Krizde kira yeniden belirlenebilecek
Yeni Borçlar Yasa Tasarısı, ev sahiplerine kriz dönemlerinde, enflasyonunun çok artması ve aldığı kiranın düşük kalması durumlarında artış isteme hakkı veriyor..
* Depozitoya sınırlama: Kiracıların canını yakan astronomik depozitolara dur' denecek. Konut ve çatılı işyerlerinde, mal sahibine verilen depozito miktarı, üç aylık kira bedelini aşamayacak. Güvence bedeli bankaya depo edilecek.
* Krizde kira değişebilecek: Kira kontratının imzalanmasından sonra başlangıçta belirlenen kira bedeli, özellikle kanun gereği sözleşmenin süresinin uzatıldığı durumlarda, ekonomik koşullara bağlı olarak değiştirilebilecek. Böylece kiraya verenin, konut veya iş yerinin durumuna göre uygun bir kira bedeli elde etmesine olanak sağlanacak. Bu madde ekonomik kriz dönemlerinde işletilecek. Ev sahipleri, enflasyonunun çok artması ve aldığı kiranın düşük kalması durumlarında bu maddeyi kullanıp, artış isteyebilecek.
* Ayıp giderilmezse, kiradan kesilecek: Kiracı mal sahibinden kiralanan yerle ilgili ayıbın uygun bir sürede giderilmesini isteyebilecek. Ev sahibi gerekli onarıı yapmazsa kiracı, devreye girecek. Gerekli tamiratları yaptırıp, harcamaları kiradan kesecek. Ayıbın giderilmemesi halinde, kiracı sözleşmeyi feshedebilecek.
* Kira ödemeyene bir ay süre: Kiracı, yerin tesliminden sonra hemen verilmesi gereken kira bedeli, yan gideri ödemezse, mal sahibi yazılı olarak bir süre verecek. Bu süre içinde de ödenmezse mal sahibi, sözleşmeyi feshedecek.
* Temizlik masrafı kiracının: Günlük kullanımdan kaynaklanan temizlik ve bakım masraflarını kiracı ödeyecek. Mal sahibi, konut veya iş yerinde kira sözleşmesinin feshini gerektirmeyen ve kiracıdan katlanması beklenebilecek olan yenilik ve değişiklikler yapabilecek.
* Evi yaptırdın, kirayı artır yok: Kiracılar evi bakımsız bulup, döşeme, dolap, banyoda kendilerini değişiklik yaparsa, uyanık ev sahipleri, "ev bakımlı, kirayı arttır" diyemeyecek. Kiracıların yaptığı tadilatlar sonucu evin değeri arttı diye kiradan artış istenemeyecek.
Dövizli kiralar yenilenebilecek
Tasarıda yapılan değişiklik ile dövizle kontrat imzalayanlar, devalüasyon veya kriz şartlarında "aşırı ödeme güçlüğünü" gerekçe göstererek sözleşmenin yenilenmesini isteyebilecek. Tasarıya göre dövizle kiralamalarda 5 yıl kontratta değişiklik yapılamıyordu.
* Kötü komşu atılacak:
Tasarı komşularını rahatsız eden kiracılar ile ilgili de önemli düzenlemeler içeriyor. Buna göre, kiralık evi özenle kullanmayan, komşularına gerekli saygıyı göstermeyen kişileri ev sahipleri uyaracak. Uyarıya rağmen yüksek sesle müzik dinlemek, gürültü, balkonda mangal yakmak gibi rahatsız edici davranışları sürdürenler evden çıkartılacak.
* Eşe sormadan taşınma yok:
Tasarıda, kadın-erkek eşitliği bakımından önemli bir hüküm de yer aldı.Kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemeyecek. Bu rızanın alınmazsa kiracı hakime gidip karar vermesini isteyebilecek.
Ev sahibinin 'evlatlığım geldi' yalanına 3 yıl kira yasağı
Ev sahipleri 'evlatlığım geldi evden çık' diyebilecek ancak evi başkasına kiraya verirse 3 yıl kira yasağı uygulanacak..
Ev sahiplerinin, kiracıları çıkarmak için kullandığı "Almanya'dan, ... oğlum geldi çık" mazeretinin kapsamı genişletiliyor. Ev sahipleri, üst ve altsoyunun gereksinimlerini gerekçe göstererek ev ya da işyerinin boşaltılmasını isteyebilecek. Mevcut sistemde bir kişi sadece kendisi ve çocuklarını gerekçe göstererek tahliye davası açarken, tasarı yasalaştığında torunlar, baba, dede, evlatlıkları için evin boşaltılmasını isteyebilecek. Bu kişiler dışında 3 yıl başkasına kiraya verilmesi halinde 3 yıllık kira yasağı devam edecek. Uymayanlara 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Sabah