Mehmet Soğancı: Yapı Denetim Yasası yeniden düzenlenmeli!

Soğancı, yazılı olarak yaptığı açıklamada 4708 Sayılı Yapı Denetimi Yasası 'nın ilk çıktığı günden bu yana sorunlu olduğunu belirterek, ilk olarak 19 ilde pilot olarak uygulanan yapı denetiminin, sistemin yanlışlıkları giderilmeden 2011 yılbaşından itibaren 81 ile yaygınlaştırıldığını bildirdi.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından, yasadaki eksikliklerin giderilmesi için bir çalışmanın yürütüldüğü sırada AK Parti milletvekillerinin, yapı denetimine ilişkin değişikliği içeren kanun teklifini TBMM 'ye sunduklarını hatırlatan Soğancı, ancak teklif edilen değişikliklerin de sorunlu olduğunu ileri sürdü.

Soğancı, 1999 Marmara depreminin, merkezi ve yerel idarelerin sorumluluklarını yerine getirmediğini açıkça ortaya koyduğunu ifade ederek, 'Siyasi iktidarların popülist yaklaşımları sonucu çıkarılan imar afları, yer seçiminde yapılan hatalar, kaçak yapılaşmayı meşrulaştıran hatta teşvik eden yaklaşımlar ve kaçak katlara para cezası karşılığı ruhsat veren belediyeler, depremin doğurduğu zararlardan sorumlu olmalarına karşın, bugün ne değişmiştir Değişen tek şey, kamu gücü kullanan idarelerin yapı denetim görevinin yapı denetim kuruluşlarına havale edilmesidir' diye konuştu.

Yapı üretim sürecinin; yer seçiminden planlamaya, yapı tasarımından üretimine, yapı üretiminden kullanım aşamasına kadar kamu otoritelerinin denetiminde işleyen bir süreç olması gerektiğini belirten Soğancı, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

'Ancak denetimi ortadan kaldıran bir biçimde süreç birbirinden koparıldı. Bugün ülkemizde, TOKİ, kamu idareleri, ihaleli yapım işleri ve belediyeler ayrı ayrı sürecin içinde yer almaktadırlar. Her birine ayrı ayrı yasalar uygulanmaktadır. Bu durumda, bütünlüklü ve sağlıklı işleyen bir sistemden söz edebilmek olanaklı değildir. 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Yasa, Marmara depreminden hemen sonra yürürlüğe girmiş ve ilk olarak 19 ilde uygulamaya konulmuştur. Bugün ise sanki başarılı bir uygulama gibi tüm ülke sathında uygulanması aşamasına geçilmiştir. Bu yasa, yürürlüğe girdiğinden bu yana hep tartışılan bir yasa olmuştur. çünkü bir kamusal hizmet olan yapı denetim hizmetinin, ticari firma niteliğindeki yapı denetim kuruluşları aracılığı ile verilmesini temel alan bir yaklaşımın başarıya ulaşması olanaklı değildir. Bu nedenle de yaklaşık 10 yıldan bu yana 19 ilde uygulanan sistem başarısızdır. şžimdi de Yapı Denetimi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi adı altındaki yasa değişikliği TBMM gündemindedir. Bu kanun teklifinin getirdiği tek değişiklik bütün sistemin yükünü ve cezasını yalnızca ücretli çalışması öngörülen mühendis ve mimarlara yıkmaktır.'

Yasada denetçi mühendis ve mimarın alacağı ücret, iş akdi, mesleki sorumluluk sigortası ve mesleki bağımsızlığına ilişkin bir ibarenin bulunmadığını kaydeden Soğancı, işverene karşı güvencesiz bırakılan denetçi mühendis ve mimara verilecek cezanın ise işverene verilecek cezadan daha ağır olduğunu belirtti. Böylece, devletin asli ve sürekli görev alanı olan yapı denetimi alanının, güvenceden yoksun, ücretleri piyasa koşullarına terk edilmiş mühendis ve mimarlara verildiğini ifade eden Soğancı, TBMM 'nin, konunun asli tarafı olan TMMOB 'nin önerilerini değerlendirmesi ve Yapı Denetim Yasası 'nı bilimin ve tekniğin ışığında yeniden düzenlemesi gerektiğini kaydetti. Soğancı, 'Dünya, Japonya depremini tartışırken, yüzde 95 'i deprem bölgesinde bulunan ülkemizin, mevcut yasa teklifinde öngörülen düzenlemelerle olası depremlere hazır olduğunu ya da hazır olacağını ileri sürmenin kocaman bir yalan olduğunu, yaşanacak olası bir depremle bedelini hep birlikte ödeyerek göreceğiz' şeklinde konuştu.

AA