Kripto para yasa tasarısıyla neler değişecek?
Kripto para piyasalarına olan ilginin artmasıyla birlikte, kripto para dolandırıcılıkları da arttı. TBMM'ye gelmesi beklenen kripto para yasa tasarısının bu mağduriyetleri engelleyebileceği belirtiliyor. Peki kripto para dolandırıcılıkları nasıl yapılıyor? Yeni yasa ile neler değişecek?Anadolu Ajansı'ndan İzzet Taşkıran'ın haberine göre; yeni yasa ile kripto paralardaki dolandırılıkların önlenmesi planlanıyor
Kripto para sektöründe karşı karşıya kalınan dolandırıcılık olaylarının hızla arttığını, son dönemde halı çekme (rug pull) başta olmak üzere çeşitli yöntemlerin denendiğini dile getiren uzmanlar, TBMM'ye gelmesi beklenen kripto para yasa tasarısının bu mağduriyetleri engelleyebileceğini dile getiriyor.
Anadolu Ajansı'ndan İzzet Taşkıran'ın haberine göre; yeni yasa ile kripto paralardaki dolandırılıkların önlenmesi planlanıyor.
Peki kripto para dolandırıcılıkları nasıl yapılıyor? Yeni yasa ile neler değişecek? İşte ayrıntılar...
Türkiye kullanıcı sayısında Avrupa'da birinci
Dünyada pazar büyüklüğü 2 trilyon doları geçen krip para sektöründe, 451 borsada 16 bini aşkın kripto para cinsi ile işlem yapılıyor. Kullanıcı sayısı kapsamında Avrupa'da birinci, dünya genelinde de dördüncü sırada olan Türkiye'de, yaklaşık 14 milyon kişi bu borsalarda işlem gerçekleştirdi. Kripto para dolandırıcılığı geçtiğimiz sene yüzde 81 arttı ve 7,7 milyar dolara çıktı. Aynı zamanda halı çekmenin gerçekleşme oranı yüzde 77'ye kadar ulaştı.
"Dolandırıcıların hedefi oluyor"
Global Bilişim Derneği (BİDER) Başkanı Şenol Vatansever, konuyla ilgili gerçekleştirdiği açıklamasında, kripto para konusunda Türkiye'de ciddi pazar büyüklüğünün söz konusu olduğuna dikkat çekti.
Türk borsalarının günlük işlem hacimlerinin 1 milyar dolar seviyesine kadar ulaşabildiğini vurgulayan Vatansever, "Özellikle kripto para tarafı hem Türkiye hem de dünyada ciddi anlamda ilgi çektiği için burası dolandırıcıların hedefi oluyor. Bunlardan en sık bilinenlerinden biri son dönemde gündeme gelen 'rug pull' yani halı çekme dolandırıcılığı. Kripto para geliştiricilerinin, alıcıları çekip paranın değerini yükselttikten sonra alım satım işlemlerini durdurarak elde ettikleri parayla kaçtığı, kripto parayı likitsiz bıraktığı dolandırıcılık yöntemine halı çekme deniyor." diye konuştu.
Fenomen dizinin adıyla dolandırıldılar
Vatansever, en büyük halı çekme dolandırıcılıklarından birinin "Squid Games" adlı kripto parada kaydedildiğini belirtti. Güney Kore yapımı dizinin isminin kullanıldığı projede, tokenların ilk gün 1 sentten işlem görmeye başladığını, yalnızca 72 saat içerisinde 4,42 dolara kadar yükseldiğini vurgulayan Vatansever, "Ardından 1 Kasım Pazartesi günü 3,5 saat içerisinde 38 dolardan 2 bin 861 dolara kadar yükseldi. Ancak bu süreçte yatırımcıların ne para çekebilmelerine ne de satmalarına izin verildi. Ardından 5 dakika içerisinde yüzde 99.99 düşüşle neredeyse sıfıra geldi. Yani en tepedeki seviyeden 100 bin dolar yatırım yapmış birisinin parası 1 doların altına düştü" dedi. Anonim profillerle veya bu projeyle ilgili ekip üyelerinin bile olmadığı web siteleri aracılığıyla halka açık satışlar gerçekleştirildiğini ve buralarda çok ciddi mağduriyetlerin olduğunu belirten Vatansever, şunları kaydetti:
"Tabii burada sektörü yönlendirenler arasında Twitter'da yoğun olmak üzere fenomenler var. Bunların takipçilerinin de beklentisi 'Ben 1 koyayım 50 alayım, 100 katı yapayım' şeklinde olduğu için oldukça riskli projelere tüm varlığıyla yatırım yapıldığında ciddi anlamda sıkıntı yaşanabiliyor. Tamamen gözden çıkarabileceğimiz bir miktarla yani kenarda duran paranızla yatırım yapabilirsiniz."
