Ofis tercihlerinde hangi kriterler değişti?
Kovid-19 salgınının en çok etkilediği sektörlerden biri ofis pazarı oldu. Peki salgınla birlikte ofis piyasasında neler değişti? İşte detaylar...
Kovid-19 salgını sebebiyle dünya genelinde kişilerin büyük bir bölümünün evden çalışmaya geçişiyle ofisler terk edildi. Doğan Haber Ajansı'nda yer alan habere göre; Ticari gayrimenkul danışmanlık pazarında faaliyet gösteren Cushman - Wakefield'in araştırmasına göre; 2021'in ilk çeyreğinde ofis kiralamaya talep yüzde 44 düştü. Kiralama koşulları da değişti, artık ofisin konumu ile beraber altyapısına ve temiz hava kalitesi de dikkate alınıyor.
Araştırmanın ayrıntılarına ilişkin konuşan Cushman - Wakefield'in Ofis Kiralama Bölüm Başkanı Savaş Gürbüz, "2020 yılının ilk çeyreğine göre bu yıl talep yüzde 44 düştü. Geçen yıl ilk 3 ayda 90 bin metrekarelik bir işlem olmuşken, 2021 yılının ilk çeyreğini 51 bin metrekarelik işlemle tamamladık. Uzaktan çalışma insanların yeni ekosistem dediğimiz çalışma modeli, ofise olan ihtiyacı değiştirdi. Ofisler hayatımızdan çıkmayacak, önemi azalmadı ama ihtiyacımız şekillendi. Türk lirası bazında enflasyon etkisiyle ofis kiralama fiyatları yüzde 11 arttı. Ama dolar cinsinden kira bedelleri yüzde 20-22 geriledi. Buradaki ana etken kurdaki değişiklikler" şeklinde konnuştu.
İL VE İLÇELERE GÖRE GERİLEME
Gürbüz, "Dolar bazında bakarsak son bir yılda Levent'te kiralar yüzde 21.9, Esentepe-Gayrettepe'de yüzde 26.3, Maslak'ta yüzde 21.1, Anadolu yakasında ise yüzde 22.7, İzmir'de yüzde 25, Ankara'da yüzde 30.8 geriledi. Burada kur etkisi söz konusu" dedi.
HAVA KALİTESİ SORULUYOR, AZ KATLI BİNALAR TERCİH EDİLİYOR
Salgından önce ofis kiralarken en önemli kriterlerin konum ve binanın prestiji olduğuna dikkat çeken Gürbüz, son 1 senedir ofisin teknik altyapısı, taze hava kalitesi gibi seçeneklere dikkat edilirken, az katlı binalara telebin arttığını belirtti.
SOSYAL MESAFEYLE KİŞİLERİN KULLANIM ALANLARI BÜYÜDÜ
Ofiste kişi başı kullanım alanlarının arttığına vurgu yapan Gürbüz, "Pandemiden önce ofiste kişinin ihtiyacı olan alan 12 brüt metrekareydi, bugün ise sosyal mesafeyi de göz önünde bulundurduğumuz zaman alanlar 17-20 metrekareye çıktı. Artık ofisler bireysel masalarım kalktığı, esnek toplantı alanları, rahat çalışma ortamının olduğu bir yapıya dönüştü. Yeni ofis mottosunu 'markalı kafeler' olarak düşünebilirsiniz. Günümüzde ofisler, şirketinizin markası altında, rahat bir kafe konforuna evriliyor. Bu da kullanıcılar özelinde alan ihtiyacını azalttı ama kişi başı kullanılan alan oranları arttı. Bireysel çalışmayı evlerimizden veya üçüncü lokasyonlarda sürdürürken, ofisleri beraber çalışma, şirketin kimliğini oluşturma ve Ar-Ge çalışmaları için kullanacağız?" şeklinde konuştu.
DEPO KİRALAMALARI ARTTI
Uzun vadede, esnek çalışma modeline geçiş yapıldığını ifade eden Savaş Gürbüz, "Ofisler, ev ve kafe, restoran gibi üçüncü lokasyon modeli hayatımızın merkezinde olacak. Şirketler de buna yatırım yapıyor. Pandemiyle e-ticaret hızla yükseldi, ana ihtiyaç ise depolama ve lojistik hizmetleridir. Geçen yılın son bu yılın da ilk çeyreğinde depo kiralamalarında olan talepte ciddi bir artış yaşandı. Şirketlerin depolama faaliyetleri arttı" açıklamasında bulundu.
PİYASADA HAREKETLİLİK BEKLENTİSİ; FİYATLAR SABİT KALACAK
Ofis kiralama taleplerinde kısa ve orta vadede yükselme yaşanacağını öngördüklerine dikkat çeken Gürbüz, şunları söyledi:
"Çünkü insanlar artık bıkmış durumda, ofisler özlendi. Yöneticiler yavaş yavaş ofislere dönüş için kararlar alıyor. Aşılamanın yaygınlaşmasıyla pandeminin etkisinin azalması öngörülüyor. Şirketler de ofislere dönüşün planını yapıyor. Yeni altyapısı yüksek binalarda talebi ciddi anlamda artıracak. Küçülen ofisler geride iyi dekorasyonlu çalışma ortamı bıraktı. Ofis arayan kullanıcılar iyisini bulabilir, eski binalardan yeni binalar taşınmada ciddi bir artış var. Ofis kiralamaya talep artsa bile fiyatlar sabit kalacak çünkü, İstanbul'da yüzde 22,6'lık boşluk var."
YARATICI PAZARLIK MODELLERİ GÜNDEMDE
Mülk sahiplerinin de güçlük çektiğini dile getiren Gürbüz, "Çünkü bir yatırım yaptılar ve karşılığını almak istiyorlar. Ücretsiz dekorasyon süreleri, peşin ödemelerde yapılan indirimlerle, birim kira bedelinde aşağıya inmeden daha yaratıcı pazarlık modelleriyle işlemler oluyor" diye konuştu.
