Mütteahhitler için 'sertifika' sistemi getiriliyor

Kamu İhale Kurumu, iş deneyim belgelerinde sahteciliği önlemek ve çok sayıda belge gerektiren ihale
sürecini kolaylaştırmak amacıyla müteahhitler için "karne sistemine" benzer bir model üzerinde çalışıyor.

"Müteahhitlik karnesi"nin bazı kesimlerce alınır-satılır hale gelmesi nedeniyle uygulamadan 2003 yılında Kamu İhale Kanunun yürürlüğe girmesiyle vazgeçilmişti. Karne sistemi zorunlu olmaktan çıkarılmış, iş bitirme, denetleme ve yönetme belgeleri gündeme getirilmişti. Bu belgelerin düzenlenmesinde görülen usulsüzlükler ve ihale sürecinde çok fazla belge istenmesinin yarattığı sıkıntı, Kurumu yeni bir çözüm arayışına itti. Kurum, şimdi "müteahhitlik karnesine" benzeyen ancak karne sisteminin olumsuzluklarını bertaraf edebilecek bir
sertifikasyon sistemi üzerinde çalışıyor.

Konuya ilişkin A.A muhabirinin sorularını yanıtlayan Kamu İhale Kurum Başkanı Hasan Gül, bir yasal düzenlemeyle "müteahhitlerin yeterliliğine ilişkin sertifikasyon sistemi kurma yetkisinin" Kamu İhale Kurumuna verildiğini ifade etti. Yasada çok açık olmayan, genel bir ifade bulunduğunu kaydeden Gül, sistemin nasıl çalışacağına ilişin daha ayrıntılı bir çalışma yürüttüklerini söyledi.

Hasan Gül bir soru üzerine, Kamu İhale Yasasında konuya ilişkin bir düzenleme öngördüklerini belirterek, şöyle konuştu:

"Sistemin asli unsurlarının kanunda yer alması gerekiyor. Temel olarak yapılacak şey şu; eski karne sistemine biraz benziyor. Karne sisteminin mahsuru neydi? Artık alınır satılır bir hale gelmişti, kişi kendi tecrübesini başkasına satma gibi bir konuma gelmişti. Burada bizim yapacağımız işin mantığı şu; müteahhitlerin iş deneyimi, mali durumu, personel durumu, araç-gereç durumu, işlerdeki performansı gibi unsurları dikkate alarak her müteahhide hangi tür ve tutarda ihalelere katılabileceğine dair bir sertifika vermek."

Sertifikanın, A1, A2, A3 ya da A, B, C, D gibi sıralanabileceğini ifade eden Gül, en üst grubu simgeleyen A1 veya A grubunun büyük çapta ihalelere girebileceğini belirtti. Gül, "B gurubu olan, A grubunun katılacağı seviyeden daha düşük seviyede işlere katılabilecek. C grubu, B'den biraz daha düşük. D grubu en düşük sertifika seviyesine sahip müteahhitler olacak ve onlar en düşük çapta işlere katılabilecek" şeklinde konuştu.

-"HERKES HER İŞİ YAPAMAYACAK, SİSTEM SAĞLIKLI İŞLEYECEK"-
İhalelerde geçmişte yapılan işler hakkında iş deneyim belgesi, teçhizata, personele ilişkin belgeler, banka referans mektubu gibi çok sayıda belge istediklerine işaret eden Gül, öngörülen sertifika sistemiyle bu kadar belgeye gerek kalmayacağını anlattı. Gül, "sertifikayı verirken tüm bilgileri değerlendirmiş olacağız. Bunun için artık ihalelerde bu belgeleri istemeyeceğiz, sadece sertifikasını gösterecek" dedi. Hasan Gül, kağıt ortamında toplanan belgelerin azalmasının elektronik ihale sistemine geçişte önem taşıdığını ve bu sisteme de altyapı oluşturduklarını kaydetti.

Gül, bir soru üzerine "sahte iş deneyim belgeleri" sorunu bulunduğuna dikkati çekerek, "Sahte iş deneyim belgeleri sorunu vardı, bolca...onları engellemiş olacak. Ona ilişkin kayıtlar, muhtemelen kurumumuzda tutulacağı için artık ihaleye katılan firmaların hangi grup işlere, hangi büyüklükteki işlere katılabileceğini zaten biliyor olacağız" dedi.

Gül, öngörülen sistemin işin niteliğine etkisiyle ilgili soruya karşılık da mevcut yapıda da benzer iş grupları uygulaması bulunduğunu, "herkesin her işi yapamadığını" dile getirdi. Gül, "Şu anda da var bu kural ama çok sağlıklı şekilde izlenemiyor. Sertifikasyon yöntemiyle bu biraz daha sistematize edilmiş olacak ve şu anda piyasada olan yanlış düzenlenmiş iş deneyim belgeleri veya sahte düzenlenen iş deneyim belgelerinin önüne geçilmiş olacak" diye konuştu.

Çalışmada hangi aşamada bulunduklarına yönelik soru üzerine de Gül, çalışmaların henüz alt seviyede olduğunu ifade ederek, sertifikasyon sistemin gereğinin net olduğunu ancak nasıl hayata geçirileceği üzerinde çalışmanın
sürdüğünü kaydetti. Sistemin nasıl kurulabileceğine ilişkin öneriler geliştireceklerini ve ilgili kurumlarla masaya oturacaklarını kaydeden Gül, özel sektörün ve sivil toplum kuruluşlarının da sürece dahil olacağını belirtti.

Sertifikanın kamu tarafından mı yoksa yapı denetimindeki onaylanmış kuruluşlar gibi özel sektör eliyle mi verileceğinin sorulmasına karşılık Gül, dünyadaki uygulamalarda büyük ölçüde özel sektörün öne çıktığını kaydetti. Bu yapıda kamunun da onaylanmış kuruluşun çalışma esaslarını belirlediğini ve kuruluşun işi yapıp yapamayacağını onayladığını anlatan Gül, kişisel görüşünün özel sektör eliyle yürütülmesi olduğunu, ancak bu konunun henüz gündemde yer almadığını söyledi.
AA