TL'den yüzde 300 yükselişle 800 TL'ye, alüminyumun kilosu 35 TL'den yüzde 171 oranında yükselişle 95 TL'ye ve düz camın metrekaresi 90 TL'den yüzde 222'lik artışla 290 TL'ye yükseldi. İnşaat sektörünün temsilcileri, orta sınıfın ev sahibi olmasının gittikçe güçleştiğine dikkat çekerek, şirketlerin düşen arz nedeniyle gelen zamları ev fiyatlarında göstereceğinin altını çizdi. Diğer taraftan sıfır ev alamayanların, ikinci eli tercih ettiği, bu sebeple de ikinci el ev fiyatlarının yükseldiği ifade edildi. Eski ve yeni evler arasındaki fiyat farkının da yüzde 10'a kadar düştüğü belirlendi. TÜİK tarafından açıklanan verilerde de ikinci elde yükselen talep ön plana çıktı; verilere göre 2020'de toplam konutlar içinde ikinci el satışların satış payı yüzde 65,2 olarak gerçekleşirken, 2021'de bu oran yüzde 69,1’e kadar yükseldi.
Peki konut fiyatlarını gelecek süreçte neler bekliyor? Ev fiyatları düşecek mi, artacak mı? İşte tüm ayrıntılar ve sektör temsilcilerinin konuyla ilgili açıklamaları...
"Konuta erişim oranı geriliyor"
"FİYATLAR DAHA DA ARTACAK"
1 senede çimento ton fiyatının 250 TL'den 1000 TL'ye çıktığına vurgu yapan İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, konuyla ilgili olarak “Fiyatlar daha da artacak görünüyor. Eskiden arz yüksekken üretici bu fiyat artışlarını bir şekilde dengeleyebiliyordu. Şimdi öyle bir durum yok. Çünkü arz yok, yeni proje yok. Dolayısıyla, olduğu gibi zamları aktarması lazım. Şimdi bizde betonun, çimentonun, demirin maliyeti arttıkça bu bedelleri satışlara eklemek zorundayız. Ancak çok proje yapılırsa, arz fazlalaşacak ki zamlar daha az yansıtılsın" açıklamasında bulundu.
"METREKARE MALİYETİ 12 BİN LİRA"
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu da zamlara ilişkin, “Çimento aynı zamanda birçok malzemenin fiyat artışını da tetikliyor” diye konuştu. İnşaat metrekare maliyet tutarlarının arsa hariç 6 bin Türk Lirası seviyelerine ulaştığına dikkat çeken Tellioğlu, “Arsa dahil Türkiye genelinde ortalama 12 bin TL’ye yükseldi metrekare birim fiyatları. 2 ay önce 10 bin TL seviyesindeydi” dedi. 2005'te Türk vatandaşlarının konuta erişim oranının yüzde 35 ila 40 arasında değişirken, 2014-2016 senelerinde bu oranın en yüksek seviyesini görerek yüzde 70’e ulaştığını belirten Tellioğlu, “Yani 100 kişiden 70’i ev alabilir seviye oluşmuştu. Şimdi geldiğimiz noktada tekrar yüzde 30-40 bandına geriledik” dedi.
"FAİZ İNDİRİMLERİ TALEBİ TETİKLEDİ"
İkinci el konutta yaşanan taleple ilgili konuşan Zingatcom Satış ve Ticari İlişkiler Direktörü Eser Karaismailoğlu, “Geçtiğimiz yıl satılan 3 konutun 1’i son çeyrekte satıldı. Yoğun taleple beraber gerçekleşen satışların ardından eski konut ile yeni konut arasındaki fiyat farkının kapandığını takip ettik. Fiyat farkının kiralamadan ziyade daha çok satışta kendini gösterdiğini gözlemliyoruz” ifadelerini kullandı. 2021'in başında eski konut ile yeni konut arasındaki fiyat farkının Aralık 2021'de 10 puana kadar düştüğünü belirlediklerini aktaran Karaismailoğlu, “Fiyat artış trendlerini incelediğimizde son 1 yılda ülke geneline baktığımızda konut fiyatları yaklaşık yüzde 60 arttı. Zingatcom geçmiş ilan verilerine göre, aynı özelliklere sahip yeni yapılar ile eski yapılar arasında normal şartlarda yüzde 30-40 aralığında fiyat farkı olurdu” şeklinde konuştu. Karaismailoğlu, megakent İstanbul ve İzmir gibi büyükşehirler ile bu şehirlerin merkezi ilçelerinde özellikle fiyat farkı arasındaki makasın kapandığı gözlemlediklerini dile getirdi. Son 10 seneyi değerlendirdiklerinde birinci el ve ikinci el konut satışlarının 2013-2018 sürecinde birbirine yakın olduğuna vurgu yapan Karaismailoğlu, “2018 yılından itibaren ise birinci el konutların payı gerileyerek 2019’da yüzde 38’e, 2020 ve 2021’de ise yüzde 31’e düştü. Tabii burada makasın daralmasını sadece piyasa dinamikleriyle açıklayamayız. Faiz oranlarının yüksek seyrettiği dönemlerde özellikle yatırım amaçlı konut alımlarının durağanlaştığı ve konut talebinin ötelendiği, ertelenen talebin faizlerin düştüğü dönemlerde satışları hızlandırdığını biliyoruz. Faizlerin reel anlamda enfl asyonun altında olduğunu düşünen ve yatırım yapmak isteyen vatandaşlarımız için konut halen cazip bir yatırım aracı” diye konuştu.
