Mahalli idare nedir?
5355 sayılı Mahallî İdare Birlikleri Kanunu ve Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği gibi mevzuatta yasal esasları belirlenen mahalli idare nedir? Mahalli idare birliği nedir? İşte mahalli idare birliği...
Mahalli idare nedir?
Mahalli idare, belediye, il özel idaresi, bunlara bağlı idareler ile mahalli idare birlikleri olarak tanımlanıyor. Belediye, il özel idaresi, bunlara bağlı idareleri tek bir çatı altına toplayan "Mahalli idare" tanımı ile ilgili mevzuatta kanun ve yönetmelikler bulunuyor.
Yasal hükümlere göre mahallî idare birliği ise, birden fazla mahallî idarenin, yürütmekle görevli oldukları hizmetlerden bazılarını birlikte görmek üzere kendi aralarında kurdukları kamu tüzel kişisi olarak tanımlanıyor.
Mahalli idare birliğinin organları
Birliğin organları; birlik meclisi, birlik encümeni ve birlik başkanı olarak sıralanıyor.
Birlik meclisi, birliğin karar organı olup, birlik üyesi mahallî idarelerin meclislerinin kendi üyeleri veya belediye meclis üyeliğine seçilmeyi haiz kişiler arasından, birlik tüzüğünde belirlenen sayıda ve gizli oyla seçecekleri üyelerden oluşuyor.
Ancak dışarıdan seçileceklerin sayısı mahalli idare meclisinden seçileceklerin üçte birini geçemiyor. Asıl üye sayısının yarısı kadar yedek üye seçiliyor.
Birlik encümeni, birlik başkanı ile sayısı yediyi geçmemek üzere birlik tüzüğünde gösterilecek sayıda meclis üyesinden oluşuyor. Ülke düzeyinde kurulan birliklerde bu sayı iki kat olarak uygulanır. Bu üyeler, birlik meclisince, dönem başı toplantısında kendi üyeleri arasından gizli oyla bir yıllığına görev yapmak üzere seçilir. Birlik başkanı, encümeninin de başkanıdır.
Birlik başkanı, birlik idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisi oluyor.
Birlik tüzüğü, birliği kuracak mahallî idarelerin meclislerinde üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla kabul edildikten sonra valinin; birlik birden fazla ildeki mahallî idarelerin katılımı ile kuruluyorsa İçişleri Bakanının onayı ile kesinleşir. Tüzük değişikliğinin nasıl yapılacağı birlik tüzüğünde gösterilir ve onaylanması hakkında tüzüğün onaylanmasına ilişkin usûl uygulanır.
Birlik tüzüğünde aşağıdaki hususların bulunması zorunludur:
a) Birliğin adı ve amacı.
b) Birlik üyesi mahallî idarelerin adları.
c) Birliğin merkezi.
d) Birliğin görev süresi, sona ermesi ve tasfiyesi.
e) Birliğe devredilen görev ve hizmetler.
f) Birlik meclisinin ve birlik encümeninin toplantı dönemleri.
g) Birlik üyesi mahallî idarelerin her birinin birlik meclisinde kaç üye ile temsil edileceği ve seçilen üyelerin görev süresi ve birlik encümeni üye sayısı.
h) Birlik üyelerinin, birliğin kuruluş ve faaliyet giderlerine katılma payları ve bu payların tespit yöntemi.
i) Birliğin gelirleri, giderleri, bütçe ve çalışma programlarına ilişkin hususlar.
j) Birlik üyesi mahallî idarelerin ve bu idarelerin hizmet alanında yaşayanların birlik hizmetlerinden yararlanma usûlleri.
k) Tüzük değişikliğinin nasıl yapılacağı.