Mete Tapan: Taksim Topçu Kışlası için proje bile yok!

II Nolu İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun Taksim Topçu Kışlasıyla ilgili aldığı karar hakkında çıkan gazete haberleri üzerine, aşağıdaki açıklamayı yapmayı kurul adına görev bilmekteyim.

Taksim Topçu Kışlası'yla ilgili bir rekonstrüksiyon projesi onaylanmamış olup kışlanın ihyasına ilişkin bir kararın varlığı da söz konusu değildir. II Nolu İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun Taksim Topçu Kışlasıyla ilgili aldığı karar hakkında çıkan gazete haberleri üzerine, aşağıdaki açıklamayı yapmayı kurul adına görev bilmekteyim.

Büyükşehir Belediyesinin önerisi üzerine, Taksim Topçu Kışlasının eldeki dokümanlarına dayanarak 1/1000 koruma amaçlı imar planına, kışlanın konturlarının çizilmesi uygun bulunmuştur. Ayrıca yalnız Topçu Kışlası değil, bugün mevcut olmayan ancak rekonstrüksiyonları eldeki dokümanlar açısından gerçekleşme olasılığı olabilecek yapıların da konturları 1/1000 ölçekli plana işlenmesi yine kurul tarafından uygun görülmüştür.

Eski bir kültür varlığının konturlarının koruma amaçlı bir planda yer alması ihya amaçlı olsa da, muhakkak ihya edileceği anlamına gelmez. Bu yapıların ayrı bir kararla tesciline de gereksinim yok, çünkü 2863 sayılı yasa gereği 1900 evveli inşa edilmiş tüm yapılar kültür varlığı olarak kabul edilir. Konuyla ilgili haberlerden birinde (Varolmayanın Tescili adlı makale, Radikal 24 Temmuz 2011) rekonstrüksiyonların dünyada 1930lardan beri tarihi eser olarak tescil edilmedikleri dile getirilmekte. Rekonstrüksiyon, II Nolu kurulun keşfi değil. 2863 sayılı yasada rekonstrüksiyonun ne olduğu, nasıl yapılması gerektiği, ayrıntılı biçimde açıklanmıştır. Bu konuda en önemli unsur, yapının orijinal malzeme ve teknikle yeniden inşası, inşaat yerinin aynen muhafaza edilmesi ve plan şemasına uyulması gibi koşulların yerine getirilmesidir.

1930lardan beri dünyada böyle yapılmaktadır veya rekonstrüksiyon yapılar tescil edilmemektedir söylemi, maalesef bugünkü dünyada pek de geçerli ve anlamlı değil. Ayrıca her şeyin dünyada doğru yapılıp yapılmadığını da bilimsel çalışmalarımıza, ülkemizin koşullarına, yasalarımıza göre değerlendirirsek daha doğru olur. Taksim Kışlasıyla ilgili son karar, ancak kurulun önüne yasamıza ve koruma ilke kararlarımıza uygun bir rekonstrüksiyon projesi geldikten sonra verilecek. Kurulumuzun 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planına Topçu Kışlasının konturlarının işlenmesiyle ilgili kararının, Radikal gazetesinde ifade edildiği gibi, Var olan ideoloji için uygundur değerlendirilmesi de kanımca ne nesnel ne de bilimseldir. Kurulumuz sürekli olarak kararlarında bilimsel olmayı amaçlamış ve bir ideolojinin gölgesinde herhangi bir karar almamıştır. Özetle, bugüne dek Taksim Topçu Kışlasıyla ilgili bir rekonstrüksiyon projesinin kurulumuzca onaylandığı veya kışlanın ihyasına ilişkin bir kararın varlığı söz konusu değildir.

(PROF. DR. METE TAPAN: İst.II.Nolu KTVK Kurulu Başkanı)

PROF. DR. METE TAPAN/Radikal