"İKİNCİ ELDE AZALAN STOK FİYATI YÜKSELTTİ"
Dünya'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; depremin ardından ina edilen ikinci el konutların her zaman cazip olduğuna dikkat çeken İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Ulvi Özcan da konuyla ilgil olarak “Kentsel dönüşümün hızlanması, kentteki arsa arzının azlığı, eski dairelerin satın alınıp müteahhite verilebilme seçeneğini arttırdı” diye konuştu. Fiyat yükselişinin ise ikinci eldeki stokların birinci el konuttaki rakama göre daha düşük olması sebebiyle yaşandığını aktaran Ulvi Özcan, “Birinci el/ikinci el fiyatlardaki fark azalmaya başladı. Bu hareketlilik piyasadaki faiz indirimleri ve dövizdeki aşırı yükselmeyle birlikte gözle görülür oldu” dedi. Özcan, farkın yalnızca birinci el konut üretiminin artması ve fiyatlara erişileblirlik durumunda düzeleceğine vurgu yaptı.
"Enflasyona karşı korunma aracı"
Fiyatlar arasındaki farkın kapanmasında, üç konunun belirleyici olduğuna dikkat çeken TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, "İlki enfl asyona karşı korunma aracı olarak tekrar konutun görülmeye başlanması, ikincisi inşaat maliyetlerinde çok hızlı ve öngörülmeyen artış. İnşaat maliyetlerindeki artışı eklediğimizde artışın ne kadar ve ne hızda devam edeceğinin öngörülemiyor olması da hem eski hem de yeni konutun fiyatını yükseltiyor. Buradaki düşünce de yerine koyma maliyetinin her geçen gün artıyor olması. Üçüncüsü de salgın ile değişen konut tercihleri. Bu durum da eldeki konutun değerini artırıyor” açıklamasında bulundu. Beşiktaş, Şişli ve Kadıköy gibi merkezi yerlerde fiyat farkının daha az olduğuna vurgu yapan Maya, şöyle konuştu:
“Bu durumun ortaya çıkmasında yeni konut stokunun bu bölgelerde oldukça sınırlı olması, kentsel dönüşüm potaniyeli içeriyor olması, depreme dayanıklı zemin özelikleri gibi konuların etkili olduğunu düşünüyorum. Eski ve yeni konut fiyatları arasındaki farkın özelikle depremin hatırlandığı dönemlerde çok artış gösterdiğini de belirtmekte fayda olur. Şu anda deprem 2019 Eylül ayına kıyasla gündem maddelerinin daha alt sıralarına inmiş görünüyor. Motivasyonun daha çok eski ya da yeni hiç farketmeksizin bir konut alıp tapu sahibi olmak şeklinde olduğunu düşünüyorum."
"Çimento fiyatları mart ayında yüzde 60 arttı"
Son 1 senede çimento fiyatlarında yüzde 300’e varan yükselişler olduğunun altını çizen hazır beton sektörü temsilcileri, “Mart ayında yüzde 30 zam yapıldı. Şimdi yeniden yüzde 30 daha zam yapılacak. Böylece artış oranı bir ayda yüzde 60’a çıkacak” ifadelerini kullandı.. Bu zamlarla hazır beton şirketlerinin taahhütlerini gerçekleştiremeyeceğine dikkat çeken sektör temsilcilerinden konuyla ilgil şu açıklama geldi:
“Bu durum sözleşmesi bitecek olan müteahhitlik firmalarını da zorluyor. Eskiden sözleşmelerde çimentoyu almaları için müteahhitlere 6 ay süre koyarken, son 1,5 ayda bu süreleri 1 ay ile 2 ay arasına çektik. Artık 10 günde fiyatlar değişiyor. Dolayısıyla mal almadan zam isteyince müteahhit feryat ediyor ve kendince kabahatli arıyor. Bazı beton firmaları da artan fiyatlardan dolayı ifa güçlüğüne düşüyor.”
Konutta KDV indirimiyle 49 bin lira cepte kalacak!
Yabancıya konut satışında yeni rekor geliyor!
Ocak 2022'de rekor kırıldı! Yüzde 77,4'lük fiyat artışı yaşandı!
Maliyet artışları inşaat sektörünü nasıl etkiliyor?