Murat Balamir BM Sasakawa Ödülleri'nde jüri üyeliğine seçildi!

Türkiye'yi yönetenler 'şehirciliği yok sayan' oy toplama amaçlı 'çılgın seçim projeleri'ni açıklarken Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 'şehirciliğe saygılı kentleşme' için verilen 'Sasakawa Ödülleri' de sonuçlanmıştı....

1987'den beri iki yılda bir verilen ödülün amacı, 'afet tahribatlarım önleme'ye yönelik bilimsel ve kurumsal çabalan özendirmek... Bu nedenle 'risk azaltma oscarları' olarak da anılan ödülün 2011 sonuçlan, BM Afetleri Azaltmş Uluslararası Stratejisi (UNISDR) tarafından 3 Mayıs'ta açıklandı.

Bizim için hüzünlü olan, deprem ve seller ülkesi olmamıza rağmen 'hiçbir kentimiz'in ödül almaması olsa bile, gurur verici olan seçici kurulda bir Türk'ün de yer almasıydı.

ODTÜ Öğretim üyesi ve şžehir Plancılan Odamızın (şžPO) Afet Komisyonu Üyesi mimar Prof. Dr. Murat Balamir'in de bulunduğu 4 kişilik BM Sasakawa Jürisi, 50 bin dolarlık ödülü 'risk azaltma çabalarında başarıh olan kent yönetimleri'ne verirken aralann-da ne yazık ki bizimkiler yoktu... Balamir, BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisi tarafından geçen şubat ayında 5 yıllık süreyle bu göreve atanmıştı...

Dirençli Kentler
Ödülün gerekçesi olan ve UNISDR'ın 2010-11 yıllarında yürüttüğü 'Dirençli Kentler Kampanyasının hedefleri şöyle özetleniyor: 'Ortaya çıkması muhtemel doğal afet za-rarlarının yanı sıra, 'yanlış kararlar, ihmaller' ve kazalar gibi 'insan tarafından yaratı-lan riskler'i de önceden tanımlayarak, olası felaketlere karşı gerekli direnci göstererek, zararları en aza indirecek planlama yaklaşımına sahip kent yönetimlerinin yanı sıra, toplumun her kesiminin duyarlılığıyla oluşturulan 'katılımcı planlama anlayışı' ile yönetilen kentler...'

Dünyadan 635 kentin katıldığı bu kampanyada Türkiye'den de İstanbul, Yalova ve Antalya da vardı... ödül adına 32 kent baş ¬vurmuş; 25'i değerlendirmeye uygun görülmüştü. Sonunda San Francisco (Filipinler), Santa Fe (Arjantin) ve Kuzey Vancouver (Kanada) kentlerinin Sasakavva ödüllerini aldıklan 8-13 Mayıs günlerinde Cenevre'de, Küresel Platform kapsamında yapılan törende açıklandı.

Katılımcı Planlama
Ödüle layık görülen kentlerin ortak özellikleri 'katılımcı planlama'ya verdikleri önem ve 'planlı kentleşmeye bağhlık'lanydı. çağdaş ve demokratik 'şehirciliğe saygı'ya yönelik bu 'kutsama' medyamızda kısa haber olarak bile yeralmazken şžPO Genel Sekreteri Dr. Ümit Özcan 18 Mayıs'taki açıklamasında şunlan vurguluyordu:

Prof. Dr. Murat Balamir'in, söz konusu uluslararası başarısından dolayı haklı bir gurur duysak da depremi bekleyen çok sayıda kentimizin ve yöneticilerimizin 'çılgın proje'ler peşinde zaman kaybetmelerinden de aym derecede üzüntü duymaktayız.

Dünyanın tüm şehircilik ve mimarlık kurumlan, afet risklerine karşı 'dirençli kent' olabilmenin önkoşulunu 'planlamaya bağlılık' ve 'plan dışı müdahalelerin önlenmesi' olarak görüyor... yani, seçim öncesinde Başbakan tarafından öngörülenler gibi kentlere 'plan dışı siyasi müdahale' anlayışının terk edilmesi amaçlanıyor.

Planlamadaki karar süreçlerinin ise yine bizdeki gibi gizli kapaklı ya da sadece yerel ve merkezi yöneticilerin isteklerine bağlı olarak değil; ilgili tüm akademik ve sivil kesimlerin katılımıyla gerçekleşmesi bu önkoşulun başlıca kuralı... Nitekim Türkiye aynı kuralı hemen hiç önemsemediğinden, İstanbul, Antalya ve Yalova belediyelerimiz 'Dirençli Kentler' çalışmalarına katılsalar bile ödül almalan zaten mümkün görünmüyordu...

Bu konuda Dr. Ümit Özcan açıklamasında haklı olarak diyor ki; 'BM nezdinde uzmanlığı tescilli bir Türk şžehir Plancısının jüri üyeliği için uygun görülmüş olması, ülkemizde planlama konusunda var olan birikimin somut göstergelerindendir. Var olan bu birikimi, rant kaygılarıyla kamu yararını hiçe sayarak yönetilen kentlerimizi, toplumun yaşam standartlarını ve güvenliğini ön plana alan 'dirençli kentler' oluşturmak yolunda kullanılacağı günlerin yakın olması dileğimizi bir kez daha kamuoyu ile paylaşıyoruz.'

Ne dersiniz şžu kamuoyu önderlerimiz plansız ve mantıksız çılgın projeleri göklere çıkanrken hiç değilse şu yeni dönemde şžehir Plancılan Odamızın bu dileğine kulak aşılabilecekler mi

Murat Balamir'e uluslararası görevinde basanlar diliyor, ödül alan kentlerin sakinlerini de ödül gerekçelerine yakışan yöneticiler seç-tikleri için kutluyoruz. Dansı başımıza...

Cumhuriyet/Oktay Ekinci