Mimarideki ilk basın binasıydı! Geçtiğimiz günlerde yıkılan Topkapıda'ki Tercüman binasının hikayesi!

150 yıl boyunca Türk basın tarihinin kalbinin attığı Babıali’den taşınan ilk basın kuruluşunun Tercüman Gazetesi olduğunu dile getiren Gazeteci Belma Aksun, geçtiğimiz günlerde yıkılan bu binanın hikayesini anlattı.

MİMARİDEKİ İLK BASIN BİNASI!

Yenişafak Gazetesi'nde yer alan habere göre; 1970’li yıllardan itibaren ilk önce gazeteler, ardından da dergiler ve yayınevleri tek tek Babıali’yi terk etmeye başlamış.  Bu değişimin ilk fişeğini atan ise Tercüman gazetesi olarak bilinir.

Aksun o yıllarda sahibi olan Kemal Ilıcak’ın Topkapı-Cevizlibağ bölgesinde yaptırdığı bina aynı zamanda Türk basınının mimari olarak da ilk gazete binası olarak kayda geçtiğini belirtti.

1974 yılında kapılarını açan Tercüman Gazetesi’nin bu binası daha sonraki yıllarda el değiştirmiş ve geçtiğimiz ay bina son sahipleri tarafından yıktırılmıştı.

TERCÜMAN GAZETESİ'NİN ESKİ YERİ BEŞİKTAŞ'TAYDI!

Ailesiyle birlikte Beşiktaş’ta bugünkü Deniz Müzesi’nin olduğu sahil bölgesinde bir apartmanda yaşadıklarını söyleyen Aksun, o yıllarda Tercüman Gazetesi’nin de Beşiktaş’ta hemen evlerinin yanlarındaki binalardan birinde olduğunu hatırlıyor ve şunları söylüyor: “İlk taşındığımız ev Beşiktaş’daydı.

Bankaya vapurla gider gelirdim. İtalyancamı geliştirmek için de iş çıkışı Üsküdar’da oturan İtalya’da okumuş bir arkadaşımla birlikte Üsküdar vapuruna biner yolda onunla İtalyanca konuşur, Üsküdar’dan tekrar Beşiktaş vapuruna biner eve gelirdim. Ancak Menderes o yıllarda (1956) imar hamlesi başlatmıştı. Bizim apartmanla birlikte sahil kenarındaki bütün apartmanlar yıkıldı. Tercüman gazetesi de oradan taşındı. 

Aysun 1969 yılında Tercüman’ın Cağaloğlu’ndaki binasında işe başladığını söyleyerek ilk gazetecilik deneyiminin bu şekilde başladığından bahsetti. 

EKONOMİ, SANAT SERVİSİ GİBİ SERVİSLERİ YOKTU!

Aksun  “O yıllarda gazetelerde yazı işleri, istihbarat, spor, magazin servisleri vardı ama söz gelimi dış haberler, ekonomi, sanat servisi vb. ayrı servisler yoktu.

Mesela Prof. Şükrü Baban’ın her gün dış politika yorumu yaptığı bir köşesi vardı ve dış haberler elbette gazetede yer alırdı ama özel bir dış haberler sayfası yoktu.'' dedi. 

OKURLARINA ANSİKLOPEDİ VERİYORDU

Belma Aksun, o yıllarda gazetelerin okurlarına ansiklopedi verdiğini kendisinin de yine bir Kadın Ansiklopedisi’nin çevirisini yaptığını söylüyor.

EMİNÖNÜ'NDEN TOPKAPI'YA TAŞINDI!

Tercüman Gazetesi’nin 1974 yılında Topkapı’ya taşınması ile ilgili de Aksun: “Eminönü tarafından Topkapı’ya taşınan ilk bina Vakko’nundu.

Hatta Vakko’nun binasının açılışına gitmiştik ve burada patronumuz Kemal Ilıcak sohbet sırasında ‘Ben de burada bir arsa aldım gazete binası yaptıracağım ve buraya taşınacak gazete’ dediğinde doğrusu biz çalışanlar  pek inanmamıştık.

Çünkü etrafta Vakko’nun dışında başka bina neredeyse yoktu. Buraya kim gelir gider diye düşünmüştük. Ama birkaç yıl sonra gerçekten Topkapı’ya taşındık.” şeklinde ifade etti. 

BİNA TERCÜMANIN 'T'Sİ ŞEKLİNDE YAPILDI!

Belma Aksun “İlk kez duyuyorum” diyerek Tanpınar’ın bir romanından ilhamla binanın yapıldığı iddiasını pek sahici bulmasa da binanın döneminin yapılarından çok farklı bir formda inşa edildiğini onaylıyor ve şunları dile getiriyor: “O yıllarda bina için söylenenlerden birisi Ilıcak’ın binayı Tercüman’ın T’si şeklinde yaptırdığıydı.

Binanın ilk katında matbaa tesisi vardı. Daha sonra bu katta büyük bir arşiv de kuruldu.  Üst katta yazı işleri vardı. İstihbarat, spor, muhasebe ikinci kattaydı. Üçüncü katı patron katı diye hatırlıyorum, yayın yönetmeni odası da buradaydı. Dördüncü katta avukat odası vardı.

DÖNEMİN EN BÜYÜK GAZETE BİNASI!

Dönemin en büyük gazete binası olan Gazetenin binasının geometrik bir yapıyda olduğunu söylewyen Aksun '' Yine bu binaya taşınınca ilk kez açık ofise geçtik ve yazarların artık odaları yoktu asma kat gibi bir kat vardı oraya yazarların masası konuldu ve yazarlar orada yazılarını yazmaya başladı.'' dedi. 

TÜRK BASIN TARİHİNDE BİR İLK!

Aksun, Cağaloğlu’nda üç ayrı binada çalışmalarını sürdüren gazetenin Topkapı’daki binasına taşındıklarında gazetecilik anlamında da pek çok “ilk”e imza atıldığını söylüyor: “Babıali dediğimizde hepimizin aklına gazete, dergi ve yayınevlerinin adresi olarak Cağaloğlu bölgesi gelir ancak buradaki hanlar, iş merkezleri, dükkanlar gazeteler, dergiler tarafından kullanılsa da ilk kez bir bina gazete binası olarak Topkapı’da inşa edilmişti

. Yine Cağaloğlu’nda odalarda çalışırken ilk kez açık ofise geçmiştik. Topkapı’daki Tercüman Gazetesi binası hem mimari hem de çalışma ortamı olarak Türk basın tarihinde bir ilktir.” ifadelerini kullandı.