Köylüler 2B arazilerinin taksitlerini ödeyemiyor mu?

2B olarak adlandırılan, orman vasfını yitirmiş arazilerin satışında beklenen olmadı. Büyük kısmı tarlalardan oluşan 600 bin arazinin 816 bin kullanıcısı bulunuyor. 629 bin başvurudan 392 binine satış yapıldı. 25 milyar dolar gelir hedeflenen en son 9,8 milyar liraya revize edilen gelir hesabı da tutmadı. 2 yılda 2,7 milyar TL tahsilat yapılabildi. İlgi gösterilmemesini yüksek bedellere bağlayan Muğla Ortaca’nın Gökbel köyü muhtarı Mehmet Aslanpay, “Köylü inek satarak ilk taksidi ödedi, sonrakiler için çaresiz.” diye tepki gösterdi.

Yaklaşık 80 yıllık mazisi olan 2B meselesi, son kanuni düzenlemeye rağmen bir türlü aşılamadı. Halen hak sahiplerinin yarıya yakını tapusunu alamadı. Özellikle Muğla ve İzmir, mağduriyetlerin yaşandığı bölgelerin başında geliyor. En büyük sıkıntı, rayiç bedellerin yüksek belirlenmesi. Tespit komisyonu, aynı ada üzerinde yan yana iki tarlanın birine 150 bin, diğerine 70 bin lira rayiç bedel çıkarıyor. Muğla’nın büyükşehir olmasıyla birlikte mahalleye dönüşen Ortaca ilçesinin Gökbel köyünde yüksek rayiç bedelleri vatandaşları isyan ettirdi. Muhtar Mehmet Aslanpay, mahallede bulunan zeytinliklerin dağlık alanlar olduğunu ve içerisinde traktörün bile gitmediğini belirterek, “Benim 38 dönüm yerim var. Dönümü 10 bin liradan olsa bile 380 bin lira yapıyor. Bugüne kadar yaptığımız eylemler ve taleplerimize bir cevap alamadık. Mahalle halkı inek, koyun satarak birinci taksiti ödedi, sonraki taksitler için çaresiz.” dedi.

İzmir’de ise 2B ile ilgili en fazla sıkıntı yaşanan yer Gaziemir ilçesindeki Sarnıç. Adnan Menderes Havalimanı’na yakın olması sebebiyle önemli bir konumda yer alan Sarnıç’ta, 286 hektar 2B arazisinde yaklaşık 10 bin hak sahibi bulunuyor. Dört gözle bekledikleri kanun çıktıktan sonra kullandığı arazileri almak için harekete geçen hak sahipleri, büyük bir sürprizle karşılaştı. İstanbullu işadamı İbrahim Cevahir, elindeki zabıt kayıtlarını göstererek Sarnıç’taki araziler üzerinde hak iddia etti. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’ne satış işleminin durdurulması için dava açan Cevahir, son olarak 2 bin 500 kişiyi mahkemeye verdi. Meselenin 10 yıldan bu yana büyüyerek devam ettiğini söyleyen Menderes Mahallesi Muhtarı Şaban Mümin, dört mahallede 10 bin mağdurun bulunduğunu ifade etti. Dört mahallenin de mahkemelik olduğu için rayiç bedellerin açıklanmadığını belirten Mümin, “Güncellemeler devam ediyor. Liste 13 Mayıs 2015’te askıdan indi. Rayiç bedel açıklanarak başvurular başlayacaktı ancak İstanbullu işadamı İbrahim Cevahir, askıdan iner inmez mahkemeye verdi. Tam çözülme aşamasına gelmişti, yine mahkemelik olduk. Devletin Cevahir ile bir anlaşma yaptığını duyduk ama ayrıntısını bilmiyoruz.” şeklinde konuştu.

2B arazileriyle ilgili düzenlemenin aksaklıklarını Zaman, yaptığı haberlerle kamuoyuna yansıttı. 19 Mayıs 2012’deki haberde, vatandaşlar, kullandıkları araziler için belirlenen rayiç bedellerini ödemeye güçlerinin yetmeyeceğini ifade etmişti.

‘DEĞERLİ ARAZİLER BİRİLERİNE PEŞKEŞ ÇEKİLDİ’

Siyasilere göre 2B arazileri, iktidara yakın kişilere peşkeş çekiliyor. CHP  İzmir  Milletvekili Erdal Aksünger, 2B kanununun kişiye özel çıkarıldığını savunarak, normal arazilerle dağın tepesindeki arazilerin birbirine yakın bedelle satışa çıkarıldığını ifade etti. Değerli arazilerin birilerine peşkeş çekildiğini ileri süren Aksünger, “Ballı kaymaklı yerleri birileri aldı. Vatandaşa da kendi geçimini sağladığı, atalarından kalma yerler de çok fahiş fiyatlarla teklif edildi, bundan dolayı alamadı. Sahillerde ve çok değerli yerlerdeki araziler 2B ile talan edildi.” diye konuştu. MHP Muğla Milletvekili Mehmet Erdoğan da mevcut kanunun vatandaşın derdini çözmek değil, AK Parti’nin yağmacılık anlayışına hizmet için çıkarıldığını kaydetti. Erdoğan, şu değerlendirmeyi yaptı: “İztuzu Plajı’na ve arkasındaki koylara yakın bölge, özel bir yer. Vatandaşı kullandığı 2B arazilerinden çıkarıp buraları peşkeş çekecekler. Belirlenen fiyatlar çok yüksek. Buradaki vatandaşların, bu fiyatlarla yerlerini alması mümkün değil.” CHP Muğla Milletvekili Nurettin Demir, sadece Gökbel’de değil, Muğla’nın birçok yerinde haksızlık yapıldığını söyledi.

NERELERDE 2B ARAZİSİ VAR?

Türkiye genelindeki 2B arazileri, toplam 473 bin 419 hektar alanı kaplıyor. En çok Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde bulunuyor. İller bazında 2B alanlarının büyüklüklerine göre ilk sırada Antalya yer alıyor. Bu ilde orman vasfını kaybetmiş araziler, 45 bin 548 hektarlık bir alana yayılıyor. Onu 39 bin 287 hektar ile Mersin, 34 bin 887 hektar ile Balıkesir takip ediyor. Ankara’da 31 bin 706 hektarlık alan kaplayan 2B’ler, İstanbul’da 18 bin 233, İzmir’de 14 bin 772 hektar büyüklüğe ulaşıyor. İstanbul’un 18 ilçesinde 2B arazisi kayda geçirilirken, 2 bin 513 hektarla ilk sırada yer alan Beykoz’u, bin 528 hektar ile Çatalca izliyor. Şile, bin 408 hektar ile üçüncü sırada yer alıyor. Silivri ise bin 344 hektar ile İstanbul’da en çok 2B arazisine sahip dördüncü ilçe.

Zaman