Markalı konutların satışı 3 ayda yüzde 55 düştü!
Konut satışlarındaki negatifveriler, gayrimenkul sektöründe kötü günlerin yaklaştığının habercisi olarak gösteriliyor. Piyasa barometresi niteliğindeki markalı konutlardaki satışlar son üç ayda yüzde 55 düşmesi gerilemeyi hızlanarak artıracak...
Konut satışlarındaki negatifveriler, gayrimenkul sektöründe kötü günlerin yaklaştığının habercisi olarak gösteriliyor. Piyasa barometresi niteliğindeki markalı konutlardaki satışların son üç ayda yüzde 55 düşmesi, gerilemenin hızlanarak artacağı şeklinde yorumlanıyor.
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nm (İSMMMO) 'Türkiye'de Konut Piyasası: Risk ve Kazanç Raporu'nagöre gayrimenkul sektörü 2013'te 1 milyon 144 bin konut satışıyla rekora imza attı. Türkiye genelindeki bu satış rakamıyla, konut fiyatlarında ortalama yüzde 13.8 artış kaydedilirken, 2013 sonunda gelişen ve 2014'e sarkan siyasi ve ekonomik kriz havası ise süreci radikal şekilde tersine çevirdi. Rapora göre, son negatif veriler, konuttaki 'saadet zinciri'ni, yıkıcı etkileri yayılabilecek 'patlayan bir balona' dönüştürebilecek sinyaller üretiyor. Markalı konutların son üç ay satışlarında, yüzde 55 düşüşün vurgulandığı çalışmada, özellikle İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şehirlerde satışların daha da azalabileceği ve fiyatlardaki gerilemenin hızlanabileceği belirtiliyor.
Emlak Konut'un satışları % 55. cirosu % 71 geriledi Rapora göre, bünyesinde 70 markalı konutprojesinibanndıran ve sektörün barometresi niteliğindeki Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, geçen yıl şubat ayında 1019 konut satıldığım açıklarken, bu yıl aynı dönemde sadece 350 adet konut satılabildiğini duyurdu. 2013 Aralık ile 2014 Ocak ve Şubat aylarım kapsayan 3 aylık dönemde ise toplam 1.790 konut satışından 662 milyon lira gelir elde edildi. Oysa bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre 3.998 konut satışından 2 milyar 321 milyon lira düzeyindeydi. Üç aylık rakamlara göre adette azalmayüzde 55.2, ciroda ise yüzde 71.4'ü buldu.
TÜİK verileri de kriz riskini doğruluyor. 2014'ün ilk iki ayında satılan konut sayısı 170 bin 236 adet ile Türkiye'de Konut Piyasası: Risk ve Kazanç Raporu'na göre, 2Ö13'teki 1 milyon 144 bin adetlik konut satışının yaklaşık yüzde 40'ı ipotekli yani kredi karşılığı satışlardan oluştu. İpotekli satışlar, bir önceki yıla göre yüzde 69 artış kaydetti. Rapora göre bankalar, hem arzı, hem de talebi kredilendirerek inşaat ve konut sektörünün hızlı ve spekülatif büyümesini sağladı. Bankacılık sektörünün konut satış rekorunun kırıldığı 2013 yılında bireysel konut kredisi ve inşaat sektörüne açılan kredilerin miktarı 195 milyar lirayı buldu. 2004 yılında 8.1 milyar lira düzeyinde olan bu krediler dokuz yılda yaklaşık 20 katına ulaştı. Bireysel konut kredilerinin bankaların toplam kredi portföyleri içindeki payı da yüzde 3.6'dan yüzde 9.1'e çıktı.
Bankaların kredi portföyleri içinde, inşaat sektörüne verilen krediler ise dokuz yılda yüzde 4.7'den 7'ye yükseldi. Raporda, bankaların verdiği bireysel konut ve inşaat sektörü kredilerinde, donuk krediler içinde geri dönmeyen kredi oranlarına da yer verildi ve özellikle inşaat sektöründe bu oranın yüzde 10.7'ye ulaşmasının riskine dikkat çekildi.
• Yüksek kredi faizleri • Döviz kurundaki artış • Stokların eritilememesi • %1 KDV avantajının bitmesi • Pahalı demir ve çimento • Yetersiz yabancı yatırımcı • Siyasi istikrarsızlık çen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.2 gerilerken özellikle üç büyük şehirde düşüş oram yüzde 9'u geçti.
İstanbul'da amortisman süresi 240 kiraya çıktı Raporu değerlendiren İSMMMO Başkam Yahya Arıkan, "Ekonominin lokomotif sektörlerinden inşaat ve konutta yaşanabilecek olumsuz gelişmelere herkes hazır olmalı" dedi. Ankan, "Cari açık baskısının giderek sertleşeceği 2014'te artan maliyetler ve kredi faizleri bu riski besliyor. Dünyada konutların ortalama amortisman süresi 10 yıl, yani 120 kira ile ölçülürken İstanbul'da bir süredir 240 kiranın üzerinde seyrediyor. Bu da özellikle yatırım amacıyla alınan konutlarda kiraların sürdürülebilir olmaktan çıkması riskini taşıyor" diye konuştu.
Dünya Gazetesi