- "Burada vatandaşların korunması önemli"
Vatansever, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kripto para yasa düzenlemesinin TBMM'ye geleceğine ilişkin açıklaması sonrasında sektörün hareketlendiğini aktardı.
Twitter'da 26 Aralık'ta oluşturulan "Kripto yasa taslağını konuşuyoruz" isimli sohbet odasında AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'a konunun önemini aktardıklarının altını çizen Vatansever, "Bu sadece vergi amaçlı çıkarılmış bir düzenleme değil. Burada vatandaşların korunması önemli. İşte Thodex vakası daha önce yaşanmıştı. Ondan sonra da yaşanan vakalar oldu. Bu yasa, vatandaşların dolandırılmaması, kripto para borsalarının düzenlenmesi, diğer taraftan da özellikle ekonomik anlamda Türkiye'ye yeni fırsatların kapılarının açılmasını sağlayacaktır" dedi.
Elitaş'ın konuya ilişkin kesimleri TBMM'de de dinlediğini belirten Vatansever, "Böylece bu konuda bir inisiyatif başlatıldı. Girişimci İş Adamları Vakfı (GİV) ev sahipliğinde sektördeki paydaşlar bir araya geldi. Sivil toplum kuruluşları ve kripto para borsası temsilcileri, fenomenler, biraz önce bahsettiğim çözümleri sağlayan firmaların temsilcileri, akademisyenler, hukukçularla 4 Ocak'ta Bahariye Mevlevihanesi'nde bulunan genel merkezde bununla ilgili olarak bir istişare toplantısı yapıldı" dedi.
Thodex'in yatırımcı çekme politikası planlıydı
Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Av. Kürşat Ergün ise "İnsanların bu işin teknolojisini çok fazla bilmeden, kimler tarafından bu teknolojinin yönlendirildiğinin de farkında olmadan birçok birikimini hatta bankadan kredi çekmek marifetiyle evini ve arabasını satmak suretiyle bu mecralara yatırdığını, buradan çok hızlı bir biçimde para kazanma umudu taşıdığını görüyoruz." diye konuştu.
Sanal para değerlerinin hızlı düşüşlerden kaynaklı kayıpların çok arttığını dile getiren Ergün, şunları kaydetti:
"Örneğin Thodex, o dönem itibariyle bakıldığında Türkiye'nin en büyük ilk 3 kripto para platformundan bir tanesiydi ve insanların nezdinde güvenilir bir mecra olarak nitelendiriliyordu. Bu olayda özellikle fiş çekmeden önceki son hafta değerlendirildiğinde Ethereum fiyatları açısından bakıldığında ciddi bir ucuzlama oldu. Yani normal piyasa değerlerinin çok altında Ethereum satışı gerçekleşmişti. Bu bir nevi müşteri, yatırımcı çekme politikasıydı ve burada da ciddi anlamda başarı sağladılar. Özellikle son hafta yatırımlarına bakıldığında genel yatırım dağılımından çok daha fazla para girişinin olduğunu görüyoruz. O dönem itibariyle bu bir nevi kaçışa hazırlıktı." Ergün, dünya ve Türkiye'de geliştiricileri çok bilinmeyen bazı tokenlarda hızlı artışlar kaydedildiğini aktardı.
Hızlı artışlarla birlikte belirli plan dahilinde ortadan kalkan projeler olduğunun altını çizen Ergün, "İnsanlar belki 1'e 50, 1'e 100 mantığıyla bu sistemlere dahil oluyorlar. Bu şekilde kazanç elde edeceklerini düşünüyorlar." diye konuştu.
Yasa ile her elini kolunu sallayan platformları kuramayacak
Teknolojik platformların hukuk denetimi altında olmasının zorunlu olduğuna dikkat çeken Ergün, şunları kaydetti:
"Bu yasada işin esası, Thodex gibi olaylar yaşanmasın, bundan sonraki süreçte bu platformların işlem güvenliği sağlansın, kullanıcılar çok rahatlıkla işlemlerini gerçekleştirebilsin düşüncesiyle bir regülasyon yapma zorunluluğuydu. Bakıldığı zaman henüz yasal düzenleme devreye girmediği için bir araç kiralama şirketi kurmak, bir kripto para platformu kurmaktan hukuki ve işlem anlamında çok daha zor. Halbuki bu platformlarda milyonlarca dolarlık işlemler yapılıyor. Banka hacimlerine yaklaşır şekilde işlem hacimleri söz konusu. Dolayısıyla bunların denetim altına alınmasıyla birlikte artık her elini kolunu sallayan, her internet sitesi yapma kabiliyetine sahip kişi kalkıp bu platformları kuramayacak."
Bitcoin Eylül'den beri ilk kez 40 bin doların altına düştü!