Nevzat Saygılıoğlu: Konutlarda KDV bilmecesi!
Büyükşehir belediyesi sınırları yakınındaki ilçe ve yerleşim yerlerinde KDV’nin daha düşük uygulanması büyükşehir konutları aleyhine durum ortaya koyuyor.
TOKİ, belediye, il özel idaresi gibi kamu kurum ve kuruluşlarına ayrıcalık tanınmasının gerekçeleri anlaşılamıyor...
Her yılın son gününde ve bazı durumlarda da ilk gününde çok sayıda Bakanlar Kurulu kararnamesi yayınlanır. Bu yıl da bu gelenek bozulmadı ve 31 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete dışında 4 adet mükerrer Resmi Gazete yayınlandı. Yetmedi, 1 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazete'de de ekonomik hayata ilişkin bazı düzenlemelere yer verildi. 1 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 24 Aralık 2012 tarihli Bakanlar Kurulu kararının 7'nci maddesiyle; 24 Aralık 2007 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan "Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Karar'ın 1'inci maddesine aşağıdaki (6) numaralı bent eklendi:
6- (I) sayılı listenin 11'inci sırasında yer alan net alam 150 metrekareye kadar konutlardan; 1010712004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerde (16.05.2012 tarihli ve 6036 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında rezen-yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riski yapıların bulunduğu yerler hariç), lüks veya birinci sınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yapı ruhsatının alındığı tarihte, üzerine yapıldığı arsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 29'uncıı maddesine istinaden tespit edilen arsa birim metrekaresi vergi değeri;
a) 500 Türk Lirası ile bin Türk Lirası (bin Türk Lirası hariç) arasında olan konutların tesliminde bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen vergi oranı,
b) Bin TL ve üzerinde olan konutların tesliminde bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanır.
KDV Kanunu'na ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetlere uygulanacak KDV oranı yüzde 1'dir... (I) sayılı listenin 11'inci sırası ise aşağıdaki gibidir:
11- Net alanı 150 metrekareye kadar konut teslimleri ile belediyeler, il özel idareleri, TOKİ ve bunların yüzde 51 veya daha fazla hissesine ya da yönetiminde oy hakkına sahip oldukları isletmeler tarafından konut yapılmak üzere projelendirilmiş arsaların (sosyal tesisler için ayrılan bölümler dalıil) net alanı 150 metrekarenin alandaki konutlara isabet eden kısmı...
HAKSIZ REKABET Mİ OLUŞTURULUYOR?
• Büyükşehirlerde, net alanı 150 metrekareye kadar olan konutlardan: lüks veya birinci sınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yapı ruhsatının alındığı tarihte, üzerine yapıldığı arsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 29'uncıı maddesine istinaden tespit edilen arsa birim metrekaresi vergi değeri;
a) 500 TL'nin altında olan konutların tesliminde yüzde 1 KDV,
b) 500 TL ile 1.000 TL (1.000 TL hariç) arasında olan konutların tesliminde yüzde 8 KDV.
c) 1.000 TL ve üzerinde olan konutların tesliminde yüzde 18 KDV oranı uygulanacaktır.
• 150 metrekareyi aşan konut teslimleri ise eskiden olduğu gibi yine yüzde 18 KDV oranına tabi olmaya devam edecektir.
Söz konusu karar hükmü, yapı ruhsatı 1 Ocak 2013'ten itibaren alınan konut inşaatı projeleri ile belediye, il özel idaresi ve TOKİ gibi kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi yapılacak konut inşaatı projelerine ilişkin konut teslimlerine uygulanmak üzere I Ocak 2013 itibariyle yürürlüğe girecektir.
Bu maddenin uygulanmasıyla ilgili olarak kafalar çok karışık. Her şeyden önce konunun uzmanı maliyeciler arasında görüş ayrılıkları var. Kimi 150 metrekare ve yüzde 1 KDV uygulamasının fiilen mümkün olamayacağını savunuyor. Bazı maliyeciler de bunun tam tersini; yani 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren yüzde 18 oranının devreye girerek sürpriz yaratacağını iddia ediyor.
Büyükşehir belediyesi sınırları yakınındaki ilçelerde veya yerleşim yerlerinde KDV oranının daha düşük uygulanması, büyükşehir konutları aleyhine durum yaratıyor. TOKİ, belediye, il özel idaresi gibi kamu kurum ve kuruluşlarına ayrıcalık tanınmasının gerekçeleri anlaşılamıyor. Vergi kalkanı altında bulunan bu kurumlarla özel sektörün rekabet etmesi imkansız hale geliyor.
Sevgili Şükrü Kızılot hocanın isabetle belirttiği gibi; inşaat ruhsatlarında "lüks" ve "birinci sınıf inşaat" ifadelerinin olmaması da bir başka gariplik olarak ortaya çıkıyor. Bilindiği üzere KDV bir harcama vergisidir, dolaylı vergidir. İnsanların ve firmaların yaptıkları harcamalar üzerinden ödenen bir vergidir. Dolayısıyla harcanan kısım veya matrah arttıkça buna bağlı olarak vergi yükü de artacaktır. Ayrıca böyle bir zorlamaya lüzum yoktur.
KDV gibi dolaylı vergilerle aşırı oynayarak sosyal veya ekonomik amaçlar aranması KDV'nin mantığı ve yapısıyla örtüşmez. Peki neden böyle zorlamalarla vergiye aşırı işlevler yüklenmek isteniyor?
Neden atların önüne araba koşuluyor? Bu yaklaşımların faydası ve sonu yoktur. Üstelik bumerang etkisi vardır...
Para Dergisi/Prof. Dr. Nevzat Saygılıoğlu
