Mithat Yenigün: Denetim firması, ücreti müteahhitten almasın!

İzmir'de meydana gelen depremin yankıları devam ederken birçok kişi yıkımların nedenleri için sorumlu arıyor. Akşam'dan Şenay Büyükköşdere'nin haberine göre; aralarında müteahhitlerin de olduğu 9 kişi gözaltına alındı. Ayrıca bu kişilerle beraber tüm sektör de mercek altına alındı. Depremle birlikte ülkemizdeki kötü yapı stokuyla bir kez daha gün yüzüne çıktı. Peki, sektör oyuncuları bu konuda nasıl çalışıyor, bundan sonra atılması gereken adımlar neler? Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 

İşte Mithat Yenigün'ün o röportajı...

1.Deprem kötü yapı stokumuzu bir kez daha hatırlattı. Sektör bu konuda nasıl muhakeme yapıyor? 

Ülkemizin deprem bölgesi olduğunu biliyoruz. Ancak depremle yaşamak mümkün. Her şeyden önce bina yapacağımız yeri doğru tespit etmemiz lazım. Belediyelerin doğru seçimler yapması, müteahhitlerin de projenin hakkını vermesi gerekiyor. Ben kendi şantiyemde arkadaşlarıma ‘betona çocuğunuz gibi bakın’ diyorum.

2. Depremde yan yana 2 binadan biri yıkıldı diğeri yıkılmadı. Nasıl oluyor bu? 

Projeye başlarken, evvela projeci zemine bakacak, ona göre proje hazırlayacak. Sonra müteahhit doğru malzemeleri doğru şekilde uygulayacak. Denetim firması da uygulamayı doğru denetleyecek. Bir suçlu aranıyorsa, sıralama bu şekildedir. Bayraklı, çürük ve alüvyon bir zemin. Demek ki sağlam kalan binaların müteahhitleri, ana kayaya ulaşmışlar, kazıklar çakmışlar. Binayı onun üzerine oturtmuşlar.

3.Denetleme söz konusuyken nasıl böyle vahim hatalar yapılabilir? 

Şu anda yapı denetim firmaları, ücretlerini müteahhitten alıyor. Kimseyi suçlamak istemem ama böyle olunca bazı zafiyetler oluşabilir. Bunun değişmesi gerek. Eğer beton döküldüğü zaman yapı denetim firmasının sorumlusunun 24 saat orada olması gerekiyorsa, olacak. Yapı denetim firmasının parayı müteahhitten almadığı bir sistem kurulmalı. Para yine para müteahhitin cebinden çıksın ama ayrı bir fon oluşturulsun. Oraya aktarılsın. Denetim için verilecek ücret de denetçinin bunu doğru yapmasını sağlayacak bir rakam olmalı. 100 liralık denetimi 40 liraya yaptırırsanız, o kişi de yevmiyesini çıkarmak için ekibi azaltır, şantiyeye uğramaz.

4.Müteahhit sayısı açısından da Avrupa’yla kıyaslamalar yapılıyor... 

Türkiye’de 450 bin müteahhit olduğu iddia ediliyor. Onlarla kıyaslandığında bizdeki müteahhit sayısının fazla olması doğal. Biz büyüyen bir ülkeyiz. Ama illa bu 450 bin müteahhitin tamamının yaşaması gerekmiyor. Bizim TMB olarak sadece 120 üyemiz var. Bu demek değil ki biz bir seçkinler kulübüyüz. Ama herkes de müteahhit olamaz. Bilgi, deneyim, sermaye gerek. Onların işlerini elinden alalım demiyorum. Fakat işi doğru mu yapıyor bakmak lazım. 

5.Kentsel dönüşümün hızlanması için ne gibi adımlar atılmalı? 

Türkiye’de 20 milyon konut var. Bunların 7 milyonu depreme dayanıklı değil. İşlem görmesi gereken en çok bina da İstanbul’da. Son yıllarda büyüme trendimize uygun olarak depreme hazırlığımızı yapamadık. Mesela bence Bağdat Caddesi’nde dönüşümün başlaması yanlıştı.  İzmir  depreminden sonra bütün partilerin oy birliğiyle bir deprem araştırma komisyonu kurulmasına karar verildi. Bu komisyonda dönüşüm de gündeme gelecektir. Biz isteriz ki Türkiye’deki işlerin yüzde 70’ini yurtdışı işlerin yüzde 90’ını yapan firmaları barındıran bir kuruluş olarak biz de bu komisyonda görev alalım. 

‘LÜKS ARABALAR VE GECE KULÜBÜ’ İMAJI İSTEMİYORUZ 

6.Türkiye’de depremlerle birlikte daha da perçinlenen bir ‘rantçı müteahhit’ algısı var. Bu sizi rahatsız ediyor mu? 

Biz bu algıdan bu imajdan çok şikayetçiyiz. Ama maalesef o binaları yapanların da adı müteahhit, bizim de.. Yurtdışına gittiğimizde ‘bizim kataloğumuz bu’. Bunun dışında ‘size gelenlerin incelenmesini talep ediyoruz’ diyoruz. Türkiye’yi doğru temsil eder mi, emin değiliz diye. Müteahhitlik çok kârlı bir iş olarak varsayılıyor. Bir de Türkiye’de göz önünde olan bazı müteahhitler en lüks arabaya binip, gece kulüplerinde boy gösteriyor. Bunlar da bizim için kötü imaj. 

7.Pandemi Türk müteahhitlerin yurtdışı faaliyetlerini nasıl etkiledi? 

Pandemi kimsenin tahmin edemediği bir seyir takip ediyor. Ulaşım sorunu olduğu için de özellikle dış pazarlarda sorun yaşamaya başladık. Afrika, Körfez ülkeleri gibi bölgelerde yüz yüze görüşmek çok önemli. Ama bir yandan da uçuş yok. Bu yıl için yurtdışında 20 milyar dolarlık sözleşme imzalarız diye hedef koymuştuk. Bugün itibarıyla maalesef 9.5 milyar dolarlık sözleşmemiz var. Önümüzdeki için de fazla iyimser olamıyoruz. Ben aşının çıkışının 2021’in ortasını bulacağını düşünüyorum.

8.Suudi Arabistan’la olan gerilim Körfez’deki işleri etkiledi. Fransa konusu da Avrupa’yı etkiler mi? 

Suudi Arabistan’da normalde yılda 2-3 milyar dolarlık sözleşme imzalıyoruz. Bu sene bu rakam sıfır oldu. Körfezde duygusallık alınan ticari kararları etkiliyor. Ama Avrupa’da ticari kararlar duygularla alınmaz.

Mithat Yenigün: Deprem yarınlarımıza uzanan ciddi bir tehdit!