Miras vergisi nasıl hesaplanır?

Vefat eden kişilerin mirasçılarına bıraktıkları mal ve mülkten belli oranlarda vergi alınıyor. Gelir İdaresi konuyla ilgili kapsamlı bir rehber hazırladı. Rehberde vergiye tabi her şey de sıralandı. Buna göre tablo, madalya, kılıç gibi aile yadigarı olan eşyalar vergiden muaf olıyor...

Kişilerin vefatıyla birlikte mirasçılarına kalan taşınır ve taşınmaz mallar vergiye konu oluyor. Milliyet'ten Mithat Yurdakul'un haberine göre, yurtiçi ve yurtdışındaki mallar ile hayattayken yapılan bağışlar da vergiye konu ediliyor.

Gelir İdaresi Başkanlığı, hazırladığı rehberle mirasçıların vergilendirilmesine de açıklık getirdi. Hazırlanan rehbere göre, bir kişinin ölümü, kayıp kişinin ölümüne karar verilmesi (gaiplik) ya da  bir kişiye hayatta iken yapılan bağışlamalar, vergiye konu ediliyor. Her mirasçıya düşen miras payı da belirlendikten sonra istisnalar düşülüyor, kalan tutarın vergisi yüzde yüzde 1 ile 10 arasındaki tarifeye göre hesaplanıyor.

Nasıl hesaplanır?

Miras kalan dolar ve euro gibi döviz türünden parada da resmi rayiç üzerinden beyanda bulunuluyor, borsa rayici yoksa tutar Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca tespit olunacak kura göre beyan ediliyor. Veraset ve intikal vergisi, tahakkukundan itibaren üç senede  ve her sene mayıs ve kasımda olmak üzere toplam altı eşit taksitte, ödeniyor. Örneğin, ölüm 1 Şubat 2020 tarihinde gerçekleşmiş ve mükellef Nisanda beyanda bulunmuşsa, ödemeleri mayıs ve kasımda oluyor. Mükellefin mayısta beyanda bulunması durumunda taksitler kasım da başlıyor.

Paşa dedenin kılıcı

Veraset ve intikal vergisinde bazı istisnalar da mevcut. Bu kapsamda miras bırakılan ev eşyası, kişisel ve aile hatırası olarak korunan tablo, kılıç, madalya gibi eşyalardan da vergi alınmıyor. Dul ve yetimlere bağlanan aylıklar ve emekli ikramiyeleri, dul ve yetimlere verilen evlenme ikramiyeleri, hizmet sürelerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine yapılan toplu ödemeler de hak sahiplerine intikali halinde veraset vergisinden de muaf tutuluyor.

Yüzgörümlüğü gibi hediyeler, Cumhurbaşkanı'nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için ya da kurulduktan sonra tahsis olunan mallar istisna kapsamında. Verasetle intikal eden malların, evlatlıklar da dahil olmak üzere çocuklar ve eşten her birine düşen miras paylarının 2020 için 306 bin 603 lirası, eşin yalnız başına mirasçı olması durumunda ise kendisine isabet eden miras payının 613 bin 582 TL’si istisna ediliyor.

Milli Piyango’da kesinti yok

Şans oyunları ile gerçek ya da tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde yüzde 20 veraset ve intikal vergisi uygulanıyor. Fakat Milli Piyango şans oyunlarına ait ikramiyeler hiçbir vergi, resim ve harca tabi olmadığından, herhangi bir kesinti yapılmıyor. Bu kapsamda Milli Miyango, Sayısal Loto, Şans Topu vb. oyunlarda talihlilerin eline geçen ikramiye kesintisiz şekilde geçiyor.

350 bin lira mirasa 433 lira vergi

2020 yılında vefat eden bir kişiden mirasçısı bulunan iki çocuğuna 700 bin TL üzerinden miras kaldığında, her çocuk için 306 bin 603 TL’lik istisna düşüldüğünde her birisinin matrahı 43 bin 397 lira olarak hesaplanıyor. Buna göre, kendisine 350 bin TL intikal eden her çocuk, 43 bin 397 liranın yüzde 1’i kadar, yeni 433.97 TL vergi ödemekle yükümlü tutuluyor. Her bir mirasçı çocuk, 3 senede her sene mayıs ve kasımda olmak üzere altı eşit taksitte 72.32 TL vergi ödüyor.

Bağışlanan paranın vergisi daha fazla

Hayattaki bir kişi ise iki çocuğuna 400 biner lirayı bağışla aktardığında, istisna tutarı 7 bin 60 lira olarak hesaplanıyor, matrah 392 bin 940 lira olarak alınıyor. Yüzde 10 ve 15 oranları ile yapılan iki ayrı hesaplamayla her iki çocuğun ödeyeceği vergi 20 bin 720 lira şeklinde elirleniyor ve 3 bin 453 liralık  taksitler halinde ödenebiliyor.

Miras ve intikal vergisindeki muafiyetler neler?