Mücella Yapıcı: UNESCO Sur için harekete geçmeli!
Sur’u yerinde inceleyen Mimarlar Odası ÇED Danışma Kurulu Sekreteri Mücella Yapıcı, hazırladıkları raporu UNESCO’ya sunacaklarını belirterek, UNESCO’nun Sur için bir an önce harekete geçmesi gerektiğinin altını çizdi.
Diyarbakır’ın Sur İlçesi’ni yerinde takip eden kent hakları savunucusu Mimarlar Odası Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Danışma Kurulu Sekreteri Mücella Yapıcı, “acele kamulaştırma” kararlarını eleştirerek, çatışmaların kent planlamasında yeni bir yöntem olarak kullanılmasının çok tehlikeli olduğunu belirtti. 17 Nisan’da incelemelerde bulunmak üzere kent hakları savunucusu avukatlarla birlikte Diyarbakır’a geldiklerini ve orada bir dizi görüşmeler yaptıklarını hatırlatan Yapıcı, Sur’un yasaklı mahallelerine gidemediklerini ancak kısmen inceleme fırsatı bulduklarını söyledi. Sur’un adeta bir inşaat şantiyesine döndüğünü belirten Yapıcı, molozların taşındığına tanık olduklarını dile getirdi. “Türkiye’nin farklı kentlerine ait plakalardan onlarca kamyonun moloz taşıdığını gördük” diyen Yapıcı, bu durumun da halkı oldukça tedirgin ettiğini söyledi.
“ÇANTACILAR HALKI TEHDİT ETMEYE BAŞLAMIŞ”
Çatışma seslerinin geçmiş dönemlere oranla azalmış olduğunu belirten Yapıcı, Diyarbakır’ın “kalbi, ruhu, yüreği” olarak tanımladığı Sur’un bu hale getirilmesinin tüm kent hakları savunucularının gündeminde olduğunu kaydetti. Diyarbakır Mimarlar Odası’nda, Sur’un mahalle muhtarları ile bir araya gelme fırsatı yakaladıklarını söyleyen Yapıcı, 3 mahalle hariç bütün mahallelerin muhtarlarının toplantıya katıldığını ifade etti. Muhtarlardan bilgi aldıklarını ve “acele kamulaştırma” kararına yönelik ne yapılabileceği konusunda bilgi paylaşımında bulunduklarını dile getiren Yapıcı, “Çantacı denilen inşaat yetkilileri mahallere giderek, halka, ‘Mülkiyetinizi kaybedersiniz bize satın’ diyerek tehdit ettiğini anlattılar. Mülk sahipleri olsun, kiracılar olsun, hepsi çok tedirgin. Çünkü hem kendilerinin geçmiş dönemde yaşadıkları tecrübeler var hem de İstanbul’da kentsel dönüşüm adı altında insanlara neler yaptıklarını biliyorlar” dedi.
“SUR HALKI SUR DIŞINDA YAŞAYAMAZ”
Sur halkının Diyarbakır’ın farklı bir yerinde yapılacak TOKİ evlerinde yaşayamayacağını belirten Yapıcı, bunun maddi ve manevi olarak çok zor olduğunu vurguladı. Sur halkının geçimini Hevsel Bahçeleri’nden sağladığına dikkat çeken Yapıcı, Sur halkının bir an önce “acele kamulaştırma” kararına itiraz etmesi gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca Sur’a yakın yerleşim alanlarda da kiraların biranda yükseldiğini söyleyen Yapıcı, kültürel yıkımların heyetler tarafından tespit edilmesinin ardından halkın yeniden Sur’a yerleştirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
“UNESCO HAREKETE GEÇMELİ”
Hükümetin “Sur’u Toledo yapacağız” söyleminin gerçek dışı olduğunu ileri süren Yapıcı, bölgenin tarihi ve turistik öneminin yıkımlar nedeniyle azaldığını belirtti. Sur’da halkın kültürünün ve tarihinin yıkıldığını söyleyen Yapıcı, bunun da soykırımın başka bir çeşidi olduğunu savundu. UNESCO’nun Sur için bir an önce harekete geçmesi gerektiğini belirten Yapıcı, kendilerinin de hazırladıkları raporları önümüzdeki dönemlerde UNESCO’ya ileteceklerini söyledi. Çatışmanın kentleri yeniden yıkma ve inşa etme aracı haline getirilmesinin çok sorunlu bir yaklaşım ve tehlikeli olduğunu belirten Yapıcı, son olarak şunları söyledi:“Eğer çatışma ve savaş bahanesi ile kentlerin yıkımı ve yerine yeni inşaat sahaların oluşturulmasına göz yumulursa bu çatışmaların kent planlamasının aracı olarak farklı yerlerde de kullanılabilmesinin yolunu açar. Bu da çok tehlikelidir.”
Yenigün